Rapport over toekomst verkenningen - Turnaround Communicatie

De geschatte productie van cocaïne is nagenoeg stabiel. De vraag in de Verenigde Staten is redelijk
constant. De vraag naar drugs in Europa is gestegen. Hierdoor blijft de maritieme route via het Caribische
gebied en West-Afrika naar Europa een belangrijk smokkeltraject. Als gevolg van hun kleinschaligheid
en hun zwakke economische basis blijven ook de eilandgemeenschappen van het Koninkrijk kwetsbaar
voor deze criminele invloeden. De positie van CZMCARIB als ondercommandant van JIATF-S onderstreept
het belang dat aan de Nederlandse bijdrage aan de maritieme drugsbestrijding wordt toegekend. Het
aantal onderscheppingen van drugstransporten via de zee en door de lucht laat over de afgelopen jaren
een stijgende lijn zien. Maar daarmee is dit fenomeen nog geen halt toegeroepen. Er is een verschuiving
waarneembaar in de richting van kleinere hoeveelheden drugs per transport. Dit betekent dat voor de
zelfde opbrengst meer onderscheppingen nodig zijn, waardoor de behoefte aan onderscheppingplatforms
toeneemt. Daarnaast worden meer geavanceerde transportmiddelen zoals minionderzeebootjes
waargenomen, waardoor ook in kwalitatieve zin hogere eisen worden gesteld aan de opsporings- en
onderscheppingsmiddelen.
❚ Meer bevoegdheden tegen drugstransporten. Het Verdrag van San José betreft een regionale samenwerkingsovereenkomst
inzake de bestrijding van drugssmokkel in het Caribische gebied. Het geeft aan
verdragspartijen de mogelijkheid om op volle zee op te treden tegen schepen die verdacht worden van
drugssmokkel. Het verdrag is in 2003 door het Koninkrijk ondertekend en zal naar verwachting in de
eerste helft van 2010 worden geratificeerd. Als het verdrag voor het Koninkrijk in werking is getreden
worden het Commando zeestrijdkrachten en de KWNAA met de uitvoering ervan belast. Het geeft beide
organisaties een instrument in handen voor handhavend optreden tegen drugssmokkel op volle zee.
De inwerkingtreding van het verdrag biedt een potentiële doorbraak in de effectiviteit van de drugsbestrijding
in het Caribische gebied, waar tot nu toe de lappendeken van verschillende jurisdicties van
de kuststaten en eilandgroepen in het voordeel van de smokkelaars lijkt te werken. Het uitgebreidere
instrumentarium voor handhavend optreden in het Verdrag van San José leidt naar verwachting tot een
toenemend beroep op de bijdrage aan drugsbestrijding.
❚ Een groeiend beroep op militaire bijstand als gevolg van extreme weersomstandigheden. Het
Caribische gebied wordt jaarlijks getroffen door tien tot vijftien tropische stormen waarvan ongeveer
de helft uitgroeit tot orkaankracht. De klimaatverandering lijkt tot op heden niet te resulteren in meer
orkaanpassages maar wel in een toenemende hevigheid ervan. Elk orkaanseizoen wordt door de civiele
autoriteiten een beroep gedaan op militaire bijstand voor noodhulp.
❚ Structureel beroep op rechtshandhaving, opsporing en grenstoezicht. Daarnaast levert de krijgsmacht
de afgelopen jaren ook in meer structurele zin ondersteuning op het vlak van de rechtshandhaving,
opsporing en grenstoezicht. De buitengrenzen van het Koninkrijk zijn kwetsbaar. De landen zijn thans
zelf verantwoordelijk voor de uitvoering van het grenstoezicht, maar het Koninkrijk wordt internationaal
aangesproken op eventuele lacunes. Daarom raakt gebrekkig grenstoezicht de belangen van het
Koninkrijk. Sinds 2009 zijn de verschillende vormen van bijstand van de Koninklijke Marechaussee
gecombineerd in een flexibel inzetbare pool. Deze levert bijstand aan de Antilliaanse politie ten behoeve
van de bestrijding van geweldscriminaliteit, drugscontroles, grenstoezicht, de bestrijding van mensensmokkel
en waar nodig de basispolitiezorg op de eilanden Saba en St. Eustatius. Het mandaat loopt tot
en met 31 december 2010. De staatkundige wijzigingen in het Koninkrijk zullen resulteren in een groter
beroep op de krijgsmacht vooral bij de uitvoering van het grenstoezicht, rechtshandhaving en de bestrijding
van geweldscriminaliteit, mede in het licht van de internationale druk die op het Koninkrijk wordt
gelegd.
❚ Meer druk op de kustwacht. De maritieme bedrijvigheid in de Caribische wateren neemt toe. De verwachting
is dat met de verbreding van het Panama kanaal in 2014 de behoefte aan overslagcapaciteit en
daarmee de scheepvaartdichtheid in de Caribische regio nog verder zal groeien. Op vrijwel alle eilanden
van de Nederlandse Antillen en Aruba worden initiatieven ontplooid om de havenfaciliteiten uit te
breiden om hiermee meer schepen doelmatiger te kunnen ontvangen. Dit geldt voor beroeps-, cruise- en
De komende twintig jaar: anders en onzekerder – Actoren 121