29.04.2013 Views

ABRIR II PARTE. CAPÍTULO V. - Universidad Complutense de Madrid

ABRIR II PARTE. CAPÍTULO V. - Universidad Complutense de Madrid

ABRIR II PARTE. CAPÍTULO V. - Universidad Complutense de Madrid

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

libros <strong>de</strong> estudio <strong>de</strong>l joven here<strong>de</strong>ro. En 1543 se adquirió la historia <strong>de</strong> Josefo en una edición<br />

hebraica, <strong>de</strong>bida a Múnster255, y las obras <strong>de</strong> Filón también bilingúe256, lo que facilitaba<br />

su lectura para el neófito. Esta iniciación al hebreo, que sólo así pue<strong>de</strong> calificarse, tenía un<br />

objetivo evi<strong>de</strong>nte: el estudio <strong>de</strong> la Biblia, <strong>de</strong>s<strong>de</strong> sus fundamentos exegéticos. Calvete pre-<br />

tendió trasladar a la escuela principesca estas inquietu<strong>de</strong>s filológicas y bíblicas <strong>de</strong>l huma-<br />

nisnio cristiano <strong>de</strong> la época. Su programa pedagógico muestra aquí una vez su gran ambi-<br />

ción <strong>de</strong> miras, quizá excesiva. Como expuso Erasmo en su Ratio seu meihodus compendio<br />

perveniendi ad veram theologiam, el teólogo ha <strong>de</strong>conocer las tres lenguas cultas, el latín,<br />

el griego y el hebrero, porque son las llaves <strong>de</strong> la Biblia257. De esta manera se asentó en la<br />

escuela príncipesca un biblismo, que entronca con el erasmismo, el cabalismo <strong>de</strong> Reuchlin y<br />

el biblismo español <strong>de</strong> raíces hebreas y resonancias cabalísticas o místicas. Las diferencias<br />

entre el biblismo erasmiano y el español eran importantes258.<br />

Tan temprana inclinación por el estudio <strong>de</strong>l hebreo en Calvete <strong>de</strong> Estrella nos<br />

<strong>de</strong>muestra, una vez más, lo completo y amplio <strong>de</strong> su plan <strong>de</strong> estudios, así como la vigorosa<br />

raiz humanística <strong>de</strong>l mismo. De manera sorpren<strong>de</strong>nte con respecto al “castizismo” <strong>de</strong> la<br />

España que gobemó, no hubo postergación <strong>de</strong> lo semítico en la educación <strong>de</strong> Felipe <strong>II</strong>.<br />

Calvete trazó esa tentie línea <strong>de</strong> diferenciación entre el judaísmo y lo semítico, que los<br />

biblistas <strong>de</strong>l siglo XVI se vieron obligados a proclamar como garantía <strong>de</strong> la ortodoxia <strong>de</strong> sus<br />

trabajos. No parece que el antisemitismo <strong>de</strong> Silíceo se correspondiera con una especial<br />

predilección por el estudio <strong>de</strong>l hebreo. Más bien al contrario. Sin duda, miraría con recelo a<br />

255.Josephvs hebraicvs div <strong>de</strong>si<strong>de</strong>ratvs, et nvnc ex Constantinopolitano exemplari Ñata Hebraismum<br />

opera Sebastiani Munsteri uersus, & annotationibus atque collationibus illustratus.<br />

Continuar autem historias sacras ú captiuitate Babylonica usque ad praesi<strong>de</strong>m... (Basilea,<br />

Henrico Petro, 1541. In fol). RBME. 85-VI-lO, n0 2 y 3.<br />

256.Philonis Ivdaei Alexandrini, libri Antiqvitatvm Qvaestionvm et Solvtionvm in Genesin. De<br />

Essaeis. De nominibus hebraicis. De Mvndo. Quod summis uigil¿js assequi potuimus, optime<br />

lector, id abun<strong>de</strong> per nos est praestitum, alienam uero culpam nobis... (Basilea, Adamo Petro,<br />

1527. In fol.) RBME. 85-VI-lO, n0 1.<br />

257.C¿fra CARRERA DE LA RED. El . Op. cd., p. 44.<br />

258.Un estado <strong>de</strong> la cuestiónFERNANDEZ MARCOS, Natalio ¡ FERNANDEZ TEJERO,<br />

Emilia. “Biblismo y erasmismo en la España <strong>de</strong>l siglo XVI”. En El erasmismo en Espafla. Op.<br />

cii., pp. 97-108.<br />

494

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!