29.04.2013 Views

ABRIR II PARTE. CAPÍTULO V. - Universidad Complutense de Madrid

ABRIR II PARTE. CAPÍTULO V. - Universidad Complutense de Madrid

ABRIR II PARTE. CAPÍTULO V. - Universidad Complutense de Madrid

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

sitio que le correspon<strong>de</strong> <strong>de</strong>be saber, conocer. Esta es el pensamiento que Calvete <strong>de</strong>seaba<br />

introducir en la formación <strong>de</strong>l futuro Felipe <strong>II</strong>: un elogio <strong>de</strong> la educación humanista, frente<br />

a la ignorancia o la corrupción <strong>de</strong> la escolástica medieval, una crítica irónica y un mensaje<br />

didáctico que no <strong>de</strong>bían faltar en la formación <strong>de</strong> un príncipe. De este modo, no ha <strong>de</strong><br />

extrañar que al mismo tiempo Calvete manifieste una especial preferencia por comprar<br />

ediciones erasmianas <strong>de</strong> autores como Suetonio Tranquilo, Tito Livio, o Séneca, fruto <strong>de</strong>l<br />

esfuerzo <strong>de</strong> Erasmo por la vulgarización <strong>de</strong> la cultura <strong>de</strong> la AntigUedad y por ofrecer edi-<br />

ciones y traducciones, corregidas según el nuevo gusto <strong>de</strong>l Humanismo, y que ensancharan<br />

las posibilida<strong>de</strong>s <strong>de</strong> expresión en latín’ 54. Esta será una tónica constante.<br />

En esta lista <strong>de</strong> lecturas seleccionadas para que don Felipe aprendiera a dominar lo<br />

más selecto <strong>de</strong> la latinidad, no <strong>de</strong>bieron faltar los diálogos <strong>de</strong> Vives. Es probable que Calve-<br />

te aprovechara el ejemplar que había enviado en 1539 para el príncipe, junto con los dos<br />

tratados gramáticales que le acompañaban, no sólo porque Vives era un autor admirado por<br />

el preceptor aragonés, sino también porque, años más tar<strong>de</strong>, en su crónica <strong>de</strong>l Felicísimo<br />

viaje (1552) se remite a un pasaje <strong>de</strong>l Diálogo V<strong>II</strong>I <strong>de</strong> la Esercitatio viviana: el parto múlti-<br />

píe <strong>de</strong> la Con<strong>de</strong>sa <strong>de</strong> Holanda155, leyenda que Calvete había leído también en Erasmo, en<br />

156<br />

sus comentarios a la Elegia <strong>de</strong> Nuce, <strong>de</strong> Ovidio . Asimismo, sabemos que Calvete adqui-<br />

154.Sobre este papel <strong>de</strong> Erasmo, vid. RUMMEL, E. Erasmus as a Transíator of the Classics.<br />

(University of Toronto Press, 1985. 2~ ed)<br />

155.Según una leyenda holan<strong>de</strong>sa, la con<strong>de</strong>sa parió en 1276 “tresciento y sesenta y cuatro infantes<br />

vivos varones y hembras”, asombroso suceso <strong>de</strong>l que -recuerda Calvete al lector- “Hacen<br />

mención <strong>de</strong>llo Erasmo y LuisVives en sus obras”. (CALVETE DE ESTRELLA, Juan Cristóbal.<br />

El Felicísimo viaje. Op. cit. <strong>II</strong>, p. 280.<br />

156. Dice así Erasmo en la cita referida por Calvete: “ Miserabile est, puerperam iii pat-tu periclitatt<br />

& quoniam sensufaueterfoecunditati multosfoetus simul ae<strong>de</strong>ntium: maior est miseraño<br />

erga eas, quae pereunt ob partum numerosum. Numerosissimus autem estfoeminae parienti<br />

quinque. Quanquam in annalibus atque etiam monumentis Holandicis extat, unam uno partit<br />

enzxam trecentos sexaginta quinque uluos foelus, & omnis fidsse baptizatos. Extant annales,<br />

extat monumentum cum inscriptione nominis. Extat pictura. erat autem comes Hollandiae.<br />

tantula ditione tunc erant contenti princ4>es. Ostenditur et collis monasterio, in quo sepulto<br />

est, uicinus, ubi palatium habebat. Et miramur per astutos quosdam absurda quaedam esse<br />

persuasa rudi mundo, quum talibus fabulis sU habita fi<strong>de</strong>s, apud simplicem gentem, mdi<br />

seculo. Quanquam in his leuior est pernices. Sunt alia persuasa similibus technís, gime Christum<br />

nobis propemodum extinxerunt”. (P. Ovidii Nasonis Elegia <strong>de</strong> Nvce, cum comentario Des.<br />

Erasmi Roteridamí. En Omnia Opera. Des. Erasmi Roterodami. (Basilea, Jerónimo Froben y<br />

Nicolás Episcopio, 1540). In fol, Tomo 1, p. 1004).<br />

465

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!