12.07.2015 Views

manual-de-disec3b1o-editorial-jorge-del-buen

manual-de-disec3b1o-editorial-jorge-del-buen

manual-de-disec3b1o-editorial-jorge-del-buen

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

18 6 MANUAL DE DISEÑO EDITORlAlEl pdrrafo o tridngulo español (fg. 82) se hace <strong>de</strong>scartando la sangrlay poniendo el último renglón centrado en la columna. Para producirun bloque rectangular, totalmente rígido, algunos editores <strong>de</strong>l pasadollenaban con signos y ornamentos los espacios en los flancos <strong>de</strong> la Iínercorta. Este modo <strong>de</strong> componer sigue siendo útil especialmente en pies cilustraciones.At si lioc i<strong>de</strong>m hiiic adulescentioptiilio, p, sestio, si ~o,tissiilloviro, M. Marcello, dixissern,iain niihi consuli Iioc ipsoin tcmplo iure optinioseiiatus vi111 et inanusintiilisset.Qiioruin ego vix abs te iani diu manus ac tela contineo, eos<strong>de</strong>m facile adducam, iit te haec, quae vastan.iam pri<strong>de</strong>m stii<strong>de</strong>s, relinquentem iisque ad poriiiuprosequantur.Quainqiiam quid loquor? te ut ulla res fraiigat, tu iiiumquam te corrigas, tu ut iillam Fugain mcditere, ti1ut iilliiin exilium cogites?Utinam tibi istam mentem di inmortales duint! tametsi vi<strong>de</strong>o, si iiiea voce perterrihis ire in exiliuin animum iiiduxeris qiianta teinpestas invidiae nobis, siininlis in praesens tempus recenti memoria scelerunituorum.82. Base <strong>de</strong> lámpara (izq.) y triángulo español.En el sistema antiguo (fg. 83) se omite el cambio <strong>de</strong> renglónal final <strong>de</strong>lphrrafo. En lugar <strong>de</strong> eso se inserta un cal<strong>de</strong>rón, un signo <strong>de</strong> phrrafo, uní1viñeta o algún bolo <strong>de</strong>spues <strong>de</strong>l punto final, para que esto sirva comoindicación <strong>de</strong> que comienza el <strong>de</strong>sarrollo <strong>de</strong> una nueva i<strong>de</strong>a. Antes <strong>de</strong>lsigno <strong>de</strong>be ponerse un blanco amplio, <strong>de</strong> uno a dos cuadratines. Tambiénpue<strong>de</strong> eliminarse el signo si se comienza el nuevo párrafo con una inicial.El italiano Rafael Bertieri diseñó, a principios <strong>de</strong>l siglo xx, un sistemaque recuerda al antiguo modo <strong>de</strong> conquistar los espacios blancos (fgs. 26y 28). Consiste en tirar a la <strong>de</strong>recha la última línea, precedida <strong>de</strong> un corchete,como se hace en los versos (fig. 83). El renglón incompleto se rellenacon puntos u otros signos. -Un sistema creado hace unos setenta años por José M.a Bordas alcanzóun éxito notable, aunque no ha sido imitado por los diseñadores mo<strong>de</strong>rnos.Consiste en dividir en dos partes iguales la línea corta y comenzarel siguiente parrafo con una mayúscula <strong>de</strong> doble altura, a rengl6n seguido.La primera línea <strong>de</strong>l phrrafo arranca, pues, a la altura <strong>de</strong>l penúltimorenglón <strong>de</strong>l phrrafo prece<strong>de</strong>nte, como se pue<strong>de</strong> ver en el ejemplo (FR.@).a'IiINCIPIOS DE FORMACl6N"1 ! (5 (;:, t., dr p (.1 :tiando el renglón final resulta <strong>de</strong>masiado corto como para partirse enI los, se suma al anterior y se divi<strong>de</strong>n ambos en dos partes iguales. Gracias.I esta última solución se pue<strong>de</strong>n hacer muchos ajustes <strong>de</strong> espaciamiento,Y.\ que el sistema Bordas casi siempre admite dos diferentes posibilida<strong>de</strong>s~lc construcción para cada phrrafo. En un cómputo matemático i<strong>de</strong>al, los~liferentes diseños en el sistema Bordas se pue<strong>de</strong>n calcular con la expre-##icin 2", don<strong>de</strong> n es el número <strong>de</strong> párrafos que tiene el texto. Así, pues, uni~xto <strong>de</strong> 38 phrrafos podría tener más <strong>de</strong> 68 ooo millones <strong>de</strong> arreglos. Laiiientablemente,los programas <strong>de</strong> computación actuales no ofrecen facilida<strong>de</strong>spara componer textos con el sistema Bordas.Í /t L7C/a r ~,'Sed ut perspiciatis uii<strong>de</strong>omnis iste natlis8 ri-or sit voluptatem accusantium dolort.iiiqiielaudantium, totam rem aperiam,~~.ic~ueipsaquaeabilloinventoreveritatiset(~IILI" irchitecto beatae vitae dicta sunt exiilirrlio:y Nenio enini ipsam vdupta-1i~.iii qiiiavoluptas sit aspernatur aiit odit.iiii fiigi~, sed qiiia consequuntiir magni do-/ Ioies eos qiii ratione voliiptateni seqiii nes-'8 iiiiit. Neque porro quisquam est quiiliilorem ipsuni qiiia dolor sic amet, consrctetur,adipisci velit. y Sed quia noniiiirnquanieuisinodi tempora. Iiicidiint utI;ibore et dolore magnam aliquam quaerat! (7 Jastra sunt in Italia contra populum Romanum in Etruriae fau-C cibus conlocata, crescit in dies singulos hostium numerus; eorumautem castroruin imperatorem ducemque hostium intra moeniaatque a<strong>de</strong>o in senatu vi<strong>de</strong>mus intestinamaliquam cotidie perniciem rei publicae molientem.comprehendi, si interfici iussero, credo, erit verendumvmihi, ne nonpotius hoc omnes boni serius a me quam erum ego hoc,quisquam cru<strong>de</strong>lius factum esse dicat. quod iam pri<strong>de</strong>mfactum esse oportuit, certa <strong>de</strong> causa nonduk adducor ut faciam.Tum <strong>de</strong>nique ínterficiere, cum iam nemo tam inprobus, tarnSistema Bordas,lH7voluptatem. Ut enimad minimaveniam, quisnostrum exercitatioiiem uiiam corporis suscipitloboriosam iiisi utaliqiiid exeacommo-. . . . . . . . . di consequatur?Quisaiitemveleum iure reprehen<strong>de</strong>rit qui inea voluptate velit esse quam nihil molestiaeconsequatiir, ve1 illum qui dolorem eum fu-giat quo voluptas nulla ~ariatur? At vero eoset accusamus et iusto odio, totam rem ape-. . . . . riam,eaqueipsaquaeabillo.Sed ut perspiciatis iiii<strong>de</strong> omnis iste iiatuserror sit voluptatem accusantium doloremqiielaudantium, totaiii rem aperiam, eaqueipsa qiiae ab illo inventore veritatis et quasi83. Sistema antiguo (izq.) y Bertieri.

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!