Maila Aurreratuko Kurrikulua (B2.1 eta B2.2)

- Erantzun laburregietan edo luzeegietan inplizitu daudenak: –Zigarrotxorik nahi? –Utikan! / –
Erraza izan da? –Umetxo batek ere asmatuko zuen izerdi askorik bota gabe!.
Tematizazioa eta fokalizazioa
- Perpauseko elementuen ordena arrunta edo ez markatua identifikatzea: informazio ezaguna –
informazio berria (Julenek bidaliko digu [Mertxek ezin du-eta]; Etzi edo bidaliko digu Julenek
[oraindik ez baitago prest]; Bidali egingo digu Julenek [ekarri beharrean]).
- Solaskideek dagoeneko ezagutzen duten informazioa ez aipatzea (Zortzietako trenean datorrela
[larunbatean] [dio zure amak]).
- Solaskideek dagoeneko ezagutzen duten informazioa eta informazio berria nabarmentzea, hainbat
baliabide gramatikal erabiliz: forma intentsiboak (orduantxe; hantxe bertan; harexek berak),
egiturak (Ez du gogoratu ere egiten), lexikoa (Jan?, irentsi egin duzu!), intonazioa (DIRUA behar
duzula? Neronek ere bai!) eta azentua.
- Elementu bat fokalizatzea eta indartzea, hainbat baliabide erabiliz: harridura-ikurrak (A ze suertea
daukaten batzuek!; Hi haiz hi!), azpimarratzea xede duten egiturak (Egia esan…; Bada, zer nahi duzu
esatea…), enumerazioak (Dei egin dizut eta komunikatzen zegoen, eta pixka baten itxaron dut eta
berriz deitu…), errepikapenak (Neke-neke eginda heldu zen; Zain eta zain izan naiz hor zutik),
ezaugarria indartzen duen lexikoa (izugarri garestia; sekulako ederra), gradu superlatiboa (denetan
onena; inoizko pozez), hizkiak (*superrezaguna, zurrutada), azentua, luzapen fonikoa (Eneee!
Edeeeerra da, gero!), eta silaba-banaketa (Nola esan behar dizut? EZ-DE-LA-NI-RE-E-RRU-A! ).
3. LEXIKOA ETA SEMANTIKA
Hiztegia
- Hainbat egoera formaletan eta informaletan lantzen diren funtzioak betetzeko esamolde-motak,
ahozko hizkuntzan nahiz idatzizkoan erabiltzen direnak (ikus I, 1 eta 3).
- Landutako egoerei eta gaiei buruzko hiztegi zabala; aldagai estandarrak (formala-informala) eta
lagunarteko edo laneko erregistroak (ikus II, 1).
- Sintagma lexikalizatuak eta sekuentzia estereotipatuak; maiz erabiltzeko “kolokazioak” (mahaia
jaso, larri ibili, hutsaren hurrengo, behar gorri…).
- Ohiko esamolde idiomatikoak (gureak egin; bereak eta bost, hitz eta pitz; argi eta garbi…).
- Maiz erabiltzen diren esamolde kolokialak (A zelako mauka!; Hik daukan kopetan azala!; Zer […]
eta […] ondo!…),
- Ohiko konparazio-hitzak (gerezia bezain gorria; taloa baino goxoago; kea baino alferragoa…).
- Ohiko esamoldeak eta errefrauak (Urrutiko intxaurrak…; Ustea erdi ustel…).
Hitzen eraketa
- Deribazio bidezko hitzen eraketa: aurrizkiak: des- (desegin), aurre- (aurreikusi, aurreiritzi) eta
atzizkiak: -(k)ada (bultzada), -(k)era (ibilera), -(t)eria (tresneria), -bera (hozpera), -era(luzera), -
gintza (etxegintza), -go (jabego), -keta(azterketa), -ki (beroki, txerriki), -kin (etorkin), -kizun
(ospakizun), -koi (etxekoi), -kunde (erakunde), -kuntza (aldakuntza), -men/pen (oroimen, askapen),
-te (eurite), -ti/di (pinadi), -tu (gaztetu), -tun (jakitun), -tza (nekazaritza, jendetza), -aldi, -aro, -
gailu, -gai, -kor, -gaitz...
- Hitz-elkarketa bidezko hitzen eraketa: izena + izena (maisu-maistrak, oilo salda, auzolan...), aditzerroa
+ izena (logela, idazlan...), aditz-erroa + adjektiboa (ezkonberri, ulerterraz...), izena +
adjektiboa (katagorri, gibelurdin, ahobero...), [deribatua] + izena + [deribatua] (hurbiltze saio,
odol emaile...), partizipioa + partizipioa (joanetorri, harreman...), adjektiboa + adjektiboa (luzelabur,
hotz-bero...), izena + aditza (denborapasa, eraberritu...), adjektiboa + aditza (ederretsi…),
eta galdetzaile bat oinarri hartuta osatutako hitzak (norgehiagoka, nonzerberri…).
- Nominalizazioa.
- Onomatopeiak (plista-plasta, kili-kolo, zurrumurru, dinbi-danba...).
55
CURRÍCULO HEOI
NIVEL AVANZADO
MAILA AURRERATUA