Glossario di Jacopone da Todi - Classici Italiani
Glossario di Jacopone da Todi - Classici Italiani
Glossario di Jacopone da Todi - Classici Italiani
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
poso (Origini, gloss.; Chiaro, gloss.) riposo,<br />
quiete 84 254; A4(b) 139.<br />
possa potenza, facoltà spirituale: tutta p. con recchezze ogni facoltà dello spirito e ogni sua<br />
acquisizione 89 95.<br />
possanza facoltà (<strong>di</strong> ascendere a Dio) 84 217; - grado <strong>di</strong> beatitu<strong>di</strong>ne 34 281; - capacità 89 192.<br />
possedere (sost.): a p. in possesso 21 37; - né 'n sé vòl p. e, per quanto lo riguar<strong>da</strong>, rifiuta ogni<br />
possesso 92 334; - possesso delle cose terrene 90 23; - Vilisco onne cosa, / e d'onne cosa ho<br />
parte en p. Ripu<strong>di</strong>o ogni cosa, eppur partecipo al possesso <strong>di</strong> ogni cosa (poiché si trova unito<br />
a Dio, signore <strong>di</strong> tutto; cfr. 51 57-58) 90 27; possidere: en lo p. in tuo (affettuoso) possesso 44<br />
68.<br />
possedere conservare 92 177.<br />
possidere (sost.): v. possedere (sost.).<br />
pòsta agguato 16 16; A4(a) 171; passaggio obbligato A4(b) 259; - volontà, desiderio (Testi<br />
veneziani, gloss.; cfr. Inf., X, 73; XVI, 81) 34 27; - ('Lau<strong>da</strong>rio urbinate', gloss.); a tara p.<br />
secondo il tuo desiderio 56 72.<br />
postema: e la p. al canto manco (Tres.: «La postema è un tumore non naturale, ripieno <strong>di</strong> umore,<br />
che raccolto in un luogo vi fa sacca e col tempo si converte in marcia. E se è <strong>da</strong>l lato manco, è<br />
più pericoloso per la vicinanza del core.. A sua volta Peraldo, De avaritia, cap. XL, 194,<br />
allegorizza: «... multiplicatio beneficiorum circa unam personam frequenter generat apostema<br />
superbiae: sicut in corpore humano nimia collectio humorum circa aliquod membrum solet<br />
apostema generare») 81 12.<br />
potare (lat.) bere 40 184; - nascen'el vino per p. ne deriva vino (ottimo) <strong>da</strong> bere 76 42.<br />
potasone atto del bere: che non se 'n va per p. che non si estingue con il bere 74 54<br />
potente affatto straor<strong>di</strong>naria: grossura p. 35 45.<br />
potenza capacità <strong>di</strong> resistenza 33 29; forza, vigore 45 55; - lo mal pres'à p. la malattia si è troppo<br />
aggravata 13 10; veemenza <strong>di</strong> amore 86 80; - (person.) la prima persona della Trinità 84 251;<br />
-l'alta P. Id<strong>di</strong>o 84 247; potenzia: l'alta p. devina 28 12; -: p. virtuosa 32 9; - alta p. (proprietà<br />
riferita a Dio insieme a sapienzia e amore) 89 221.<br />
potere (sost.) potenza (che, insieme a senno e volontà, costituisce la prima delle proprietà trinitarie<br />
<strong>di</strong> Dio; v. anche potenzia) 3 261; 66 57; - vali<strong>di</strong>tà fisica 58 166; - capacità d'intendere e <strong>di</strong><br />
volere 86 115; - infinito p. Dio: cri<strong>di</strong> poter, cercando, / enfinito p., / si com'è, possedere (se)<br />
t'illu<strong>di</strong> <strong>di</strong> potere, me<strong>di</strong>ante una in<strong>da</strong>gine sistematica, riuscire a possedere, così com'è, il potere<br />
infinito (si noti il bisticcio) 92 141-142-143.<br />
potere [passim]; pòzzo [passim]; pò' posso 2 34,53,60: 31 23,29; 41 5,23; 72 22; 92 300; pòi puoi<br />
[passim]; - (equivalente ai futuro) 34 58; 76 49; pò' puoi [passim]; (equivalente al futuro) 63<br />
114; pò può [passim]; - (in apodosi invece del con<strong>di</strong>z.) 3 276; - (equivalente a futuro) 89 43;<br />
pote puoi 77 114; - può 2 30; 3 162,412; 4 16; 14 26; 1519; 25 97; 30 15; 58 160, 61 12; 84<br />
68; 86 184; 90 109: - (ricostruito) 77 139; potem(o) possiamo 617, I5 8, 40 158; 84 212;<br />
pòzzo (3 pl.) possono 16 42; 26 41; 72 24; 90 90: potìi potevi 86 118; porraio 33 32; porrò 7<br />
18; 18 61; porrai 34 54; 49 24,2549, 73 78,79 ecc., porrà' potrai 27 44; 86 320; poterai 49 48<br />
ecc.; porrà potrà 3 400; 27 39; 57 152; 77 227; 83 26 ecc.; - (integrato d'una -r-) 17 63;<br />
porrim(o) potremo 3 303; patte (Rohlfs, 585) potei A4(b) 162; - Potè 40 160; 79 53; potisti<br />
potesti 86 421; potemmo avremo potuto 3, 74; porria potrei [passim]; - potrebbe [passim];<br />
porri' potresti 18 55; 34 30; 46 6; A2 23; porram potremmo 27 41; 60 46; porrate potreste A3<br />
10; pòzza io possa 2 38; 4 13; 16 74; 17 1; 18 19; 33 34; 38 30 ecc.; - egli possa 3 101,308; 10<br />
29; 16 58 ecc.; pòzzi tu possa 16 34; A4(a) 196; pòzze tu possa 6 61; pozzamo potessimo 7 4;<br />
50 51; pòzzan possano 27 25; potesse potrei 89 103; potissi tu potessi 2 58; 92 318; potendo<br />
(con valore <strong>di</strong> part.) atti, capaci 86 130; potere (mo<strong>da</strong>le) 1 116; 16 34; 28 52; 31 26; 65 48; 86<br />
260.