08.05.2013 Views

Glossario di Jacopone da Todi - Classici Italiani

Glossario di Jacopone da Todi - Classici Italiani

Glossario di Jacopone da Todi - Classici Italiani

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

desponsato (sost.) unione mistica 23 6.<br />

desprezzare (sost.) umiltà 43 43.<br />

desprezzare avvilirmi; en questa guisa d. 24<br />

desprezzato (part. con valore agg.) <strong>di</strong> estrema modestia 3 436; - (apparentemente) trascurabile 78<br />

38; - <strong>di</strong>messo 88 34; - spirante umiltà; Ne lo settimo fui tirato / d'uno ramo d. nel settimo<br />

(ramo) fui sollevato <strong>da</strong> un ramo (che è appunto il settimo) pieno <strong>di</strong> umiltà 84 53-54.<br />

desputaro <strong>di</strong>sputarono 29 28; desputato; De quolibet sì ài d. Hai (durante la vita) <strong>di</strong>sputato <strong>di</strong><br />

questioni quolibetiche (e Tres. aggiunse; « in morte bisognato ti è <strong>di</strong>sputar con Cristo<br />

d'un'altra sorte si quolibeti, cioè De quolibet cogitatu, De quolibet verbo, De quolibet opere »)<br />

88 2.<br />

dessenore; <strong>da</strong> me non remania / t'avesse d. <strong>da</strong> parte mia si faceva <strong>di</strong> tutto perché ella ne uscisse<br />

<strong>di</strong>sonorata 62 43-44.<br />

dessider(o); d. non ci apressa non vi ha luogo alcun desiderio (perché l'Amore è raggiunto) 92 285.<br />

dessire; v. desire.<br />

destegnese si <strong>di</strong>stingue 77 85; destenta; è d. si <strong>di</strong>vide ed espone 22 2; destente <strong>di</strong>stribuite 25 74.<br />

destende protende 89 92.<br />

destenta, a- (locuz. avv.) partitamente; sua rason vòle a d. riven<strong>di</strong>ca uno per uno i suoi <strong>di</strong>ritti (cfr.<br />

Sapegno, rec.) 82 6.<br />

destenzione; farti d. <strong>di</strong>viderò in gra<strong>di</strong> A4(a) 8; - (pl.); che en tre d. è ordenata la quale si articola in<br />

tre sud<strong>di</strong>visioni o rami (corrispondenti agli or<strong>di</strong>ni angelici; Dominazioni, Principati, Potestà)<br />

77 232.<br />

destigne cancella; che d. lo peccato 88 14.<br />

destino, a- (Rime sic., gloss., <strong>di</strong>stino); ce vola a d. 48 79.<br />

destraga <strong>di</strong>stolga 92 396.<br />

destregne (imp.) frena; d. el forte viso (la vista è veicolo al cuore <strong>di</strong> insi<strong>di</strong>ose immagini; cfr. 34 3)<br />

A4(b) 27; destretto de<strong>di</strong>to a penitenza 53 49; destretta rigorosa; sentenzia d. 73 90; destretti<br />

sottoposti a prove stringenti (cfr. Dies irae, 5-6; Quando iudex est venturus, Cuncta stricte<br />

<strong>di</strong>scussurus!) A4(a) 82-83.<br />

destregnenza sforzo; d. se fa forte mette in atto ogni espe<strong>di</strong>ente 30 51.<br />

destretto, a- (locuz. avv.) in modo restrittivo 63 32.<br />

destruttura spazio angusto (del sepolcro) 26<br />

destrugemento rovina 8 53.<br />

destrutto; morto e d. 29 32; destrutt(a) snaturata; Mal vedemo Parisi che àne d. Asisi Constatiamo<br />

per nostra <strong>di</strong>sgrazia che la cultura universitaria <strong>di</strong> Parigi ha snaturato (ma -ne può valere 'ci',<br />

<strong>da</strong>t. <strong>di</strong> svantaggio) Assisi (Sapegno, rec., adduce un passo dei Dicta beati Aegi<strong>di</strong>i; « Dicebat<br />

frequenter in fervore spiritus; Parisius, Parisius, ipse destruis Or<strong>di</strong>nem sancti Francisci ») 91<br />

2.<br />

desvanito vaneggiante 9 30.<br />

desvia (agg.) folle (cfr. <strong>di</strong>sviare in Rime sic., gloss.); or passa con' d. proce<strong>di</strong> <strong>da</strong> folle (cfr. Saggio,<br />

260) A4(b) 25; passasti con' d. A4(b) 137.<br />

desvianza (Rime sic., gloss.) smarrimento dei sensi e della mente (il termine pertiene al topos della<br />

via; infatti la via d'amore a Dio è una 'non via', cioè stoltezza; cfr. 47 50; 92 92) A4(b) 15.<br />

desviata; La Ecclesia è d. 40 43.<br />

deto; a d. demustrare in<strong>di</strong>care a <strong>di</strong>to (cfr. anche Memoriali bolognesi, 1 32, in Poeti I, 769) 24 37;<br />

deta (Testi abruzzesi, gloss.); dui d. fo lo passaio (cfr. s. Bernardo, presso Peraldo, De gufa,<br />

cap. 1, 33; « Voluptas gutturis, quae tanti ho<strong>di</strong>e aestimatur, vix duorum habet latitu<strong>di</strong>nem<br />

<strong>di</strong>gitorum. Non durat delectatio nisi quantum durat transitus ille per gulam et pro illo transito<br />

volt domina gola tot et tanta cibi pararis) 19 26.<br />

detoperare vituperare 1 52; 18 85; detoperato 4 26; detoperata 34 23,48.

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!