“De verhaalbaarheid van advocatenhonoraria” - E-thesis

(“Veranlassungsprinzip”, zie § 91 - § 97)’ 461 . Doordat geen enkele wettekst een opsomming
aanreikt van de kosten die als proceskosten verhaalbaar zijn, vindt men er dan rechtspraak
terug over de vraag welke kosten nu verhaalbaar zijn. Vast staat, dat het begrip ‘kosten’ meer
inhoudt dan de gerechtskosten en het honorarium van de advocaat. Toch worden ook deze
kosten beperkt tot de noodwendige. Samengevat biedt het Duitse recht dus via het procesrecht
een brede waaier aan mogelijkheden om de rechter toe te laten de kosten naar evenredigheid
te verdelen onder de partijen, en houdt het dus geen unilaterale veroordeling in voor de
verliezende partij tot betaling van de gehele som.
ederland
In artikel 237, eerste lid N.B.W. staat te lezen dat de partij die bij vonnis in het ongelijk wordt
gesteld in de kosten wordt veroordeeld 462 . Reeds in de 19 de eeuw wees men daar in een
preadvies voor de Nederlandse Juristenvereniging op het feit dat de veroordeling in de kosten
niet in een onrechtmatige daad grondslag kon vinden 463 :
“Het eenvoudig gebruik maken van een recht, dat de wet schenkt, dat van voor den
rechter zijn recht te gaan ontvouwen, kan nooit een onrechtmatige daad zijn.”
Het systeem dat gehanteerd wordt in Nederland gaat terug tot 1 september 1955, waar men
een zogenaamd liquidatietarief geïntroduceerd heeft; d.i. een tarief dat het bedrag van de toe
te kennen kosten afhankelijk maakt van de verrichte werkzaamheden aan de hand van een
puntensysteem en waarbij het belang van de zaak in ogenschouw wordt genomen 464 . Om te
weten welke kosten aan de hand van deze tarieven verhaalbaar zijn, maakt men in Nederland
een onderscheid tussen de proceskosten en buitengerechtelijke kosten. Dit is echter een heikel
discussiepunt geworden over waar nu precies de lijn wordt getrokken, maar vast staat in ieder
geval dat men de kosten kan terugvorderen van zodra zij als proceskost kunnen
461 B. DE TEMMERMAN, ‘Rechtsvergelijkende variaties op een heikel thema’, in F. EVERS en P. LEFRANC,
De verhaalbaarheid van de kosten van verdediging: en wat met de toegang tot de rechter?, Tegenspraak Cahier
25, Brugge, die Keure, 2005, 30.
462 Zie voor een uitvoerig commentaar C.J.J. VAN MAANEN, in A.I.M. VAN MIERLO, C.J.J.C. VAN NISPEN
en M.V. POLAK (eds.), Tekst & Commentaar Burgerlijke Rechtsvordering, Deventer, Kluwer, 2005.
463 “Is het wenschelijk de bepalingen onzer burgerlijke wetgeving omtrent de veroordeling in de proceskosten te
wijzigen, zoo ja, in welken zin”, preadvies voor de Nederlandse Juristenvereniging, Handelingen der
ederlandsche Juristen-Vereeniging, 1875, I, 116-118. B. DE TEMMERMAN, ‘Rechtsvergelijkende variaties
op een heikel thema’, in F. EVERS en P. LEFRANC, De verhaalbaarheid van de kosten van verdediging: en
wat met de toegang tot de rechter?, Tegenspraak Cahier 25, Brugge, die Keure, 2005, 28.
464 Deze tarieven worden op geregelde basis herzien. Zie voor meer info hierover:
http://www.rechtspraak.nl/Naar+de+rechter/Landelijke+regelingen/Sector+civiel+recht/Liquidatietarief+rechtba
nken+en+gerechtshoven.htm.
124