“De verhaalbaarheid van advocatenhonoraria” - E-thesis

.2 Visie van rechtspraak en rechtsleer
59. Bijzonder veel disparate rechtspraak en rechtsleer heeft zich in het verleden reeds gebogen
over de vraag of, en zo ja, wanneer en in welke mate, de tussenkomst van een juridisch
raadsman ‘noodzakelijk’ is om een procedure te voeren. HERMANS 176 maakt een ludieke
bedenking hieromtrent die desalniettemin aanspoort tot bijzondere aandacht;
“Hoe zenuwachtig en onwennig voelt de jonge advocaat-stagiair zich wanneer hij voor het
eerst naar de rechtbank mag (of moet?) om een, overigens door een derde volledig klaar
gemaakt dossier, naar de rol te laten verzenden? En hoe fier voelt hij zich nadien in de rij
van de door hem bewonderde advocaten?”
Eerst en vooral is het belangrijk voor ogen te houden dat het niet gaat om een integrale
vergoeding, doch enkel om de vergoeding van de noodzakelijke kosten 177 . De benadeelde
moest aldus aan de rechter bewijzen voorleggen die getuigden van een hoge graad van
waarschijnlijkheid teneinde aan te tonen dat de hulp van een advocaat noodzakelijk was opdat
hij na een foutieve wanprestatie genoegdoening kon krijgen 178 . De politierechter te Brugge 179
voegde hier aan toe dat de verhouding tussen advocaat en cliënt specifiek is en dat hierdoor de
kosten en het ereloon van de advocaat in principe lastens de cliënt moeten blijven. Aangezien
de kosten en het ereloon ‘niet noodzakelijk het gevolg waren’ van de onrechtmatige daad,
werd de vordering tot terugbetaling van deze kosten als ongegrond afgewezen.
In ieder geval is het aan de rechter om in concreto en soeverein 180 te bepalen welke kosten
noodzakelijk zijn 181 en ook de omvang van deze kosten beoordeelt hij soeverein.
60. Een handvol rechtsgeleerden was de mening toegedaan dat de noodzakelijkheid reeds
bestond in alle gevallen waar sprake was van het inleiden van een geding 182 ; ‘welke
rechtszoekende zou zonder de hulp van een advocaat een ontvankelijke vordering kunnen
176
G. HERMANS, ‘De terugvorderbaarheid van advocatenkosten: een schets van de standpunten in rechtspraak
en rechtsleer’, in F. EVERS en P. LEFRANC, De verhaalbaarheid van de kosten van verdediging: en wat met de
toegang tot de rechter?, Tegenspraak Cahier 25, Brugge, die Keure, 2005, 102.
177
Zie Cass. 2 september 2004.
178
G. CLOSSET-MARCHAL en J-F. DROOGHENBROECK, ‘La répétibilité des honoraires d’avocat à l’aune
du droit judiciaire’, RGAR 2005, 13945, 18.
179
Pol. Brugge 10 december 2004, onuitgegeven.
180
F. GLANSDORFF en L.-P. MARECHAL, ‘La répétibilité: le point de vue du barreau’, in Déontologie-Les
honoraires-Le devoir de conseil, Editions du Jeune barreau de Liège, 2005, 90.
181
Kh. Tongeren 4 januari 2005, onuitgegeven; Brussel 13 januari 2005, onuitgegeven; Kh. Turnhout 27
september 2004, RW 2004-05, 551; M. GOUDEN en D. PHILIPPE, ‘Les honoraires d’avocat et les frais d’expert
constituent un élement du dommage’; JT 2004, 684 e.v. § 4.1.
182
V. CALLEWAERT en B. DE CONINCK, ‘La répétibilité des frais et honoraires d’avocat après l’arrêt de la
Cour de Cassation du 2 septembre 2004: responsabilité et assurances’, RGAR 2005, 13944, § 1; daarin gevolgd
door Luik 15 december 2005, JLMB 2006, 842.
53