“De verhaalbaarheid van advocatenhonoraria” - E-thesis

vergoedbare schade uitmaken 94 . Volgens hem moet dit arrest dan ook niet gezien worden als
heiligmakend voor de hele materie 95 .
c.2 Contractuele aansprakelijkheid
29. Waar de rechtspraak in het buitencontractuele contentieux pas echt goed op gang begon te
komen rond de eeuwwisseling dient in de contractuele sfeer hier reeds melding te worden
gemaakt van een arrest van 28 april 1986 96 van het Hof van Cassatie waarbij een
rechtsbijstandverzekeraar zijn tussenkomst had geweigerd en verzuimd had het schadegeval
tijdig aan te geven bij het Gemeenschappelijk Waarborgfonds:
“De rechter beoordeelt in feite en derhalve op onaantastbare wijze (…) het bestaan en de
omvang van de schade, en met name of in een bepaald geval de kosten van aanstelling van een
deskundige en van een raadsman bestanddelen zijn van de schade. Het [aangevochten] arrest 97
heeft ten dezen, op grond van de evenvermelde consideranten, wettig kunnen beslissen dat
eerste verweerster aanspraak kan maken op alle kosten van het geding, inbegrepen die van het
deskundigenverslag en van haar raadsman”.
De commentaren hierop zijn zeer divers omtrent de juiste draagwijdte van dit arrest 98 . De
stelling dat het Hof hier op zeer voorzichtige wijze begint te tornen aan het toentertijd
geldende principe van de niet-verhaalbaarheid, zonder hierbij een princiepsarrest omtrent de
mogelijkheid tot verhaalbaarheid bij de contractuele aansprakelijkheid te vestigen, kan mijns
inziens worden bijgetreden 99 .
30. Slechts enkele weken na bovenvermelde uitspraak doet hetzelfde Hof uitspraak 100 in een
zaak waar de appelrechter had beslist dat beide partijen tekort waren gekomen aan hun
verplichting om de overeenkomst ter goeder trouw uit te voeren en om die reden had het Hof
van beroep de overeenkomst ten laste van beide partijen ontbonden. Het Hof van Cassatie
vernietigt de beslissing in zoverre deze geoordeeld had dat de eiser geen recht op vergoeding
94 B. DE TEMMERMAN, ‘De verhaalbaarheid van kosten van juridische of technische bijstand’, TPR 2003,
1031; P. BRONDEL, ‘Concrete schadevergoeding in gemeen recht’, in De Praktijkjurist VIII 2003, 47-49.
95 B. DE TEMMERMAN, ‘De verhaalbaarheid van kosten van juridische of technische bijstand’, TPR 2003,
1050.
96 Cass. 28 april 1986, Arr. Cass. 1985-86, 1155, Bull. 1986, 1043, Pas. 1988, I, 1043, RW 1986-87, 1907.
97 Gent 6 december 1984, RW 1986-87, 1922.
98 B. DE CONINCK, ‘La répétibilité des honoraires d’avocat dans le contentieux de la réparation du dommage’,
RGAR 2003, 13750.
99 zie voor meer informatie hieromtrent S. STIJNS, D. VAN GERVEN en P. WERY, ‘Chronique de
jurisprudence’, JT 1996, 726.
100 Cass. 9 mei 1986, Arr. Cass. 1985-86, 1223, JT 1987, 162, Pas. 1986, I, 1100, RW 1986-87, 2699, TBH 1987,
413 met noot D. DEVOS, ‘La résolution d’un contrat aux torts réciproques des parties et l’indemnisation des
préjudices respectifs’; zie evenwel Cass. 24 juni 1977, Bull. 1977, 1087 waar voor de eerste keer uitgelegd wordt
dat bij foutieve niet-nakoming van een contractuele verbintenis, luidens art. 1151 B.W., de door de schuldenaar
verschuldigde schadevergoeding alleen moet omvatten hetgeen een onmiddellijk en rechtstreeks gevolg, dit is
een noodzakelijk gevolg, is van het niet-uitvoeren van de overeenkomst.
31