“De verhaalbaarheid van advocatenhonoraria” - E-thesis

geïnterpreteerd. Rechters moesten dus overtuigd worden van de bijzondere omstandigheden
eigen aan de zaak om de verhaalbaarheid van de advocatenrekening toe te staan; bij de
rechtsgeleerden was het vrijwel onnodig om het specifieke bewijs te leveren van de
bijzondere omstandigheden. Auteurs zoals o.a. DE TEMMERMAN 192 waren van mening dat
de bijstand van een advocaat in een procedure vrijwel steeds redelijkerwijze nodig en
doorgaans strikt noodzakelijk was.
De cruciale slotbedenking zou erin kunnen bestaan zich de vraag te stellen naar wie het nu
aan het juiste eind had: magistratuur of rechtsleer? Toch lijkt het mij zeer riskant hier enig
standpunt in te nemen. Beide baseren zich op het septemberarrest, maar binnen de rechtspraak
is er, zoals aangetoond, een grote mate van verscheidenheid intern. Ik denk dan ook dat het de
rechtszekerheid geen windeieren heeft gelegd dat er na het septemberarrest geen onmiddellijk
wetgevend initiatief gekomen is. De steeds verder uitdijende rechtspraak betekende blijkbaar
nog steeds groen licht opdat de wetgever niet even moest stoppen en nadenken. De rechtsleer
kwam hier mijns inziens goed aan tegemoet door de ruime interpretatie voor te schotelen waar
de verhaalbaarheid eerder de regel werd dan de uitzondering. Wat er ook van zij, zowel
rechtspraak en rechtsleer waren het grondig eens over 1 bemerking: de wetgever schoot na dit
arrest schromelijk tekort; de schreeuw om verduidelijking werd echter niet meteen
beantwoord.
§ 2 Begroting van de verhaalbare som
62. De begroting van het verhaalbare gedeelte van de aangevoerde advocatenkosten behoort
tot de soevereine appreciatiebevoegdheid van de rechter, maar blijft hoe dan ook een complex
en uiterst gevoelig onderwerp 193 gezien het feit dat in de regel de rechtbank niet in de
mogelijkheid wordt gesteld om inzage te krijgen in de werkelijke kosten en het ereloon van de
advocaat die de cliënt verschuldigd is (zeker m.b.t. processuele bijstand). Hierna zal een kort
overzicht worden gegeven van de begroting ex aequo et bono en de concrete begroting aan de
hand van bewijsstukken. Eveneens zal gekeken worden naar de elementen waarmee de rechter
rekening hield.
192 B. DE TEMMERMAN, ‘De verhaalbaarheid van kosten van juridische bijstand op het knooppunt van
aansprakelijkheidsrecht en procesrecht’, RW 2004-05, 1410; zie hieromtrent F. GLANSDORFF, ‘La prise en
charge des honoraires d’avocat: un important arrêt de la Cour de Cassation’, Journ. proc. 24 september 2004, 4.
193 S. TACK, ‘Verhaalbaarheid verdedigingskosten’, JW 2005, 1309.
55