“De verhaalbaarheid van advocatenhonoraria” - E-thesis

32. Met verwijzing naar het reeds bovenvermelde arrest van 29 september 1967 van het Hof
van Cassatie, kan vastgesteld worden dat het Hof gewag maakt van de formulering ‘zonder
enig onderscheid’. Nu is het zo dat deze zinsnede voor de nodige heisa in de rechtsleer heeft
gezorgd omwille van de diverse pogingen tot interpretatie van de implicatie van deze
terminologie .
Enerzijds was er de overtuiging 102 dat vóór het inwerkingtreden van het Gerechtelijk Wetboek
niet elk verhogingsbeding ongeldig was; dit was het pas (zie arrest 29 september 1967) indien
het beding dermate algemeen en onbeperkt was dat daardoor het recht van verdediging in
gedrang kwam. Hierop voortbouwend was het arrest van 1995 dan ook een voortzetting van
de getrokken lijn. Het bestreden arrest in dit laatstgenoemde had het over ‘advocatenkosten
zonder enig onderscheid ten laste leggen van de eisers’ en werd dan ook op grond hiervan
vernietigd. Deze uitlegging werd echter niet door iedereen gesmaakt en daardoor werd aan de
uitspraak van 7 april 1995 dan ook door bepaalde critici een andersluidende interpretatie
toegekend. Zij vinden dat het Hof heeft willen verwijzen ‘naar het door het bestreden arrest
niet gemaakte onderscheid tussen enerzijds het zuivere honorarium, waarvan vooraf niet mag
worden bedongen dat het door tegenpartij moet worden gedragen, en anderzijds de sommen
wegens de door de advocaat verrichte materiële handelingen, waarvan aan de in het ongelijk
gestelde partij wel de terugbetaling kan worden gevorderd’ 103 .
Afdeling 2.2 De wet van 2 augustus 2002
33. Toen er rond de eeuwwisseling op alle niveaus de vraag werd geuit aan de wetgever om
dringend op te treden, kwam er uiteindelijk een voorlopige wetgevende oplossing in de bus
vallen op 7 augustus 2002. Hoewel het belang van deze wet niet mag onderschat worden,
dient hier onderstreept dat de wetgever hier in principe slechts de verhaalbaarheid van kosten
van juridische bijstand door een advocaat inzake handelstransacties heeft erkend. Ter
102 S. RAES, ‘Een bedenking over de verhaalbaarheid van erelonen en kosten van advocaten, in het licht van de
rechtspraak van het Hof van Cassatie’, R. Cass. 1997, 23-25.
103 A. VAN OEVELEN, ‘De ongeldigheid van het beding tot verhoging van de schuldvordering ingeval deze in
rechte wordt opgeëist en de toepassing ervan op de invordering van advocatenhonoraria’, RW 1995-96, 191; A.
VAN OEVELEN en K. BROECKX, ‘De verenigbaarheid met art. 1023 Ger.W. van het beding dat
advocatenhonoraria ten laste van de verliezende partij legt: nogmaals het Cassatie-arrest van 7 april 1995’, P&B
1997, 28.
33