“De verhaalbaarheid van advocatenhonoraria” - E-thesis

a. Vonnis 1 oktober 1985
20. Waar de rechtspraak tot dan unaniem de mening was toegedaan dat een slachtoffer, dat
beroep deed op een juridisch raadsman, niet gerechtigd was om de kosten van deze bijstand
(en dus niet schade) terug te vorderen van de ‘tegenpartij’, kwam er nu een lichte barst in deze
vaste rechtspraak 69 .
21. De vrederechter van het kanton Sint Gillis besliste op 1 oktober 1985 -vrij omvangrijk
maar dubieus gemotiveerd 70 - dat de verdedigingskosten uitgegeven door het slachtoffer naar
aanleiding van een contractuele wanprestatie van zijn rechtsbijstandverzekeraar een
component waren van de schade waarvan hij of zij de vergoeding kon vorderen. Het ereloon
dat moest betaald worden naar aanleiding van de contractuele wanprestatie, moest aldus
terugbetaald worden door de rechtsbijstandverzekeraar.
De redenen waarop de vrederechter steunt zijn vrij omstreden.
Ten eerste, druiste de tot dan toe principiële ‘niet-verhaalbaarheid’ van het ereloon van
advocaten volgens de rechter in tegen de ‘wet’. De vrederechter breekt op dat moment met de
30 jaar oude traditie door te stellen dat de wet echter wel in een schadeloosstelling voorziet
wat betreft de procedure. Uit wat hierboven reeds vermeld werd 71 , is duidelijk geworden dat
de advocatenhonoraria inderdaad geen deel uitmaken van de gerechtskosten.
Vervolgens refereert de vrederechter naar het procedurereglement van meerdere internationale
rechtbanken, zoals het Hof van Justitie van de Europese Unie. Gezien België lid is van de
Europese Unie, aldus de vrederechter, moet het zich schikken naar de Europese
toepassingsnormen.
Verkeerdelijk leidt de vrederechter klaarblijkelijk een nationaal toepassingsgeval af uit
Europese gebruiken. Dit verantwoordt echter nog niet de rechtsgeldigheid op nationaal
niveau 72 .
Verder steunt de rechter zijn vonnis op de principes van billijkheid en de belangen van de
rechtszoekende.
69
K. VAN KILDONCK, ‘Verhaalbaarheid advocatenhonorarium’, JW 2005, 183.
70
Vred. Sint-Gillis 1 oktober 1985, T. Vred. 1987, 55-53.
71
Cfr. noot 47.
72
E. BALATE, ‘Les honoraires d’avocat à charge de la partie succombante: facteur d’accès à la justice ou non?’,
T. Vred. 1987, 39.
23