“De verhaalbaarheid van advocatenhonoraria” - E-thesis

De commissie Rechtsbijstand dacht echter ook aan het creëren van een Fonds. Dit zou dan de
RPV waartoe de minvermogende werd veroordeeld, ten laste nemen. Logischerwijs merkt
SCHOUTEDEN op, zou de Staat dan bijgevolg gewenst hebben dat de RPV van de winnende
partij die rechtsbijstand heeft bekomen, in dat fonds wordt gestopt 259 . Dit zou dan wel tegen
de principes zijn geweest van de commissie, aangezien zijzelf hamerde op het feit dat de RPV
uitsluitend aan de advocaat toekwam, waardoor deze twee uitgangspunten met elkaar in
botsing kwamen.
Als laatste alternatief, en andermaal in haar bijdrage verwijzend naar Frankrijk waar het relaas
van de verhaalbaarheid in een zo groot mogelijk aantal facetten wettelijk verankerd is, merkt
SCHOUTEDEN op dat men zou kunnen beslissen om de cliënt die gerechtigd is op kosteloze
juridische bijstand, nooit te veroordelen tot het betalen van een RPV 260 .
Ook hier bleek bijgevolg een wetgevend optreden op zijn minst noodzakelijk te zijn. Het bleef
echter nog enkele jaren wachten op een ‘volwaardige’ tussenkomst van de Belgische
wetgever.
§ 4 Een greep uit de rechtspraak ná 2 september 2004
a. Hof van Cassatie
79. Met het pioniersarrest van 2 september 2004 in het achterhoofd, leek het Hof van Cassatie
quasi dezelfde mening toegedaan in het arrest van 5 mei 2006 261 . Aan de orde was een
onteigeningszaak. Het Hof besliste dat de onteigende partijen als leken te weinig specifieke
competenties bezaten in zaken betreffende vastgoed. In het kader van de wapengelijkheid en
rekening houdend met artikel 6 EVRM (recht op een eerlijk proces) oordeelde het Hof dan
ook dat de partijen niet anders konden dan een toevlucht nemen tot een advocaat, en het
bevestigde dat deze toevlucht noodzakelijk was. De kosten die derhalve waren gemaakt voor
de advocaat konden teruggevorderd worden maar lagen, volgens het Hof van Cassatie terecht,
begrepen in de uiteindelijke onteigeningsvergoeding die het Hof van beroep te Luik 262
259
M. SCHOUTEDEN, ‘Verhaalbaarheid van de erelonen in het kader van de juridische tweedelijnsbijstand’, in
F. EVERS en P. LEFRANC, De verhaalbaarheid van de kosten van verdediging: en wat met de toegang tot de
rechter?, Tegenspraak Cahier 25, Brugge, die Keure, 2005, 138.
260
Waarbij zij de vrees uit dat dit eventueel tot procedures zou kunnen leiden voor het Grondwettelijk Hof m.b.t.
het gelijkheidsbeginsel.
261
Cass. 5 mei 2006, JLMB 2006, 857, JT 2006, 339 met noot B. DE CONINCK, 857, JW 2007, 412 met noot
W. RASSCHAERT, Pas. 2006, 1017, P&B 2006, 103, Rec. gén. enr. not. 2007, 316.
262
Luik 24 juni 2002, onuitgegeven.
69