“De verhaalbaarheid van advocatenhonoraria” - E-thesis

STORME 109 , dat men zonder veel twijfel ook de kosten voor juridische bijstand, in beginsel
de kosten van de advocaat, als relevante invorderingskosten mocht beschouwen 110 .
SAGAERT en SAMOY daarentegen konden zich hier niet in vinden en hielden voor dat
artikel 6 van de wet van 2 augustus 2002 restrictief moest geïnterpreteerd worden waardoor
de advocatenkosten slechts terugbaar zouden zijn ‘indien de tenuitvoerlegging van de
schuldvordering in het gedrang zou komen 111 ’. Wat er ook van zij, het lijdt geen twijfel dat de
rechter moest nagaan of de kosten veroorzaakt waren door de betalingsachterstand; of ze
relevant en transparant waren en of ze wel voldeden aan het proportionaliteitsbeginsel.
Bijkomend dient hier ook opgemerkt te worden dat artikel 6 van de wet op de
betalingsachterstand slechts van toepassing was bij gebrek aan een contractueel beding dat, op
straffe van herziening door de rechter, moest voldoen aan artikel 7 van dezelfde wet.
b. Afwijking van de regel
35. Teruggrijpend naar wat hierboven reeds gepoogd is aan te tonen, maakt deze wettelijke
ingreep een uitzondering uit op de tot dan toe (vooral door de rechtspraak geschapen) regel
van de niet-verhaalbaarheid. Echter, zoals duidelijk wordt uit de toepassingsvoorwaarden
heeft deze wet slechts een beperkt toepassingsgebied en hield zij een discriminatoire
behandeling in ten aanzien van verschillende groepen. Aangezien deze bijzondere regeling er
is gekomen door een omzetting van de Europese Richtlijn, is de vraag niet of de wetgever die
regeling kan invoeren maar wel of het gerechtvaardigd was deze regeling te beperken tot die
ene categorie. De al dan niet geoorloofdheid van deze situatie wordt bondig onder de loep
genomen in wat volgt.
109 M. E. STORME, ‘De Wet van 2 augustus 2002 inzake betalingsachterstand en de discriminatie inzake de
verhaalbaarheid van advocatenkosten’, TPR 2003, 1077-1089.
110 cfr. Pb. L. 17 juli 1997, nr. C 216/10 en Parl. St. Senaat, 2001-02, nr. 2-1232/2, 12 voor de parlementaire
voorbereidingen en de bedoeling van de wetgever; ‘Het lichten van de rechtsplegingsvergoeding uit het ontwerp,
is te wijten aan het feit dat wordt bepaald dat de totaliteit van de advocatenkosten kan worden teruggevorderd.
Deze kosten bevatten ook de rechtsplegingsvergoeding, die de kosten betreffen van de materiële akten van de
advocaat. Men moet voorkomen dat de rechtsplegingsvergoeding dubbel zou worden gerecupereerd.’; zie
daarenboven de memorie van toelichting bij het ontwerp van de latere wet van 2 augustus 2002. In de memorie
van toelichting echter werd een misplaatste mening geuit over het feit dat, wat betreft de kosten en erelonen van
de advocaat, de rechter ‘souverein’ oordeelt, net zoals voor andere kosten, of en in welke mate deze kosten tot de
vergoedbare schade behoren. Dit principe in het achterhoofd houdende zou het gehele stelsel van de
verhaalbaarheid uithollen en ontneemt mijns inziens elke waarde aan de wettelijke bepalingen.
111 V. SAGAERT en I. SAMOY, ‘De Wet van 2 augustus 2002 betreffende de bestrijding van de
betalingsachterstand bij handelstransacties. Een verwittigd wanbetaler is er twee waard…’, RW 2002-03, 328.
35