“De verhaalbaarheid van advocatenhonoraria” - E-thesis

Als laatste wordt de situatie aangeraakt bij geschillen inzake betaling van een geldschuld.
Zoals supra reeds werd uiteengezet, mag het belang van de Wet Betalingsachterstand
Handelstransacties 173 niet onderschat worden. Gezien de parlementaire stukken van de Senaat,
moet het de bedoeling van de wetgever zijn geweest om ook in deze situaties de mogelijkheid
te bieden om de totaliteit van de kosten en honoraria van advocaten invorderbaar te maken 174 .
De advocatenrekening werd traditioneel gezien als ‘relevante invorderingskost’ in de zin van
de Wet Betalingsachterstand. Het was dan ook aan de rechter om te oordelen in welke mate
deze kosten tot de vergoedbare schade behoorden 175 .
Volledigheidshalve, maar allerminst te verwaarlozen, is ten slotte de situatie die zich
voordeed inzake de ‘buiten-aansprakelijkheidsgeschillen’. Bij geschillen waar dus geen
sprake kon zijn van de aansprakelijkheidsleer, stellen we vast dat er toch een mogelijkheid
was om zich bv. in het sociaal recht, te beroepen op de (buitencontractuele)
aansprakelijkheidsregels. Het was bv. niet ondenkbaar dat in deze zaken toch een beroep werd
gedaan op de traditionele aansprakelijkheidsregels om een vordering ex delictu in te stellen tot
terugbetaling van de verdedigingskosten.
b. Tweede voorwaarde: noodzakelijkheidstoets
b.1 Wat is een noodzakelijke tussenkomst?
58. Het is hier van belang op te merken dat, waar in het voorgaande een samenvattende
beschouwing werd aangereikt over de stand van zaken (tot voor kort, zie verder) in de
rechtspraak, hierbij telkens de mogelijkheid gecursiveerd werd. Het is belangrijk voor ogen te
houden dat de verhaalbaarheid, voor zover toen al van deze term kon gewaagd worden, niet
alleen gevorderd maar ook bewezen moest worden. Een zware bewijslast rustte op de eiser
van de terugvordering die verzocht werd de noodzakelijkheid van zijn vordering ten gronde te
staven. Meer precies moest het noodzakelijke karakter werden aangetoond van de tussenkomst
van een (juridisch) raadsman, vooraleer men ook maar kans maakte om terugbetaling van de
gemaakte kosten te bekomen.
173 M. TISON en W. GELDHOF, ‘U zal uw facturen op tijd betalen. Nieuwe wetgeving rond de bestrijding van
betalingsachterstand bij handelstransacties’, in X., Gandaius Actueel VIII, Mechelen, Kluwer, 2003, 49-50.
174 Parl. St. Senaat 2001-02, 2-1232/2, 12.
175 De rechter moest nagaan of deze kosten relevant, transparant en in verhouding waren tot de omvang van de
schuldvordering.
52