Chambre des Représentants de Belgique Belgische Kamer ... - AIS
Chambre des Représentants de Belgique Belgische Kamer ... - AIS
Chambre des Représentants de Belgique Belgische Kamer ... - AIS
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
- 313 /7 - 95/96<br />
d'expert, et un témoignage sur . L'Œuvre» en particulier,<br />
en qualité d'ecclésiastique.<br />
Le professeur Ries est docteur en théologie, licencié<br />
en philologie et histoire orientales (Leuven),<br />
auteur <strong>de</strong> nombreuses contributions scientifiques<br />
(notamment sur le manichéisme). Il a été professeur<br />
d'histoire <strong><strong>de</strong>s</strong> religions à l'UCL (1968-1990) et est un<br />
spécialiste <strong><strong>de</strong>s</strong> sectes et <strong><strong>de</strong>s</strong> « nouveaux mouvements<br />
religieux »,<br />
1. Considérations générales<br />
1.1. Typologie <strong><strong>de</strong>s</strong> sectes<br />
Sur le continent européen, <strong>de</strong> nombreuses sectes<br />
ont vu le jour <strong>de</strong>puis le début <strong>de</strong> notre ère: au cours<br />
du premier siècle, au moyen âge, au cours <strong>de</strong> la<br />
Réforme et aux XVIIIe et XIXe siècles. Après la Secon<strong>de</strong><br />
Guerre mondiale, on a surtout assisté à l'éclosion<br />
<strong>de</strong> sectes non européennes. Pour la commission d'enquête,<br />
c'est toutefois la vague <strong>de</strong> sectes occi<strong>de</strong>ntales<br />
née après 1968 qui est intéressante, dans la mesure<br />
où ce sont précisément ces sectes qui sont à l'origine<br />
<strong><strong>de</strong>s</strong> mouvements actuels.<br />
Il convient, à cet égard, <strong>de</strong> se référer à l'important<br />
ouvrage du pasteur allemand, F.W.Haack, paru sous<br />
le titre « Jugendreligionen » (Munich, 1974), qui fait<br />
un tour d'horizon <strong><strong>de</strong>s</strong> sept sectes les plus importantes<br />
<strong>de</strong> notre temps.<br />
1.2. Analyse<br />
La vague <strong>de</strong> sectes née après 1968ne se prête pas<br />
aux métho<strong><strong>de</strong>s</strong> d'analyse <strong>de</strong> grands sociologues tels<br />
que Max Weber, Ernst Troeltsch ou Joachim Wach.<br />
Depuis 1968,le phénomène <strong><strong>de</strong>s</strong> sectes dépasse en fait<br />
tous les phénomènes historiques analogues et cause<br />
<strong>de</strong> graves soucis aux hommes politiques et même aux<br />
Etats.<br />
L'analyse du phénomène est avant tout la tâche<br />
<strong><strong>de</strong>s</strong> spécialistes, tels que les historiens <strong><strong>de</strong>s</strong> religions,<br />
qui peuvent notamment se pencher sur les causes <strong>de</strong><br />
l'apparition <strong>de</strong> ces sectes.<br />
1.3. Le phénomène en tant qu'idéologie.<br />
L'expansion <strong><strong>de</strong>s</strong> sectes est incontestablement l'expression<br />
d'une nouvelle sorte <strong>de</strong> religiosité dans le<br />
mon<strong>de</strong>.<br />
Il s'agit avant tout d'une idéologie présentant plusieurs<br />
facettes : on retrouve <strong><strong>de</strong>s</strong> références à l'hindouisme,<br />
au bouddhisme, à l'islam et au judéo-christianisme<br />
dans une forme <strong>de</strong> religiosité coupée <strong><strong>de</strong>s</strong><br />
institutions authentiques. Ce constat vaut certainement<br />
pour les mouvements, importés d'Orient en<br />
Europe, via les Etats-Unis, après 1968, tels que la<br />
secte Moon.<br />
[ 186 ]<br />
en een getuigenis over Het Werk in het bijzon<strong>de</strong>r, als<br />
geestelijke.<br />
Professor Ries is doctor in <strong>de</strong> theologie, licentiaat<br />
in Oosterse filologie en geschie<strong>de</strong>nis (Leuven), auteur<br />
van talrijke wetenschappelijke bijdragen (on<strong>de</strong>rmeer<br />
over het manioheîsme), was professor godsdienstgeschie<strong>de</strong>nis<br />
aan <strong>de</strong> UCL (1968-1990) en is<br />
specialist inzake sekten en « nieuwe religieuze bewegingen<br />
»,<br />
1. Algemene beschouwingen<br />
1.1. Typologie van <strong>de</strong> sekten<br />
Op het Europese continent hebben sinds het begin<br />
van onze tijdrekening talrijke sekten het licht gezien:<br />
tij<strong>de</strong>ns <strong>de</strong> eerste eeuw, in <strong>de</strong> Mid<strong>de</strong>leeuwen,<br />
tij<strong>de</strong>ns <strong>de</strong> perio<strong>de</strong> van <strong>de</strong> Reformatie en in <strong>de</strong> 18 e en<br />
1g e eeuw. Na <strong>de</strong> Twee<strong>de</strong> Wereldoorlog maken vooral<br />
niet-Europese sekten hun opgang. Het is <strong>de</strong> na 1968<br />
ontstane golf van westerse sekten die voor <strong>de</strong> on<strong>de</strong>rzoekscommissie<br />
interessant zijn omdat zij eigenlijk<br />
aan <strong>de</strong> oorsprong liggen van <strong>de</strong> huidige bewegingen.<br />
In dit ka<strong>de</strong>r past het te verwijzen naar het belangrijke<br />
werk van <strong>de</strong> Duitse dominee, F.W. Haack, met<br />
als titel «Jugendreligionen. » (München, 1974), dat<br />
<strong>de</strong> zeven belangrijkste sekten van onze tijd in kaart<br />
brengt.<br />
1.2. Analyse<br />
De na 1968 ontstane golf van sekten is niet<br />
te vatten on<strong>de</strong>r <strong>de</strong> analysemetho<strong>de</strong>n van grote sociologen<br />
als Max Weber, Ernst Troeltsch of<br />
Joachim Wach. Sinds 1968 overtreft het fenomeen<br />
van <strong>de</strong> sekten eigenlijk alle analoge historische fenomenen<br />
en baart politici en zelfs Staten ernstige zorgen.<br />
De analyse van het fenomeen is evenwel allereerst<br />
<strong>de</strong> taak van <strong>de</strong> specialisten, zoals godsdiensthistorici,<br />
die in het bijzon<strong>de</strong>r naar <strong>de</strong> on<strong>de</strong>rliggen<strong>de</strong> motivering<br />
van het ontstaan ervan kunnen peilen.<br />
1.3. Het fenomeen als i<strong>de</strong>ologie<br />
De expansie van <strong>de</strong> sekten is ontegensprekelijk<br />
een kenmerk van een nieuw soort religiositeit in <strong>de</strong><br />
wereld.<br />
Het gaat in <strong>de</strong> eerste plaats om een i<strong>de</strong>ologie met<br />
verschillen<strong>de</strong> facetten: er bestaan verwijzingen naar<br />
hindoeïsme, boeddhisme, islam en ju<strong>de</strong>o-christianisme<br />
in een van <strong>de</strong> authentieke instellingen losgerukte<br />
vorm van religiositeit. Dit geldt zeker voor <strong>de</strong> na<br />
1968 uit het Oosten, via <strong>de</strong> USA, naar Europa overgewaai<strong>de</strong><br />
bewegingen zoals <strong>de</strong> Moon-sekte.