Chambre des Représentants de Belgique Belgische Kamer ... - AIS

fournitures de matériel militaire et d'uranium à
l'Iran. Dans le cadre de cette affaire, un certain nombre
de «promissory notes », dont l'authenticité est
douteuse, auraient été retrouvées en possession des
deux hommes pour un montant de 420 millions de
francs belges.
M. Van Espen relève cinq incidents qui ont émaillé
l'instruction et qui ont pu en altérer le résultat:
1) la gendarmerie de Bruxelles a établi un procèsverbal
initial, dénonçant des faits en relation avec
Ecoovie et sollicitant la mise à l'instruction de ce
dossier. Le procureur du Roi a cependant décidé de
laisser le dossier à l'information. Lorsque Norman
William fut placé sous mandat d'arrêt quelques mois
plus tard et qu'une perquisition eu lieu, un premier
nettoyage avait déjà été fait;
2) la chambre des mises en accusation a libéré
Norman William le 10 avril 1989. Comme il était
sous le couvert d'un arrêté d'expulsion, M. Van Espen
s'est adressé à l'Office des étrangers afin de
retarder celle-ci. Malgré les assurances reçues, le
prévenu avait quitté le territoire vingt-quatre heures
plus tard;
3) sur l'ordre du commissaire Navez de Tilff, des
documents prélevés au château de Saint-Val, racheté
par Norman William, ont été en partie brûlés, en
partie jetés dans une rivière toute proche, avant
toute perquisition. Le commissaire a été condamné à
six mois de prison en première instance;
4) M. Van Espen a adressé une commission rogatoire
au procureur du Roi afin de vérifier l'authenticité
de «promissory notes» émises par les autorités
indonésiennes et retrouvées en possession de
M. Keteleer. Des responsables de la Chancellerie lui
ont demandé d'en reporter l'envoi suite à la négociation
en cours d'un contrat entre la Belgique et l'Indonésie
pour le placement d'un métro à Djakarta. La
commission rogatoire ne fut jamais exécutée;
5) M. Van Espen n'a pu instruire, à proprement
parler, la vie associative de ce mouvement sectaire,
car ce point ne figurait pas dans sa saisine. Il souligne
également qu'il n'était pas compétent territorialement
pour instruire des délits commis à l'étranger.
Le témoin indique, par ailleurs, qu'il existe actuellement
une franche collaboration entre les pouvoirs
judiciaires et la Sûreté de l'Etat.
Il constate que le phénomène des sectes est extrêmement
difficile à définir en raison de sa structure,
des thèmes développés, de ses facettes et activités
variées, à la fois officielles ou officieuses, légales ou
illégales. Selon lui, l'ensemble des critères de dange-
[49 ] - 313/7 - 95/96
van een Libanees zakenman die betrokken is bij de
levering van militair materieel en uranium aan Irak.
In verband met dat dossier zou een aantal «promissory
notes» - waarvan de authenticiteit twijfelachtig
is - voor een bedrag van 420 miljoen Belgische
frank in het bezit van beide mannen
teruggevonden zijn.
De heer Van Espen verwijst naar vijf incidenten
die het onderzoek hebben doorkruist en mogelijk het
resultaat ervan hebben beïnvloed:
1) de Brusselse rijkswacht heeft een eerste proces-verbaal
opgesteld waarin feiten in verband met
Ecoovie werden aangeklaagd, en waarin werd gevraagd
in verband met dat dossier een onderzoek in
te stellen. De procureur des Konings heeft evenwel
beslist eerst het opsporingsonderzoek voort te zetten.
Toen tegen Norman William enkele maanden later
een aanhoudingsbevel werd verleend, en een eerste
huiszoeking werd gedaan, bleek reeds heel wat bezwarend
materiaal verdwenen;
2) op 10 april 1989 stelde de kamer van inbeschuldigingstelling
Norman William in vrijheid.
Omdat William zich door een uitzettingsbesluit gedekt
wist, wendde de heer Van Espen zich tot de
Dienst Vreemdelingenzaken met de vraag om die
uitzetting te verdagen. Ondanks de verkregen waarborgen,
had beklaagde vierentwintig uur nadien het
grondgebied al verlaten;
3) op bevel van commissaris Navez uit Tilff werden
documenten die in het door Norman William
opgekochte kasteel Saint-Val waren gevonden, deels
verbrand, deels in een rivier in de onmiddellijke
omgeving geworpen, nog vóór enige huiszoeking kon
plaatsvinden. De commissaris werd in eerste aanleg
tot een gevangenisstraf van zes maanden veroordeeld;
4) de heer Van Espen heeft een ambtelijke opdracht
gericht aan de procureur des Konings teneinde
na te gaan in hoever de door de Indonesische
overheid uitgegeven «promissory notes» die in het
bezit van de heer Keteleer werden teruggevonden,
authentiek zijn. Ambtenaren van de Kanselarij hebben
hem gevraagd om, gelet op de lopende onderhandelingen
in verband met een mogelijk contract tussen
België en Indonesië voor de aanleg van een metro
in Djakarta, die ambtelijke opdracht uit te stellen.
Die opdracht werd nooit uitgevoerd;
5) de heer Van Espen heeft nooit een echt onderzoek
naar het verenigingsleven van die sektebeweging
kunnen uitvoeren, want dat punt stond niet in
de saisine vermeld. Hij onderstreept tevens dat hij
niet territoriaal bevoegd was om een onderzoek naar
in het buitenland gepleegde misdrijven uit te voeren.
De getuige wijst er voorts op dat er momenteel
zeer vlot tussen de gerechtelijke overheidsinstanties
en de Staatsveiligheid wordt samengewerkt.
Hij stelt vast dat het verschijnsel van de sekten
bijzonder moeilijk te omschrijven is, en wel om de
volgende redenen: de structuur van de sekten, de
thema's die erin aan bod komen, de uiteenlopende
aspecten en activiteiten van de sekten, zowelofficieel