Chambre des Représentants de Belgique Belgische Kamer ... - AIS

Quels effectifs et quels moyens faut-il mettre à
disposition et éventuellement au détriment de quel
autre domaine? Pour répondre à cette question, il
faut d'abord connaître l'ampleur du problème. Selon
la gendarmerie, il y a, selon les estimations, une
centaine de sectes, dont la plupart ne sont pas nuisibles.
M. Lallemand évalue le nombre de sectes entre
100 et 150. La Sûreté de l'Etat fait mention d'une
cinquantaine de sectes nuisibles. Le recours à une
définition opérationnelle permettrait aussi de clarifier
les choses en l'occurrence.
On peut en outre se demander si l'arsenal actuel
d'instruments, tant au niveau opérationnel que juridique,
et tant au niveau des recherches que des
poursuites, ne doit pas être adapté et, si oui, dans
quel sens.
Si l'on décidait de faire une priorité de la lutte
contre les sectes, resterait le problème de l'attribution
des moyens aux instances qui seront chargées de
cette lutte. Cette demande de moyens ne peut consister
seulement en une demande de ressources humaines
plus importantes ou de moyens matériels; elle
doit surtout consister en une demande d'instruments
plus performants pour les recherches et les poursuites.
Il s'agit en outre souvent de décisions qui ont une
incidence budgétaire très limitée. L'orateur cite comme
exemples un meilleur contrôle des A.S.B.L., le
renversement de la charge de la preuve en ce qui
concerne les avoirs d'origine suspecte, les possibilités
d'infiltration, avec les programmes de protection des
témoins qui y sont liés, une réglementation pour les
témoignages anonymes, la suppression des éléments
gênants dans la législation relative à la protection de
la vie privée et le réexamen des différentes compétences
des différents acteurs (services de police, ministère
public et juges d'instruction) qui interviennent
en matière de recherches et de poursuites.
M. Duinslaeger estime que l'on invoque parfois
l'argument de la violation de la vie privée pour empêcher
les instances chargées des recherches et des
poursuites de combattre des phénomènes criminels,
phénomènes qui constituent eux-mêmes une atteinte
sérieuse à la sécurité publique et, partant, à la vie
privée du citoyen. Par ailleurs, il n'est parfois guère
tenu compte de la proportionnalité des mesures. En
effet, il est aujourd'hui plus simple de procéder à une
perquisition chez une personne ou de la priver de sa
liberté que d'écouter ou de contrôler ses conversations
téléphoniques, voire d'identifier son numéro de
téléphone ou son numéro GSM, alors que les atteintes
à la vie privée paraissent tout de même plus
importantes en cas de perquisition ou de privation de
la liberté.
Lorsque le choix définitif aura été opéré, on pourra,
en ce qui concerne l'organisation et la coordination
au niveau de l'approche tactique, se baser, comme
pour la définition opérationnelle, sur le système
qui existe actuellement en matière de criminalité
organisée.
L'intervenant fournit à cet égard les deux schémas
suivants:
[ 39 ] - 313/7 - 95/96
Welke capaciteit aan mensen en middelen moet er
worden ingezet en eventueel ten koste van welk ander
domein ? Om die vraag op te lossen moet eerst de
omvang van het probleem gekend zijn. Volgens de
rijkswacht zijn er naar schatting een honderdtal sekten,
waarvan de meeste niet gevaarlijk zijn. De heer
Lallemand schat het aantal sekten tussen 100 en
150. De Staatsveiligheid gewaagt van een vijftigtal
schadelijke sekten. Het hanteren van een operationele
definitie zou ook hier meer klaarheid kunnen
scheppen.
Verder rijst de vraag ofhet bestaand arsenaal aan
instrumenten zoweloperationeel als juridisch, zowel
op het niveau van de opsporing als op het niveau van
de vervolging, moet worden aangepast en zo ja, in
welke zin?
Zou men beslissen om de sektebestrijding tot een
prioriteit te maken, dan blijft er het probleem van de
toebedeling van de middelen aan de instanties die met
de bestrijding zullen worden belast. Deze vraag naar
middelen mag zeker niet alleen worden vertaald in een
vraag naar meer « human resources» ofnaar materiële
middelen, maar vooral in een vraag naar meer performante
instrumenten in de opsporing en de vervolging.
Daarbij gaat het dikwijls om beslissingen die een zeer
beperkte budgettaire impact hebben. Als voorbeeld
vermeldt spreker een betere controle van de v.z.w.'s, de
omkering van de bewijslast inzake vermogens van
verdachte oorsprong, mogelijkheden voor infiltratie,
met daaraan gekoppeld getuigenbeschermingsprogramma's,
een regeling voor de anonieme getuigenissen,
het wegwerken van de storende elementen in de
wetgeving op de bescherming van de privacy en het
herdenken van de verschillende bevoegdheden van de
onderscheiden actoren (politiediensten, openbaar ministerie
en onderzoeksrechters) in het veld van de
opsporing en de vervolging.
De heer Duinslaeger is van mening dat men soms
het argument van de schending van de privacy aanvoert
om opsporings- en vervolgingsinstanties te verhinderen
criminaliteitsfenomenen te bestrijden, die
echter zelf een zware aanslag zijn op de algemene
veiligheid en dus ook op de privacy van de burger.
Ook wordt soms weinig rekening gehouden met de
proportionaliteit van de maatregelen. Het is immers
vandaag eenvoudiger en aan minder strenge voorwaarden
gebonden om bij een persoon een huiszoeking
te doen of hem van zijn vrijheid te beroven dan
om zijn telefoon af te luisteren, zijn telefoonverkeer
na te trekken en zelfs om zijn telefoon-of GSMnummer
te identificeren, daar waar de inbreuken op
de privacy bij een huiszoeking of een vrijheidsberoving
toch groter lijken.
Wanneer de uiteindelijke keuze zal zijn gemaakt,
zal wat de organisatie en de coördinatie betreft op
het niveau van de tactische aanpak, net zoals bij de
operationele definitie, kunnen worden uitgegaan van
het systeem dat thans bestaat voor de georganiseerde
criminaliteit.
In dit verband verstrekt spreker de 2 volgende
schema's: