Acute boekje - REP-Online

Referenties
• AGA Medical Position Statement: Guidelines on Intestinal Ischemia. Gastroenterology.
2000;118:951­3.
• Eldrup­Jorgensen J, et al. Abdominal vascular catastrophes. Surg Clin North Am.
1997;77:1305.
• Oldenburg WA, et al. Acute mesenteric ischemia: a clinical review. Arch Intern Med.
2004;164(10):1054­62.
• Sreenarasimhaiah J. Diagnosis and management of intestinal ischaemic disorders. BMJ.
2003;326(7403):1372­6.
• Toursarkissian B, et al. Ischemic colitis. Surg Clin North Am. 1997;77:461.
12.9 Fulminante colitis/toxisch megacolon
Anamnese/oorzaken
Klachten passend bij een beloop van een ernstige exacerbatie van colitis ulcerosa
of de ziekte van Crohn of van een acute infectieuze colitis. Een TMC is een segmentale
of algehele verwijding van het colon van > 6 cm in de aanwezigheid van
acute colitis of sepsis. Inflammatoire darmziekten, te weten colitis ulcerosa of de
ziekte van Crohn, zijn de meest frequente oorzaak voor TMC.
Lichamelijk onderzoek
Toxisch zieke gedehydreerde patiënt met koorts en tachycardie (evt. hypotensie).
Opgezette buik, weinig peristaltiek tot stille buik. Palpatie zeer pijnlijk. Evt.
verminderd bewustzijn.
Laboratoriumonderzoek
• Hb, MCV, leukocyten, trombocyten, albumine, Na, K, ureum, creatinine, glucose,
Ca, fosfaat, albumine, CRP, leverproeven, lactaat, bloedgasanalyse, stolling.
• Bloedkweken.
• Fecesonderzoek en ­kweek (Clostridium difficile toxine).
Aanvullend onderzoek
• X­buikoverzicht (dagelijks). Cave: diameter van het colon (megacolon: colon
ascendens of transversum > 6 cm; coecum > 10 cm).
• CT­abdomen: abces, verdikking van de colonwand, submucosal oedeem,
ascites, perforatie, pyleflebitis.
• Sigmoïdoscopie (voorzichtig en zonder luchtinsufflatie), alleen als de aard
van de colitis niet op andere wijze duidelijk is geworden.
Beleid/behandeling
• Consult chirurg.
• Bedrust.
• I.v.­vochtsuppletie, correctie elektrolyten. Evt. bloedtransfusie.
• Bij ileus maaghevel/maagzuigdrainage.
• Parenterale voeding.
• Medicamenteuze behandeling:
­ antibiotica: volgens lokaal protocol, inclusief metronidazol i.v.;
­ prednisolon 40­60 mg dd i.v. of 1 mg/kg i.v.;
­ ciclosporine 2,5 mg/kg i.v. bij colitis ulcerosa, niet reagerend op corticosteroïden
(deze medicatie alleen overwegen wanneer er nog geen
megacolon is ontstaan), controle ciclosporinespiegel na 3 dagen (dalspiegel
tussen 150­350 μg/l).
• Frequente controle van vitale functies en onderzoek van de buik (meer malen
per dag).
• Indicatie acute colectomie:
­ klinische verslechtering tijdens optimale behandeling, bv. peritoneale
prikkeling, aanwijzingen voor een perforatie (cave: maskering door
steroïden);
­ toename diameter colon tijdens behandeling;
­ geen verbetering tijdens optimale medicamenteuze behandeling.
Referenties
• Gan SI, et al. A new look at toxic megacolon: an update and review of incidence, etiology,
pathogenesis, and management. Am J Gastroenterol. 2003;98(11):2363­71.
• Present DH. Toxic megacolon. Med Clin North Am. 1993;77:1129.
• Sheth SG, et al. Toxic megacolon. Lancet. 1998;351:509.
12.10 Acute appendicitis
Anamnese
Acute buikpijn (aanvankelijk rond de navel c.q. epigastrio, later rechts in de
onderbuik), misselijkheid, braken.
Lichamelijk onderzoek
Geringe temperatuurverhoging. Druk­ en loslaatpijn rechts in de onderbuik.
120 ACuTe Boekje INTerNe GeNeeSkuNDe MAAG-DArM-LeVerZIekTeN
121