Acute boekje - REP-Online

pupillen (mydriasis), hypertensie, tachycardie en hyperthermie. Een cocaïneintoxicatie
gaat vaak gepaard met pijn op de borst, 6% van deze patiënten heeft
cardiale schade. Bij een XTC­intoxicatie staat hyperthermie meer op de voorgrond.
Dit kan gepaard gaan met rabdomyolyse, nierfunctieverlies, diffuse intravasculaire
stolling, insulten en ritmestoornissen. Vanwege het illegale karakter van het
gebruik wordt het niet altijd direct gemeld. Bij jonge mensen, m.n. bij mannen,
met cardiale pathologie (pijn op de borst, ritmestoornissen) moet altijd aan cocaïne
worden gedacht. Het kan in de toxicologiescreening in de urine worden aangetoond.
Cocaïne wordt nogal eens ingenomen met andere middelen. Co­inname
met alcohol verlengt het effect (vanwege de vorming van een actieve metaboliet)
en versterkt de cardiotoxiciteit. Co­inname met benzodiazepinen en opiaten geeft
moeilijk te duiden mengbeelden (bv. sufheid met tachycardie) en heeft belangrijke
consequenties voor de behandeling (géén flumazenil of naloxon).
Anamnese/lichamelijk onderzoek
Bloeddruk, pols, pupillen, lichaamstemperatuur.
Aanvullend onderzoek
ECG, ritmebewaking, troponine, CPK, creatinine, elektrolyten, glucose, evt. toxicologiescreening
in urine ter bevestiging van de diagnose.
Behandeling
Benzodiazepine toedienen (bv. diazepam 10 mg i.v., daarna 5­10 mg i.v. iedere
3­5 min tot de agitatie onder controle is. Lorazepam (0,05 mg/kg, veelal 2­4 mg) i.m.
als er geen i.v.­toegang is, effect treedt dan na 10­20 min op). Bij ernstige intoxicatie
evt. midazolamperfusor (oplaaddosis over een periode van 5 min met 0,03­0,3 mg/
kg, titreren tot gewenste sedatie; gevolgd door 0,03­0,2 mg/kg per uur). Bij pijn op de
borst en/of ischemie naast benzodiazepine (mindert tachycardie) zuurstof, aspirine,
nitroglycerine, evt. verapamil of nifedipine (géén β­blokkers als monotherapie i.v.m.
uitlokken van hypertensie doordat de α­receptor niet wordt geblokkeerd). Bij een
ACS tevens reguliere behandeling (conform § 8.1). Bij hyperthermie (> 40 °C) en/of
rabdomyolyse zie § 23.6 voor koelen, hydrereren en urine alkaliseren.
Referenties
• Caldicott DG, et al. Dancing with “death”: p­methoxyamphetamine overdose and its acute
management. J Toxicol Clin Toxicol. 2003;41(2):143­54.
• Ellenhorn MJ. Medical Toxicology. 2 nd ed. Baltimore: Williams & Wilkins, 1997. p. 648­50.
• Greene SL, et al. Multiple toxicity from 3,4­methylenedioxymethamphetamine
(“ecstasy”). Am J Emerg Med. 2003;21(2):121­4.
• Haveman JW, et al. Niet­fatale ruptuur van een cocaïnebolletje bij een man met ‘bodypacker’­syndroom.
Ned Tijdschr Geneeskd. 2002;146:2246­50.
• Lange RA, et al. Cardiovascular complications of cocaine use. New Engl J Med.
2001;345:351­8.
• Warner EA. Cocaine abuse. Ann Intern Med. 1993;119:226­35.
18.4.3 Bodypackersyndroom
Algemeen
Onder het bodypackersyndroom verstaat men de intoxicatie en/of de ileusverschijnselen
die kunnen optreden bij iemand die drugs (verpakt in rubber of
plastic) in het lichaam vervoert. De meest voorkomende drugs zijn cocaïne bij
reizigers uit Zuid­Amerika en heroïne bij reizigers uit Afrika/Azië. Een bolletje
bevat ca. 5­7 g. Deze hoeveelheid is potentieel dodelijk.
Anamnese/lichamelijk onderzoek
Zie § 18.4.1 en 18.4.2. Tevens buikverschijnselen.
Aanvullend onderzoek
Toxicologiescreening in de urine. M.b.v. een liggende X­buikoverzicht kan de
diagnose worden gesteld (ca. 20% vals­negatief).
Beleid
• Bolletjes niet endoscopisch verwijderen of manipuleren.
• Darmlavage met toediening van actieve kool. Geen paraffine of minerale
oliën toedienen. Dan lost de bolletjesverpakking op.
• Cave: positieve urine­uitslag kan gevolg zijn van ruptuur/lekkage bolletje,
recent gebruik of verontreiniging van het bolletje bij inname. De cocaïnemetaboliet
benzoylecgonine is nog gedurende meerdere dagen na gebruik
aantoonbaar in de urine.
• Bij obstructiebolletjes (nog in maag na 24 uur of ileusverschijnselen): chirurgisch
ingrijpen.
• Controleer het aantal bolletjes conform anamnese/X­buikoverzicht en lever
ze in bij de politie (zie § 24.3).
18.4.4 Gammahydroxybutyraat
Algemeen
GHB is een partydrug die een alcoholachtig effect geeft, zonder kater achteraf.
Nadeel is dat het middel een beperkte therapeutische breedte heeft, d.w.z. hogere
214 ACuTe Boekje INTerNe GeNeeSkuNDe INToXICATIeS
215