Acute boekje - REP-Online

ta b e l 9.1a k e u z e va n m e d i c a t i e b ij h y p er t ensie v e crisis
Indicatie Termijn daling Eerste keuze Alternatief
Aortadissectie onmiddellijk; Nitroprusside en Labetolol
streef SBP < 120 esmolol
Hypertensieve onmiddellijk Nitroglycerine Nitroprusside,
crisis bij coronaire
ischemie/astma
cardiale (zie aldaar)
enalaprilaat
Hypertensieve ence- onmiddellijk Labetalol Nitroprusside,
falopathie
nicardipine,
urapidil
Hypertensieve onmiddellijk Fentolamine Labetalol, nitro-
crisis bij adrenerge
prusside, vermijd
overstimulatie
monotherapie
(pheochromocytoom,
cocaïne, XTC, clonidine-onttrekking)
β-blokker
Hypertensieve crisis onmiddellijk ketanserin i.o.m. Nicardipine of
in de zwangerschap/
eclampsie
gynaecoloog labetalol
Hypertensieve crisis onmiddellijk Labetalol in Nitroprusside in
bij sclerodermie
combinatie met combinatie met
ACe-remmer (bv.
captopril)
ACe-remmer
ernstige hypertensie 1 uur, langzaam Labetalol Nitroprusside
(SBP > 220 of DBP met ~15% laten
120) bij intracerebrale
bloeding of infarct
dalen
Trombolytische 1 uur; streef
therapie bij hersen- bloeddruk <
infarct en hypertensie 185/110 mmHg *
Labetalol Nitroprusside
Maligne hypertensie
(met of zonder
microangiopathische
hemolyse)
enkele uren Nitroprusside Labetalol
* Geadviseerde behandeling volgt de consensus van CBO (www.CBO.nl, richtlijn ‘Diagnostiek,
behandeling en zorg voor patiënten met een beroerte’, 2008).
68 ACuTe Boekje INTerNe GeNeeSkuNDe VASCuLAIre GeNeeSkuNDe
69
ta b e l 9.1b k e u z e va n d o ser in gen b i j h y p er t ensie v e crisis
Medicatie Dosis Begin Duur Bijwerkingen Contra-indicaties
Lever- en nierinsuffi-ciëntie
Direct 1-2 min Cyanide
intoxicatie *
0,3-10 μg/kg/min, met 0,5 μg/kg/min
verhogen per 5 min (max. 10 μg/kg/min)
(relatief)
Nitroprusside
No-donor, directe
vasodilatatie
CoPD, 2e-graads AV-blok, sick sinus,
linkerventrikelfalen
5-10 min 3-6 uur Bradycardie
(ook foetaal)
Bolus: 0,25-0,5 mg/kg elke min tot streefwaarde
(max. 200 mg als bolus); alternatief
voor bolus: 2-4 mg/min, tot gewenste effect,
Labetalol
(Trandate ® ) gecombineerde
α- en β-blokker
vervolgens continu 5-20 mg/uur
5-200 μg/min, 5 μg/min verhogen per 5 min 1-5 min 3-5 min
Nitroglycerine
No-donor directe
vasodilatatie
1-2 min 10-20 Bradycardie Zie labetalol
min
1-2 min 3-5 min Tachycardie Hartfalen,
myocard
–ischemie
Bolus: 0,5-1 mg/kg tot streefwaarde, vervolgens
50-300 μg/kg/min
esmolol (Brevibloc ® )
β-blokker
0,5-1,0 mgr/uur na bolus van 2-5 mgr i.v. zo
nodig herhalen na 10-15 min
Fentolamine
(regitine ® )
α1-blokker
1-2 min Tachycardie 2e-graads AV-blok,
bradycardie < 50
bpm, lang QTsyndroom
Bolus: 5-10 mg, herhalen
iedere 10-20 min tot gewenste effect, max. 80
mg; startdosering 4 mg/uur en na iedere bolus
verhogen met 2 mg/uur, max. 10 mg/uur **
Bolus 5 mg, herhalen na 5 min, max. 30 mg,
alternatief voor bolus: 3 mg/min tot gewenste
effect; 5-10 mg/uur bij overige situaties
ketanserine
(ketansin ® ) gecombineerde
5-HT- en
α1-blokker
* Cyanide-intoxicatie bij nitroprusside is afhankelijk van de duur en hoogte van nitroprussidetoediening en van de klaring door lever en nieren. Bij
hoge dosis en/of langdurige toediening (> 2 dagen) overweeg toevoegen van thiosulfaat in een verhouding van 10:1 (500 mg thiosulfaat voor 50 mg
nitroprusside) onder controle thiocyanaatspiegels.
** Bij (pre-)eclampsie of HELPP-syndroom: behandeling dient vooraf te worden gegaan door plasmavolume-expansie met 500 ml colloïdale-oplossing.