Acute boekje - REP-Online

voorkomen van transfusiereacties wordt gemaakt: milde transfusiereacties bij
1 op de 30 transfusies, ernstige reacties zijn zeldzaam: 1 op de 5000 transfusies.
Cave: Omdat alle transfusiereacties moeten worden geregistreerd en vaak ook
verder onderzoek behoeven, dient altijd direct de bloedtransfusiedienst te
worden gewaarschuwd.
13.3.1 Acute transfusiereacties
Vormen
• Acute hemolytische transfusiereactie:
­ Symptomen: koude rilling, koorts, pijn op de borst, tachycardie, hypotensie,
acute nierinsufficiëntie, DIC, hemolyse (Hb ↓, LDH ↑, haptoglobine ↓,
hemoglobinurie).
­ Oorzaak: AB0­incompatibiliteit (meestal t.g.v. verwisseling bloedproduct),
complementbindende alloantistoffen tegen andere antigenen (bv. anti­Jka
[anti­Kidd]).
• TRALI (bij alle plasmabevattende bloedproducten):
­ Symptomen (< 6 uur na transfusie): respiratoire insufficiëntie, hypotensie.
­ Oorzaak: antistoffen in bloedproduct tegen leukocytenontvanger; bioactieve
lipiden en/of cytokinen in bewaarde producten. (Diagnose bij uitsluiting:
dus geen sepsis/overvulling/hartfalen).
• Koorts (bij erytrocyten­/trombocytentransfusies):
­ Oorzaak: antistoffen tegen humaan leukocytenantigeen/­antigenen,
pyrogenen, bacteriële besmetting van product.
Cave: Koorts kan een teken zijn van een acuut hemolytische transfusiereactie!
Derhalve transfusie stoppen bij temperatuurstijging > 2°C. Koorts voor
aanvang van de transfusie is geen reden om af te zien van een transfusie.
• Allergische reactie (bij alle bloedproducten):
­ Symptomen: urticaria, jeuk, glottisoedeem, bronchospasme, diarree, anafylactische
shock (IgA­deficiëntie).
­ Oorzaak: antistoffen van donor of ontvanger tegen plasma­eiwitten.
Eerste maatregelen
• Stop transfusie door klem op systeem, naald in situ laten.
• Systeem vervangen, bij sterke verdenking acute hemolytische transfusiereactie:
start natriumbicarbonaat 1,4%, bv. 500 cc in 1 uur.
• Zak en systeem onaangetast naar de transfusiedienst.
Diagnose
• Bloedafname: opnieuw bloedgroep patiënt/donor en kruisproeven herhalen
met serum van voor en na transfusie, DAT, bilirubine, LDH, haptoglobine,
creatinine, Hb, leukocyten, trombocyten, PT(T), APTT, Hb in de urine.
• Bij ernstige reacties: IgA en antistoffen tegen IgA. (Cave: vals­negatief direct
na transfusiereactie).
• Bij koorts: bloedkweek van donorbloed en bij patiënt.
• Evt. aanvullend onderzoek i.o.m. consulent Hematologie.
Behandeling
• Algemeen: zie hoofdstuk 2 en 3.
• Specifiek:
­ Urineproductie waarborgen (bv. mannitol 20%, 100 cc in 5 min), evt. furosemide
i.v.
­ Bij sterke verdenking op infectie (koorts, hypotensie, tachycardie): behandelen
als sepsis.
­ Bij anafylactische reactie: zie § 23.3 (uitsluitend jeuk/urticaria is geen
reden om transfusie te staken; evt. behandelen met antihistaminica).
­ Bij TRALI: intensieve ondersteuning, zo nodig beademen.
13.3.2 Uitgestelde transfusiereacties
Vormen
• Uitgestelde hemolyse (3­10 dagen na erytrocytentransfusies):
­ Symptomen: Hb ↓, hemoglobinurie alleen bij intravasculaire hemolyse
t.g.v. complementbindende antistoffen, icterus.
­ Oorzaak: ‘boosterreactie’ na reeds eerder gevormde alloantistoffen tegen
erytrocytenantigenen (eerdere transfusie, zwangerschap).
­ Diagnose en behandeling: voor zover van toepassing als bij acute hemolytische
reactie.
• Posttransfusie purpura (5­7 dagen na erytrocyten­/trombocytentransfusies)
­ Symptomen: bloedingsneiging door diepe trombopenie. Vrijwel uitsluitend
bij (oudere) vrouwen na voorafgaande zwangerschappen.
­ Oorzaak: antistoffen tegen trombocytspecifieke antigenen.
­ Behandeling: hoge dosis prednison (1 mg/kg), IVIG (1 g/kg i.v.), alleen in
noodgevallen trombocytentransfusie die negatief zijn voor het desbetreffende
antigeen.
130 ACuTe Boekje INTerNe GeNeeSkuNDe HeMAToLoGIe
131