Acute boekje - REP-Online

19.14 Tuberculose
Algemeen
Een infectie met Mycobacterium tuberculosis of bovis, meestal in longen, lymfeklieren
of buik.
Anamnese
Contact met personen met open TBC (familie, sportvereniging, school)? Risicofactoren:
afweerstoornis, immunosuppressiva, alcohol, drugsverslaving, verwaarlozing,
dakloos of afkomstig uit hoog prevalente gebieden voor TBC en/of hiv.
Klachten van koorts, afvallen, nachtzweten, (productief) hoesten en dyspneu.
Laboratorium-/aanvullend onderzoek (long-TBC)
• X­thorax, kan bij ernstige immuunsuppressie volledig normaal zijn!
• Microbiologische bevestiging van actieve TBC is essentieel.
• Ochtendsputum (3 x) voor Ziehl Neelsen­kleuring, PCR en kweek.
• BAL.
• Mantoux; geen plaats voor interferonassay in de acute fase.
• Hiv­test.
Beleid/behandeling
• Respiratoire isolatie!
• Aangifteplicht bij GGD.
• Start met combinatie van 4 middelen (intensieve fase):
­ isoniazide 5 mg/kg/dag (max. 300 mg/dag), pyridoxine 20 mg/dag niet
standaard, wel bij zwangeren, hiv, ondervoeding, alcoholisten, diabetes,
nierinsufficiëntie en ouderen;
­ rifampicine 450 mg/dag bij gewicht < 50 kg, hierboven 600 mg/dag;
­ ethambutol 25­30 mg/kg/dag (max. 1600 mg/dag);
­ pyrazinamide 15­20 mg/kg/dag (max. 2000 mg/dag).
• Na gebleken gevoeligheid en sputumconversie (van Ziehl Neelsen­positief
naar Ziehl Neelsen­negatief) na 2 maanden in principe versmallen naar isoniazide
en rifampicine gedurende 4 maanden (vervolgfase).
• Bij uitgebreide ziekte en aanwezigheid van resistentie altijd overleg met internist­infectioloog,
medisch microbioloog of longarts.
• Controleer voor start en hierna maandelijks leverchemie, zeker bij verhoogd
risico op toxiciteit, zoals bij o.a. onderliggend leverlijden, comedicatie en uitgebreide
ziekte.
Referenties
• www.nvalt.nl (doorklikken naar richtlijnen 2005).
• www.swab.nl.
19.15 Acute bacteriële artritis
Zie § 23.9.
250 ACuTe Boekje INTerNe GeNeeSkuNDe erNSTIGe BACTerIéLe INFeCTIeS
251