Acute boekje - REP-Online

• Bij aspiratie metronidazol 3 dd 500 mg i.v. of clindamycine 3 dd 600 mg i.v.
toevoegen aan 3 e generatie cefalosporine.
• Antibiotica bijstellen op geleide van kweek.
19.12.3 Legionellapneumonie
Algemeen
Een acute pneumonie door Legionella pneumophila, een gramnegatieve bacterie
die voorkomt in water < 60°C (douche, bad, airco etc.). Risicofactoren zijn:
recent verblijf in het buitenland, actuele legionella­uitbraak, therapiefalen
β­lactamantibiotica en immunosuppressie.
Anamnese
Na een incubatietijd van 2­10 dagen verwardheid, koorts, malaise, spierpijn,
hoofdpijn, hoesten en buikklachten. Klachten niet specifiek. Risicofactor?
Laboratorium-/aanvullend onderzoek
• X­thorax: vaak eerste dagen weinig afwijkingen hierna allerlei beelden
mogelijk.
• Onderzoek sputum.
• Legionella­urinesneltest: m.n. gevoelig voor L. pneumophila serotype 1.
• Serologie.
Sensitiviteit Specificiteit
Directe immunofluorescentie sputum 50% > 90%
Kweek 80­90% 100%
Serologie (4 x stijging of titer > 1:128) 40­60% > 95%
Urinesneltest 70% 99%
Beleid/behandeling
• Moxifloxacine 1 dd 400 mg of levofloxacine 2 dd 500 mg i.v./p.o. gedurende
2 weken of volgens lokaal vigerend beleid.
• Aangifteplicht bij GGD.
Referenties
• www.swab.nl (professional/richtlijnen 2005).
• www.nvalt.nl (richtlijnen 2005).
19.13 Parapneumonische effusie en pleura-empyeem
Algemeen
Een PPE wordt gedefinieerd als elke pleurale effusie geassocieerd met een
pneumonie, longabces of bronchiëctasieën. Het betreft een exsudaat. Een ongecompliceerde
PPE wordt uitsluitend met antibiotica behandeld. Een gecompliceerde
PPE gaat gepaard met loketvorming, al dan niet met ophoping van pus
(empyeem) en dient te worden gedraineerd. Een pH ≤ 7,2 van het pleuravocht
voorspelt een gecompliceerd beloop. De meest frequente verwekkers van
pleurale infecties zijn S. pneumoniae, S. aureus, gramnegatieve darmbacteriën
en anaeroben.
Laboratorium-/aanvullend onderzoek
• X­ en CT­thorax: hoeveelheid en lokettering van pleuravocht; bron?
• Pleurapunctie (evt. echogeleid) met bepaling van leukocyten, pH, LDH, eiwit
en glucose; tevens materiaal voor gramkleuring en kweek.
• Als 1 van de volgende 3 criteria aanwezig is, is sprake van een exsudaat; zijn
alle 3 afwezig, dan is sprake van een transsudaat:
­ pleuravocht eiwit/plasma­eiwitratio > 0,5;
­ pleuravocht LDH/plasma­LDH­ratio > 0,6;
­ pleuravocht LDH > 2/3 bovengrens van de normale plasmaconcentratie.
• Consult longarts.
Beleid/behandeling
• Antibiotica op geleide van meest frequente verwekker/kweek (zie § 19.12).
• Bij helder pleuravocht, een negatieve gramkleuring én een pH > 7,2 geen
drainage, tenzij grote hoeveelheden.
• Bij purulent pleuravocht en/of een positieve gramkleuring/kweek en/of
pH ≤ 7,2 dan drainage met dikke drain (≥ 20 French) en spoelen met NaCl
0,9%.
• Bij loketvorming: fibrinolytica sterk overwegen.
• Bij onvoldoende respons: chirurgische interventie.
Referentie
www.nvalt.nl (richtlijnen 2006).
248 ACuTe Boekje INTerNe GeNeeSkuNDe erNSTIGe BACTerIéLe INFeCTIeS
249