Acute boekje - REP-Online

­ zonder hypoxie: hypoventilatie, bv. opiaten, kyfoscoliose.
• Normaal of verhoogd A­a­gradient:
­ verhoogd A­a­gradiënt: bv. ernstige COPD, longoedeem, ARDS;
­ normaal A­a­gradiënt: bv. neuromusculaire zwakte, opiaten, kyfoscoliose.
Anamnese
Voorgeschiedenis (COPD, allergie), hoesten, sputum, roken, slaapapnoe (slaapstoornissen,
snurken, overdag somnolent), sedativa, alcohol, neuromusculaire
ziekten, hemoptoë?
Lichamelijk onderzoek
Angst, verwardheid, sufheid, coma, ademexcursie (thoraxwand, diafragma),
hulpademhalingsspieren, trommelstokvingers, nicotinevlekken, obesitas, spieratrofie,
neurologisch onderzoek.
Laboratoriumonderzoek
Hb, Na, K, ureum, creatinine, arterieel bloedgas, lactaat.
Aanvullend onderzoek
• X­thorax: infiltraten, COPD, pneumothorax?
• Op indicatie: toxicologiescreening.
Behandeling
Zie § 11.1.
17.4 Respiratoire alkalose
Algemeen
Ga na of de zuurstofspanning adequaat is in relatie tot de mate van ventilatie
m.b.v. de A­a­gradiënt. Op zeeniveau is A­a­gradient 20 – 0,13 x pO 2 – 0,16
x pCO 2 (kPa). Bij intrinsieke longafwijkingen is de A­a­gradient > 2 kPa (bij
ouderen > 2,7 kPa).
Vormen
• Acuut vs. chronisch: metabole compensatie: zie figuur 17b.
• Met of zonder hypoxie:
­ met hypoxie: partiële respiratoire insufficiëntie. Altijd verhoogd A­a­gradient:
pneumonie, interstitiele longziekten, decompensatio cordis, longembolie,
methemoglobinemie, CO­intoxicatie.
- zonder hypoxie: hyperventilatie, bv. zwangerschap, angst, pijn, hyperthyreoïdie,
koorts, beginnende bacteriëmie (m.n. gramnegatieven), salicylaatintoxicatie,
neurologisch (subarachnoïdale bloeding, CVA, meningitis).
Anamnese
Gericht op oorzaken: longembolie, koorts, zwangerschap, levercirrose, pijn, angst.
Hyperventilatie syndroom (diagnose per exclusionem!: paresthesieën, pijn op de
borst, dyspneu, tetanie).
Lichamelijk onderzoek
Gericht op oorzaken. Ademfrequentie, ademhalingspatroon (Kussmaul, Cheyne
Stokes, apnoe tijdens slaap), cyanose, tekenen van Chvostek en Trousseau, neurologisch
onderzoek.
Laboratoriumonderzoek
Hb, elektrolyten, nierfunctie, leverpanel, stolling, arterieel bloedgas.
Aanvullend onderzoek
• X­thorax: infiltraten, pleuravocht?
• Op indicatie: toxicologiescreening (salicylaten), zwangerschapstest, liquorpunctie,
CT­brein of thorax, HbCO, MetHb, TSH.
Behandeling
• Voorkom acuut levensgevaar:
­ geef zuurstof op geleide pO 2 (cave: respiratoire uitputting);
­ achterhaal de oorzaak van de respiratoire alkalose.
• Intervenieer in het mechanisme van de alkalose (indien mogelijk). Zie voor
verder (oorzaakgericht) beleid de diverse paragraven.
• Indien stabiel, monitor in afnemende frequentie (2, 4, 8, 16, 24 uur) bicarbonaat,
elektrolyten, vochtbalans, saturatie, bloeddruk.
Referenties
• Adrogue HJ. Management of life­threatening acid­base disorders. N Engl J Med.
1999;341:1938.
• Kraut JA, et al. Serum anion gap: its uses and limitations in clinical medicine. Clin J Am
Soc Nephrol. 2007;2:162­74.
194 ACuTe Boekje INTerNe GeNeeSkuNDe Zuur-BASeNSToorNISSeN
195