Acute boekje - REP-Online

f i g u u r 16.5 a l g o r i t m e h y p er k a l iëmie
Hyperkaliëmie
Pseudohyperkaliëmie
(door afname, bij leuko-/trombocytose)?
redistributie intra- naar extracellulair
(acidose, geneesmiddelen,
celverval)
Acute en chronische
nierinsufficiëntie
Verminderde renale
k-uitscheiding
Verminderde mineralocorticoïde,
activiteit (bijnierinsufficiëntie, diabetes
mellitus, geneesmiddelen)
Tubulair defect (pseudohypoaldosteronisme)
3. Ionenwisselaars: natriumpolystyreensulfonaat (Resonium A) p.o. 15­30 g of
30 g rectaal als klysma, effect pas na 2­4 uur, zo nodig elke 4­6 uur herhalen.
Bij decompensatio cordis, hypertensie, nierinsufficiëntie: calciumpolystyreensulfonaat
(Sorbisterit ® ).
4. HD: m.n. bij oligoanure patiënten met acute of chronische nierinsufficiëntie.
5. Overig: infuus (bij extracellulaire volumedepletie), diuretica (bij extracellulaire
volume­expansie), fludrocortison (0,1 mg p.o., m.n. bij primaire bijnierinsufficiëntie),
natriumbicarbonaat (50 mmol = 50 ml 8,4% NaHCO 3 i.v. m.n.
bij ernstige acidose en hyponatriëmie), salbutamol (10­20 mg per neusspray
of 0,5 mg i.v., effect: 30 min, duur: 2­4 uur, gecontra­indiceerd bij ritmestoornissen
of gebruik digoxine).
6. Algemeen: controle middels ritmebewaking met defibrillator stand­by,
frequente controle plasma K, aanvankelijk elk half uur, behandel onderliggende
oorzaak.
Zonder ECG-afwijkingen/hartritmestoornissen
• Bij milde symptomen: overweeg insulineglucosecombinatie (zie hierboven).
• Ionenwisselaars (bv. Resonium A).
• Kaliumbeperkt dieet.
• Behandel onderliggende oorzaak.
Bij dialysepatiënten
Bij aanwezigheid van ECG­afwijkingen/hartritmestoornissen: zie hierboven.
Verder ligt de nadruk op optimaliseren dialyseschema met correctie van
metabole acidose, kaliumbeperkt dieet en behandeling met ionenwisselaars.
Referenties
• Halperin ML, et al. Fluid, electrolyte, and acid­base physiology. 3 rd ed. Philadelphia PA:
WB Saunders Company, 1998.
• Halperin ML, et al. Potassium. Lancet. 1998;352:135­40.
• NIV­richtlijn Elektrolytstoornissen. 2005.
16.6 Hypocalciëmie
Algemeen
Het Ca dient te worden gecorrigeerd voor plasma albumine: Ca gecorrigeerd
= Ca gemeten mmol/l en 0,25 mmol/l per 10 g/l albuminetekort (t.o.v. 40 g/l).
Ernstige symptomen bij calciumspiegel < 1,8 mmol/l. Symptomen worden
versterkt door hypomagnesiëmie en hyperkaliëmie.
Oorzaken (meest voorkomend)
• Hypoparathyreoïdie
• Chronische nierinsufficiëntie
• Malabsorptie
• Vitamine­D­deficiëntie
• Overig: rabdomyolyse, acute pancreatitis, hypomagnesiëmie, hyperfosfatemie,
sepsis, medicamenten als lisdiuretica, cisplatinum en aminoglycoside, citraataccumulatie
bij massale bloedtransfusie/plasmaferese/dialyse.
Anamnese
Moeheid, spierkrampen, paresthesieën, depressie, eerdere (bij)schildklierchirurgie,
halsoperaties?
Lichamelijk onderzoek
Littekenstrumectomie, tetanie, carpopedale spasmen (teken van Trousseau),
teken van Chvostek, hyperreflexie, laryngospasme, bronchospasme, insulten,
ritmestoornissen, hypotensie, bradycardie, decompensatio cordis.
174 ACuTe Boekje INTerNe GeNeeSkuNDe ACuTe WATer- eN eLekTroLySToorNISSeN
175