Acute boekje - REP-Online

• Zwaarwegende belangen die schending van het beroepsgeheim rechtvaardigen
(bv. in verband met een verzekeringsuitkering).
Is toestemming nodig voor informatieverstrekking aan politie/justitie?
Dat hangt af van de omstandigheden van het geval.
• De patiënt heeft mogelijk een strafbaar feit binnen de hulpverlening gepleegd
(bv. bedreiging of diefstal): zonder toestemming mag aangifte worden gedaan,
geen medische informatie verstrekken en overwegen of er aanleiding is de
behandelovereenkomst niet aan te gaan of te beëindigen (zie § 24.1).
• De patiënt heeft mogelijk een strafbaar feit buiten de hulpverlening gepleegd:
zonder toestemming wordt geen informatie verstrekt (beroepen op beroepsgeheim;
verschoningsrecht).
• De patiënt is slachtoffer geworden van een strafbaar feit en is zelf niet in staat
toestemming voor informatieverstrekking te geven (bv. als gevolg van bewusteloosheid
of ernstig letsel): op grond van veronderstelde toestemming uitsluitend
medische informatie verstrekken en afweging noteren in het dossier.
• Er is sprake van een wettelijke plicht tot spreken: informatie verstrekken conform
wettelijke plicht (bv. Wet op de lijkbezorging en Wet Publieke Gezondheid).
• Er is sprake van een conflict van plichten: als zwijgen ernstige schade (voor
personen of goederen) kan opleveren die alleen kan worden voorkomen door
melding aan de politie (bv. vermoeden van kindermishandeling): uitsluitend
noodzakelijke informatie verstrekken en afweging noteren in het dossier.
Wat als de politie de afdeling/het ziekenhuis betreedt?
Alle publieke ruimtes zijn vrij toegankelijk. Verpleegafdelingen en patiëntenkamers
mogen alleen met toestemming van de patiënt worden betreden, tenzij de
politie beschikt over een machtiging van de Officier van Justitie of de politie een
als verdachte aangemerkte patiënt wil aanhouden. Tijdens onderzoek/behandeling
mag een ruimte alleen worden binnengetreden met toestemming van de
arts. Het voorgaande geldt niet wanneer de politie de ruimte binnentreedt om
hulp te verlenen in acute situaties (bv. geweld op de afdeling).
Wat te doen met gevonden drugs of wapens?
Indien drugs (op of in het lichaam), wapens of andere gevaarlijke voorwerpen
worden gevonden, worden deze zo spoedig mogelijk anoniem (als ‘gevonden
voorwerp’) afgegeven aan de politie (denk aan de geheimhoudingsplicht t.a.v. de
patiënt). Er kan voorts aanleiding zijn de behandelingsovereenkomst niet aan te
gaan of te beëindigen (zie § 24.1).
24.4 Staken of niet inzetten van een behandeling en acties bij
overlijden
Algemeen
Om verschillende redenen kan worden besloten een behandeling te staken of
niet in te zetten, bv. de patiënt geeft geen toestemming (meer) voor de behandeling
(§ 24.2) of de behandeling is medisch zinloos (geworden). Dergelijke
besluiten kunnen leiden tot het overlijden van de patiënt.
Kan (voortzetting van de) behandeling worden geëist?
Nee, in de regel behoort een arts niet tot medisch zinloze handelingen over te
gaan. De (behandelend) arts beordeelt of er sprake is van een medisch zinloze
behandeling op basis van de medisch professionele standaard en overleg binnen
het behandelteam, waarna vervolgens de patiënt en/of diens vertegenwoordiger
wordt geïnformeerd en begeleid.
Is een arts verplicht om alle medisch-technisch mogelijke handelingen te
verrichten?
Nee, het feit dat er een behandelovereenkomst is, betekent niet dat een behandeling
moet worden toegepast als die medisch zinloos is geworden (bv. nonreanimatiebeslissing
van de arts). De normale verzorging van de patiënt dient
te worden voortgezet (denk hierbij ook aan pijn­ en symptoombestrijding).
Overigens mag onder omstandigheden wél op verzoek van de patiënt een
medisch zinloze behandeling worden uitgevoerd om bv. tijd te winnen om
afscheid van een familielid te kunnen nemen.
Wanneer is sprake van natuurlijke dood en wanneer van niet-natuurlijke dood?
Na het overlijden van een patiënt dient door een arts te worden vastgesteld of er
sprake van een natuurlijke of niet­natuurlijke doodsoorzaak is.
• Natuurlijke dood: overlijden als gevolg van ziekte of ouderdom, een complicatie
van een lege artis uitgevoerde medische behandeling (daaronder tevens
begrepen pijnbestrijding met als doel verlichting van het lijden) of een besluit
tot niet (verder) behandelen wegens medische zinloosheid of weigering van
toestemming.
• Niet­natuurlijke dood: overlijden als (in)direct gevolg van een ongeval,
uitwendig (fysisch of chemisch) geweld of een andere van buiten komende
oorzaak, schuld of opzet van een ander (daaronder tevens begrepen onjuist
medisch handelen) of zelfmoord.
320 ACuTe Boekje INTerNe GeNeeSkuNDe DIVerSe
321