Acute boekje - REP-Online

Moet de informatie schriftelijk worden gegeven?
Nee, alleen indien de patiënt of zijn vertegenwoordiger dat wenst of als het gaat
om erg ingewikkelde materie. Schriftelijke informatieverstrekking komt niet
i.p.v. mondelinge informatieverstrekking maar is aanvullend.
Moet de toestemming schriftelijk worden gegeven?
Nee, dat hoeft niet. Echter, bij zware of riskante ingrepen kan het vastleggen van
toestemming nuttig zijn.
Wat als toestemming wordt geweigerd?
Zonder toestemming mag geen behandeling plaatsvinden. Van belang is te
beoordelen of het gaat om een wilsbekwame patiënt (zie vuistregels eerder in
deze paragraaf). De weigering in het dossier te worden aangetekend (essentieel)
en evt. kan aan de patiënt of diens vertegenwoordiger worden gevraagd een verklaring
te ondertekenen (niet essentieel).
• Weigering door een wilsbekwame patiënt: weigering respecteren.
• Weigering door een wilsonbekwame patiënt: nagaan of de patiënt over een
wilsverklaring beschikt. Zo ja, zie verderop in deze paragraaf. Zo nee, nagaan
of overleg met de vertegenwoordiger kan worden afgewacht. Zo ja: afwachten.
Zo nee: behandelen op grond van goed hulpverlenerschap.
• Weigering door een vertegenwoordiger: beoordelen of de vertegenwoordiger
zich gedraagt als goed vertegenwoordiger van de belangen van de patiënt. Zo
ja: weigering respecteren. Zo nee: behandelen op grond van goed hulpverlenerschap.
Aan welke eisen moet een wilsverklaring voldoen?
Een wilsonbekwame patiënt kan beschikken over een wilsverklaring. Onderscheid
wordt gemaakt tussen positieve en negatieve wilsverklaringen.
• Positieve wilsverklaring: verzoek om een bepaalde verrichting/behandeling
uit te voeren (bv. donorcodicil) → opvolgen is niet verplicht, toetsingskader is
de professionele standaard.
• Negatieve wilsverklaring: weigering van toestemming voor een bepaalde verrichting/behandeling
(bv. non­reanimatieverklaring) → respecteren mits de
verklaring voldoet aan de volgende vereisten:
­ schriftelijk;
­ opgesteld toen de patiënt nog wilsbekwaam was;
­ opgesteld toen de patiënt 16 jaar of ouder was;
­ heldere en eenduidige formulering;
­ gedagtekend en voorzien van een identificeerbare handtekening;
­ actueel, dus niet te oud;
­ kenbaar (bv. via huisarts, medisch specialist, vertegenwoordiger, naasten);
­ indien er geen sprake is van gegronde redenen voor afwijking, bv. onduidelijkheden
in de verklaring of nieuwe ontwikkelingen in medische mogelijkheden
waardoor redelijkerwijs moet worden aangenomen dat de patiënt
wel toestemming zou geven.
24.3 Beroepsgeheim en informatie aan derden
Algemeen
Inlichtingen over de patiënt dan wel het verstrekken van inzage in of afschrift
van het patiëntendossier aan derden mag uitsluitend plaatsvinden met toestemming
van de patiënt of diens vertegenwoordiger. De vertrouwelijkheid tussen
arts en patiënt is één van de meest wezenlijke elementen van de behandelrelatie.
Is toestemming nodig voor informatieverstrekking aan een collega?
Nee, aan hulpverleners die rechtstreeks bij de behandeling zijn betrokken (medebehandelaars)
en vervangers/waarnemers mag zonder expliciete toestemming
informatie worden verstrekt voor zover noodzakelijk voor de te verrichten werkzaamheden.
Is toestemming nodig voor informatieverstrekking aan een
vertegenwoordiger?
Nee, dat mag zonder toestemming binnen de grenzen van het goed hulpverlenerschap.
Er zijn omstandigheden denkbaar waarin de vertegenwoordiger niet
over alle aspecten van een behandeling behoeft te worden geïnformeerd, bv.
wanneer de patiënt aan de arts vertrouwelijke mededelingen met betrekking tot
de vertegenwoordiger doet.
Is toestemming nodig voor informatieverstrekking aan een nabestaande?
Ja, uitgangspunt is dat het beroepsgeheim ook na overlijden voortduurt. Er zijn
2 uitzonderingen:
• Veronderstelde toestemming: de arts mag ervan uitgaan dat de patiënt, indien
nog in leven, toestemming zou hebben verleend voor de informatieverstrekking
(bv. in verband met een aansprakelijkstelling).
318 ACuTe Boekje INTerNe GeNeeSkuNDe DIVerSe
319