Concept Multidisciplinaire richtlijn Stoornissen in ... - GGZ-richtlijnen

5
10
15
20
Aanbeveling
Alleen in geval van relatieproblemen of huiselijk geweld heeft gedragstherapeutische partnerrelatietherapie
de voorkeur boven individuele cognitieve gedragstherapeutische interventies.
6.3.5 Zelf-help materialen
Zelf-helpmaterialen bestaan uit boeken, brochures en dergelijke die gericht zijn op het motiveren
tot en begeleiden van verandering van het drinkgedrag. Er zijn tientallen varianten
beschikbaar.
O verzicht van de effectiviteit
In een meta-analyse hebben Apodaca en Miller (2003) 22 studies samengevat waarin het
effect van het uitreiken van zelfhelpmateriaal wordt vergeleken met geen interventie of met
andere interventies. Het gaat vrijwel steeds om het uitreiken van materialen in medische settings.
De gewogen pre/post-effect size was .80 voor individuen die de interventie op eigen
initiatief opzochten en .65 voor individuen die opportunistisch werden geworven in de gezondheidszorg.
Een vergelijking van zelf-help interventies met niet-behandelden geeft een
gewogen gemiddelde effect size van .31 bij degenen op eigen initiatief en niet vast te stellen
(te variabel) bij diegenen die opportunistisch werden geworven in de gezondheidszorg. Vergelijking
van zelf-help materiaal met meer extensieve behandeling leidt tot geen verschil of
een licht negatief effect.
Conclusie
Niveau 1
Het toepassen van zelf-helpmaterialen leidt tot belangrijke reductie in problematisch
alcoholgebruik, in de orde van enkele glazen per dag dat tenminste
enkele maanden duurt.
A1
Apodaca & Miller 2003
25
30
35
O verige overwegingen
Zelf-helpmaterialen dienen ter beschikking van (potentiële) patiënten te worden gesteld. De
relatief lage kosten kunnen worden gedragen op dezelfde wijze als ander voorlichtingsmateriaal
over ziekten en behandelingen.
Een snelle ontwikkeling doet zich op dit moment voor in de beschikbaarheid van zelfhelpmaterialen
via het internet. Het gaat daarbij om: educatieve materialen, om geautomatiseerde
zelfcontroleprogramma’s en om zelfcontroleprogramma’s die worden gemodereerd
door professionele zorgverleners. Evidentie voor geautomatiseerde zelfcontroleprogramma’s
wordt gepresenteerd door Hester & Delaney (2004) die een internetmodule in een gecontroleerde
studie onderzochten. Zij tonen aan dat een dergelijke module vergelijkbaar is met
kortdurende interventies in persoonlijk contact. Ook in Nederland zijn gecontroleerde onderzoekingen
in uitvoering. Het verdient aanbeveling deze ontwikkeling te volgen.
Concept multidiscipliniare richtlijn stoornissen in het gebruik van alcohol, 2007 93