Concept Multidisciplinaire richtlijn Stoornissen in ... - GGZ-richtlijnen

5
10
15
20
25
30
ingrepen. Hetgeen hier vermeld is geldt uiteraard ook voor de anesthesie bij deze ingrepen.
De commissie is verder niet tot specifieke aanbevelingen gekomen. Voor de traumatologie
geldt dat een herhaald verschijnen van een patiënt op de centrale spoedopvang van een
ziekenhuis of bij de huisarts, met een meer of minder groot trauma, een waarschuwingssignaal
moet zijn dat er op wijst dat er sprake zou kunnen zijn van overmatig alcoholgebruik.
Hier moet dan specifiek naar gevraagd worden. Bij patiënten met ondervoedingskenmerken
dient men er rekening mee te houden dat alcohol in het spel zou kunnen zijn. Personen met
excessief alcoholgebruik hebben vaak een gebrek aan eetlust omdat de caloriebehoefte al
door de inname van alcohol gedekt is. Dit leidt niet alleen tot een afname van het lichaamsgewicht
maar door de eenzijdigheid van de voeding vaak ook tot vitaminedeficiënties. Men
moet hierbij vooral rekening houden met foliumzuur, vitamine B1 en vitamine B6 deficiënties.
In het hoofdstuk over de afwijkingen van het zenuwstelsel wordt hierop uitvoerig teruggekomen.
Bij de opname van patiënten met excessief alcoholgebruik in het ziekenhuis dient men
met zogenaamde “refeeding” problematiek rekening te houden. Men spoort dit op door het
fosfaatgehalte van het bloed te meten. Het fosfaatgehalte daalt snel als er sprake is van
“refeeding” bij een ondervoede patiënt. Door alleen naar het lichaamsgewicht te kijken zal
men ondervoeding in het algemeen onderschatten. Patiënten met levercirrose hebben vaak
een schijnbaar normaal lichaamsgewicht bij aanmerkelijke spieratrofie. Het lichaamsgewicht
wordt dan op peil gehouden door een overmatige hoeveelheid water die zich ofwel in de buik
verzameld heeft in de vorm van ascites ofwel in de onderste extremiteiten in de vorm van
oedeem. Atrofie van de spieren in de extremiteiten wijst dan vaak op ondervoeding. De
commissie heeft gemeend de voedingsproblematiek niet verder in deze Richtlijn te behandelen.
Infectieziekten, beenmergdepressie, jicht, de incidentie van kanker en contracturen van
Dupuytren worden wel kort behandeld. De cardiovasculaire aandoeningen waaronder verstaan
worden de aandoeningen van het hart, de grote vaten en het cerebrovasculaire accident
dienen vermeld te worden omdat bekend is dat weinig alcohol op deze aandoeningen
een beschermend effect heeft terwijl teveel alcohol ook voor deze organen mogelijk schadelijk
is. Vooral dit laatste punt is controversieel en hierop wordt in de tekst teruggekomen. De
commissie heeft gemeend niet uitvoerig in te gaan op de mogelijk gunstige effecten van matig
alcoholgebruik. De Richtlijn gaat over overmatig alcoholgebruik en hiervan wordt aangenomen
dat dit over het algemeen schadelijk is. Daar waar dit relevant is werd gepoogd een
onderscheid te maken tussen aanbevelingen voor mannen en voor vrouwen.
35
Literatuur
• Rehm J, Gmel G, Sempos CT, Trevisan M. Alcohol-related morbidity and mortality. Alcohol research
and health 2003; 27: 39-51.
• WHO Global Status Report on Alcohol 2004. World Health Organization. Department of Mental Health
and Substance Abuse. Geneva 2004. ISBN 92 4 156272 2.
138 Concept multidiscipliniare richtlijn stoornissen in het gebruik van alcohol, 2007