Concept Multidisciplinaire richtlijn Stoornissen in ... - GGZ-richtlijnen

Aanbeveling
De DSM-IV classificatie van stoornissen in het gebruik van alcohol (alcoholmisbruik en alcoholafhankelijkheid)
wordt als uitgangspunt gebruikt bij het opstellen van de richtlijn.
5
10
15
20
25
30
35
40
45
3.4. Hoe vaak komen stoornissen in het gebruik van alcohol voor in de verschillende
settings van de gezondheidszorg en zijn er verschillen in aard en ernst tussen de verschillende
settings?
Algemene bevolking
Volgens een peiling van het CBS dronk in 2005 ruim 80% van de Nederlandse bevolking van
12 jaar en ouder wel eens alcohol en gebruikte 11% ten minste 1 dag per week ten minste 6
alcoholische consumpties; mannen deden dat veel vaker dan vrouwen: 18% versus 4%
(CBS, 2005).
De meest recente en meest complete gegevens over het vóórkomen van overmatig/excessief
drinken en het voorkomen van stoornissen in het gebruik van alchol in de algemene
bevolking dateren uit 1996 en zijn afkomstig uit NEMESIS-onderzoek (Verdurmen e.a.,
2003). uit dit onderzoek kwam naar voren dat 8,6% overmatig dronk (mannen 11.9%, vrouwen
5.2%) en dat bijna 1,6% excessief dronk (mannen 2.4%, vrouwen 0,8%). In totaal voldeed
8,3% van de Nederlandse bevolking aan de DSM-III-DCriteria voor een stoornis in het
gebruik van alcohol (alcoholmisbruik 4.6% en alcoholafhankelijkheid 3.7%).. Omgerekend
naar absolute aantallen gaat het op jaarbasis om ongeveer 800.000 personen. Zowel alcoholmisbruik
als alcoholafhankelijkheid komen beduidend meer voor onder mannen dan
vrouwen (alcoholmisbruik: 7.3% bij de mannen tegen 1.8% bij de vrouwen en alcoholafhankelijkheid:
6.2% bij de mannen tegen 1.1% bij de vrouwen). Alcoholmisbruik en –
afhankelijkheid komen het meest voor bij jonge mannen tussen de 18 en 25 jaar; achttien
procent voldeed in 1996 aan de criteria voor alcoholmisbruik en dertien procent aan de criteria
voor alcoholafhankelijkheid.
Ambulante verslavingszorg
Het LADIS registreert hoe vaak mensen hulp vragen bij de (ambulante) verslavingszorg (Ouwehand
e.a., 2006). In 2004 stonden er 29518 personen geregistreerd bij de (ambulante)
verslavingszorg met als primaire problematiek alcoholgebruik. Dit is ongeveer 3% van alle
mensen met een DSM stoornis in het gebruik van alcohol.
Driekwart van de hulpvragers met primaire alcoholproblematiek was man. Bijna 70% was 40
jaar of ouder, bijna een kwart was tussen de 30 en de 40 en iets minder dan 10% was jonger
dan 30 jaar.. Autochtone Nederlanders vormden de overgrote meerderheid van de hulpvragers,
slechts 1 op de tien was van buitenlandse afkomst (2% westers en 8% niet-westers).
Het absolute aantal cliënten met een primair alcoholprobleem in de (ambulante) verslavingszorg
is tussen 1994 en 1999 met twaalf procent gegroeid en stabiliseerde in 2000 en 2001.
Na 2001 is echter sprake van een nieuwe toename. Bijna de helft (46%) van het totaal aantal
personen in de (ambulante) verslavingszorg zijn personen met een primaire alcoholproblematiek.
Ongeveer een kwart (26%) van de hulpvragers meldde zich in 2004 op eigen initiatief bij de
(ambulante) verslavingszorg, 19% werd verwezen via de gezondheidszorg, 17% via justitie,
6% via de GGZ en 31% via andere kanalen of meldden zich zonder enige verwijzing..
Concept multidiscipliniare richtlijn stoornissen in het gebruik van alcohol, 2007 31