Concept Multidisciplinaire richtlijn Stoornissen in ... - GGZ-richtlijnen

5
10
15
20
25
30
deze studie geen effect van aanvullende psychotherepie worden vastgesteld, noch van de
korte noch van de wat langere/intensievere interventie. Ook in de studie van Hammarberg et
al. (2004), waarin 70 alcoholisten random werden toegewezen aan acamprosaat plus een
minimale interventie (4x20’) of aan acamprosaat plus een uitgebreidere psychosociale interventie
(10-15x35’), kon geen effect van de intensiteit van de psychosociale begelding worden
vastgesteld. In de studie van Reid et al. (2005) werden 40 alcoholisten toegewezen aan een
behandeling met acamprosaat plus de gebruikelijke medische zorg (7x15’) of aan acamprosaat
plus gebruikelijk medische zorg plus een behandeling gericht op vergroting van de therapietrouw
(5x60’). In de ITT analyse van de studie konden geen verschillen in uitkomst tussen
beide interventies worden vastgesteld. Tenslotte onderzochten Pelc et al. (2005a) in een
RCT of nazorg door een gespecialiseerde verpleegkundige tot betere effcten van een behandeling
met acamprosaat zou leiden. Uit de studie bleek dat patiënten behandeld met
acamprosaat zonder nazorg significant korter in behandeling bleven, significant minder therapietrouw
waren en significant vaker terugvielen in het gebruik van alcohol dan patienten
met intensieve nazorg door de verpleegkundige. Een belangrijke beperking van de studie is
echter dat het slechts 1 verpleegkundige betreft en dat de resultaten niet gegeneraliseerd
kunnen worden naar alle verpleegkundigen en al helemaal niet naar alle vormen van nazorg.
In de naturalistische studie van Soyka et al. (2002) werden de uitjkomnsten van 753 patienten
die behandeld werden met acamprosaat en met verschillende vormen van psychotherapie
(individuele inzichtgevende psychotherapie, groepspsychotherapie, cognitieve gedragstherapie,
korte interventie, gezinstherapie) met elkaar vergeleken. Uit de studie bleek dat de
uitkomsten onafhankelijk waren van de aard en de intensiteit van de psychotherapie en dat
de omvang van het effect ongeveer gelijk was aan de oorspronkelijke gerandomiseerde en
placeo-gecontroleerde effectstudies. Een zwakte van deze studie was dat de uitkomsten niet
konden worden gecorrigeeerd voor eventueel bestaande verschillen op baseline. Dat laatste
was wel mogelijk in de naturalistische studie van Pelc et al. (2002) waarin 1289 alcoholisten
uit 5 Europese landen acamprosaat en met verschillende vormen van psychotherapie werden
behandeld. Na 24 weken behandeling en na correctie voor mogelijke baselineverschillen
in demografische en klinische kenmerken bleek de uitkomst volledig onmafhankelijk van de
aard van de aanvullende psychotherapie. De resultaten van de COMBINE studie worden hier
niet genoemd, omdat acamprosaat in deze studie zowel met als zonder cognitieve gedragstherapie
niet effectief bleek te zijn (Anton et al., 2006).
35
40
Conclusie
Niveau 1
Het effect van acamprosaat is onafhankelijk van de aard en de intensiteit
van de psychosociale begeleiding die tegelijkertijd wordt aangeboden.
A2 de Wildt et al., 2002; Hammarberg et al. 2004; Reid et al. 2005
B Soyka et al. 2002; Pelc et al. 2002
Overige overwegingen
Het is bekend dat verslaafden – net als vrijwel alle andere patiënten met een chronische
aandoening – moeite hebben met het innemen van de medicatie in de juiste hoeveelheid en
gedurende langere tijd. Uit naturalistsiche onderzoek blijkt verder dat therapietrouw een gunstige
invloed heeft op het effect van de behandeling met acamprosaat. Een nauwgezette
klinsiche begeleiding van de patiënt door de arts die acamprosaat voorschrijft of door de
Concept multidiscipliniare richtlijn stoornissen in het gebruik van alcohol, 2007 105