Concept Multidisciplinaire richtlijn Stoornissen in ... - GGZ-richtlijnen

praktijkassistente zou deze therapietrouw gunstig kunnen beinvloeden. Een indicatie van dit
mogelijke effect komt naar voren uit de studie van Pelc et al. (2005)
5
Aanbeveling
Bij het voorschrijven van acomprosaat dient de arts of de praktijkassistent zorg te dragen
voor een nauwgezette medische begeleiding met aandacht voor therapietrouw, bijwerkingen
en het beloop van de symptomen.
10
15
20
25
Naltrexone en psychosociale begeleiding
In hun review betreffende de effectiviteit van naltrexone bij de behandeling van opioid- en
alcoholverslaafden concluderen Roozen et al. (2006) op basis van een subgroepanalyse van
de uitgevoerde meta-analyse dat het effect van naltrexone ten opzichte van placebo bij de
behandeling van alcoholisten niet verschilde tussen studies waarin sprake was van individuele
begeleiding en studies waarin sprake was van groepstherapie. In 3 speciaal daartoe
ontworpen RCT’s waarin het aanvullende effect van specifieke vormen van psychotherapie
werd vergeleken bij alcoholisten die met naltrexone behandeld werden bleek dat cognitieve
gedragstherapie waarschijnlijk wel extra bijdraagt aan een postieve uitkomst, terwijl ondersteunende
psychotherapie dat waarschijnlijk niet doet. In een recente studie van Anton et al.
(2005) bleken 12 zittingen cognitieve gedragstherapie in aanvulling op een behandeling met
naltrexone effectiever dan naltrexone in combinatie met 4 sessies motiverende gespreksvoering.
In de eerder genoemde COMBINE-studie bleken 10 zittingen (40-50’) cognitive gedragstherapie
in aanvulling op naltrexone en 9 medische consulten (20’) overigens geen
toegevoegde waarde te hebben (Anton et al., 2006). Petinatti et al. (2000) stelde tenslotte
vast dat geringe therapietrouw bij de behandeling met naltrexone leidt tot slechte uitkomsten
en dat een eenvoudige interventie gericht op verhoging van de therapietrouw inderdaad leidde
tot een betere therapietrouw. De studie laat helaas geen directe conclusies toe over het
aanvullende effect van de therapietrouwbevorderende interventie op terugval in (overmatig)
gebruik van alcohol.
30
Conclusie
Niveau 1
Het effect van naltrexon kan worden versterkt door een combinatie met
cognitieve gedragstherapie of door medische consulten waarin expliciet
aandacht wordt besteed aan therapietrouw, bijwerkingen en het beloop
van de symptomen.
A1 Roozen et al. 2006 (O’Malley et al. 1992 ; Balldin et al., 2003 ; Heinala
et al., 2001)
A2 Anton et al. 2005
35
Disulfiram en psychosociale begeleiding
Al eerder is gemeld dat disulfiram alleen effectief is als er door een vertrouwenspersoon controle
wordt uitgeoefend over de inname van het middel. Er zijn geen studies die hebben onderzocht
of de combinatie van disulfiram en psychosociale begeleiding effectiever is dan
alleen het voorschrijven van het medicijn. Studies naar de effectifiteit van de Community Reinforcement
Approach (CRA) hebben vaak gebruik gemaakt van disulfiram als onderdeel van
106 Concept multidiscipliniare richtlijn stoornissen in het gebruik van alcohol, 2007