Concept Multidisciplinaire richtlijn Stoornissen in ... - GGZ-richtlijnen

More documents

Recommendations

Info

Tverdal 2003 Cohort studie, doodsoorzaken onderzoek 6 jr 51,306 personen die voor screening vancardiovasculaire ziekte kwamen, follow-up 17 jr Klatsky 2006 Cohort studie 17- 25 jr 125,580 personen, 199 met alcoholische levercirrose Poynard 2003 Retrospectieve cohort studie met behulp van bestaande data bases Rambaldi 2005 Meta-analyse, Cochrane review 15 RCTs Rambaldi 2002 Meta-analyse, Cochrane review 6 RCTs Rambaldi 2005 Meta-analyse, Cochrane review 13 RCTs Hayes 1990 Meta-analyse Primaire preventie: 7 RCTs Secundaire preventie: 19 RCTs B B 4852 pat B 1714 pat A1 710 pat A1 915 pat. A1 967 pat 910 controles A1 5 10 15 20 25 Alcoholische hepatitis Alcoholische hepatitis is een acute leverontsteking die ontstaat na het drinken van een grote hoeveelheid alcohol. De klinische verschijnselen zijn koorts, gebrek aan eetlust, geelzucht en braken. Dit kan gepaard gaan met ascites, gestoorde stolling, encefalopathie en nierinsufficiëntie (hepatorenaal syndroom). De serum transaminase activiteit, het serum bilirubine, IgA en triglyceride gehalte zijn verhoogd en er is sprake van trombocytopenie, trombocytopathie en leucocytose. De definitieve diagnose kan door middel van histologisch onderzoek worden gesteld. Hoe stelt men vast of er sprake is van een alcoholische hepatitis? Bij patiënten met een chronische leverziekte op basis van excessief alcoholgebruik kan de diagnose alcoholische hepatitis moeilijk zijn. Vaak wordt er gezegd dat er een alcoholische hepatitis is terwijl er in feite sprake is van een toename van de verschijnselen van een bestaande alcoholische levercirrose. Een alcoholische hepatitis kan ontstaan bij mensen die tevoren geen leverziekte hadden of kan een acute hepatitis zijn bovenop een bestaande alcoholische levercirrose. De diagnose alcoholische leverziekte kan worden gesteld op basis van anamnese, lichamelijk en laboratorium onderzoek met een betrouwbaarheid van 88% (betrouwbaarheidsinterval 75-100%) zoals is vastgesteld in een onderzoek bij 107 patiënten (41). Bij dit onderzoek werd echter geen onderscheid gemaakt tussen alcoholische hepatitis en alcoholische leverziekte. Een definitieve diagnose van alcoholische hepatitis wordt gesteld op basis van histologisch onderzoek van de lever (41;42). Er is bij alcoholische hepatitis sprake van een granulocytair ontstekingsinfiltraat in de lever naast andere verschijnselen van alcoholische leverziekte zoals levercel necrose, steatose, perisinusoidale centrilobulaire fibrose en Mallory bodies (43;44). De klinische verschijnselen koorts, gebrek aan eetlust, geelzucht en braken eventueel samen met ascites, gestoorde stolling, encefalopathie en nierinsufficiëntie (hepatorenaal syndroom) maken de diagnose waarschijnlijk. Laboratorium- 164 Concept multidiscipliniare richtlijn stoornissen in het gebruik van alcohol, 2007
5 10 onderzoek waarbij een verhoogd ASAT (aspartaat aminotransferase activiteit), serum bilirubine, IgA en triglyceride gehalte wordt vastgesteld en trombocytopenie en leucocytose vormen een belangrijke ondersteuning van de diagnose (42). Anamnese, lichamelijk en laboratoriumonderzoek kan volstaan als de behandeling niet meer inhoudt dan het staken van het alcoholgebruik en het geven van adequate voeding. Alvorens besloten wordt een behandeling met corticosteroïden te beginnen is het van belang de diagnose met zekerheid te stellen en is het zinvol eerst een leverbiopsie voor histologisch onderzoek te nemen (42). Bij ernstige alcoholische hepatitis kan door de aanwezige stollingsstoornissen een percutane leverbiopsie te risicovol zijn en kan men voor de transjugulaire route of voor een geplugd leverbiopt kiezen (45). Conclusie Niveau 1 De diagnose alcoholische leverziekte kan met grote mate van waarschijnlijkheid (‘probable diagnosis’) worden gesteld op basis van anamnese, lichamelijk- en laboratoriumonderzoek. Voor een definitieve diagnose (‘definite diagnosis’) is histologisch onderzoek nodig. van Ness 1989 [B]; McCullough 1998 [A1];Lefkowitch 2005 [C]; McCullough 1998 [A1]; Mathurin 1996 [A2] Is de alcoholische hepatitis een vaak voorkomende aandoening? 15 Omdat er voor deze aandoening geen meldingsplicht bestaat zijn er geen getallen bekend over incidentie, prevalentie of opname frequentie. Alcoholische hepatitis komt minder vaak voor dan alcoholische levercirrose. Zijn er factoren die de prognose bij alcoholische hepatitis voorspellen? 20 Voor inschatting van de ernst van de alcoholische hepatitis kan gebruik gemaakt worden van een aantal score systemen. De bekendste zijn de Maddrey discriminant function score (DF score) en de Mayo end-stage liver disease score (MELD score). De DF score berust op een verlenging van de protrombinetijd and het serum bilirubine gehalte [4,6 x verlenging protrombinetijd (s) + serum bilirubin (mg/dl)]; de MELD score op de INR (internationale genormaliseerde 25 protrombinetijd), het serum bilirubine en creatinine gehalte (3.8*loge(total bilirubin, mg/dL) + 11.2*log e (INR) + 9.6*log e (creatinine, mg/dL). Voor berekening van de Maddrey’s discriminant function score kan men gebruik maken van de website http://www.mdcalc.com/discriminantfunction en voor de MELD score van http://medcalc3000.com/UNOSMeld.htm. 30 In een retrospectieve cohort studie bij 73 patiënten bleken de MELD en DF score de middellange en lange termijn mortaliteit even goed te voorspellen. Met behulp van de MELD score kon de 30-dagen mortaliteit voorspeld worden met een betrouwbaarheid van 0.83 (95% betrouwbaarheidsinterval 0.71-0.96) en met de DF score was de voorspellende betrouwbaarheid 0.74 (95% betrouwbaarheidsinterval 0.62-0.87). Dit verschil was niet significant. De 35 mortaliteit binnen 90 dagen kon met de MELD score voorspeld worden met een betrouwbaarheid van 0.86 (95% betrouwbaarheidsinterval 0.77-0.96) en met de DF score met een betrouwbaarheid 0.83 (95% betrouwbaarheidsinterval 0.74-0.92). Ook dit verschil was niet significant (46). In een retrospectieve analyse bij 89 patiënten werd de voorspellende waarde van de DF score ten aanzien van mortaliteit bestudeerd. Bij patiënten met een DF score Concept multidiscipliniare richtlijn stoornissen in het gebruik van alcohol, 2007 165
Page 1 and 2:
5 Concept Multidisciplinaire richtl
Page 3:
De in het glossarium vermelde trefw
Page 6 and 7:
5 10 15 20 25 30 35 40 45 4.2. Wat
Page 11 and 12:
SAMENSTELLING VAN DE WERKGROEP 5 10
Page 13 and 14:
Concept multidiscipliniare richtlij
Page 15 and 16:
Welke instrumenten in de eerste en
Page 17 and 18:
5 10 Eenmalige en kortdurende inter
Page 19 and 20:
5 10 Aangezien het er op lijkt dat
Page 21 and 22:
5 Alcohol en de lever Patiënten me
Page 23 and 24:
5 10 Het verdient aanbeveling om bi
Page 25 and 26:
Page 27 and 28:
5 richtlijn is een document waarin
Page 29 and 30:
5 10 15 20 25 30 35 40 45 Werkwijze
Page 31 and 32:
* Deze classificatie is alleen van
Page 33 and 34:
Page 35 and 36:
5 10 15 20 25 30 35 40 45 slaafde e
Page 37 and 38:
5 10 15 20 25 30 35 40 45 - Gematig
Page 39 and 40:
Tabel 1: DSM-IV en ICD-10 diagnosti
Page 41 and 42:
Aanbeveling De DSM-IV classificatie
Page 43 and 44:
5 10 15 20 25 30 35 40 45 3.5. Wat
Page 45 and 46:
5 10 15 20 25 30 35 40 45 Rol van d
Page 47 and 48:
5 10 15 20 25 30 35 40 Aanbevelinge
Page 49 and 50:
5 10 • Finney JW, Hahn AC, Moos R
Page 51 and 52:
5 10 15 1998). Daarom zou het beter
Page 53 and 54:
Niveau 3 Er zijn aanwijzingen dat d
Page 55 and 56:
5 10 • Skipsey K, Burleson J, Kra
Page 57 and 58:
5 10 derlandse huisartsenduopraktij
Page 59 and 60:
5 10 15 20 25 30 35 - Bij mensen di
Page 61 and 62:
Tabel 1: Screeningskenmerken voor a
Page 63 and 64:
5 van benzodiazepines. Onder de 60
Page 65 and 66:
HOOFDSTUK 5: MEDICAMENTEUZE BEHANDE
Page 68 and 69:
Niveau 1 Niveau 2 Carbamazepine is
Page 70 and 71:
5 6.6 (betrouwbaarheidsinterval 1.2
Page 72 and 73:
5 10 15 20 25 30 35 40 • Duncan D
Page 75 and 76:
Auteur Mate van bewijs Jaartal Ther
Page 77 and 78:
Niveau 3 Er zijn aanwijzingen dat a
Page 79 and 80:
Auteur Mate van bewijs Jaartal van
Page 81 and 82:
Conclusies Naltrexone is een effect
Page 83 and 84:
5 10 peld aan de veronderstelde far
Page 85 and 86:
5 10 In een gerandomiseerde dubbelb
Page 87 and 88:
5 10 15 20 25 • Chick J, Gough K,
Page 89 and 90:
farmacotherapeutische) in combinati
Page 91 and 92:
5 10 15 20 25 30 35 De effectivitei
Page 93 and 94:
Conclusie Niveau 3 Er zijn aanwijzi
Page 95 and 96:
5 10 re afname van 51 gr alcohol pe
Page 97 and 98:
Conclusie Niveau 1 Cognitieve gedra
Page 99 and 100:
Conclusies Niveau 1 Het aanleren va
Page 101 and 102:
5 Een vaker onderzochte variant (Ro
Page 103 and 104:
5 10 15 20 Aanbeveling Alleen in ge
Page 105 and 106:
5 10 15 20 In een later artikel tek
Page 107 and 108:
5 10 15 20 25 30 35 40 • Miller,
Page 109 and 110:
5 10 15 20 25 30 Overzicht van de e
Page 111 and 112:
5 Literatuur • Miller, William R.
Page 113 and 114:
Page 115 and 116:
5 10 15 20 25 30 deze studie geen e
Page 117 and 118:
het totale behandelpakket . Er zijn
Page 119 and 120:
5 10 15 20 25 depressie met antidep
Page 121 and 122:
5 10 placebo. De PTSS patiënten ve
Page 123 and 124: Conclusie Niveau 3 Het lijkt erop d
Page 125 and 126: 5 204 dossiers van bipolaire patië
Page 127 and 128: 5 10 15 20 25 30 35 40 45 50 • Jo
Page 129 and 130: 5 10 15 20 25 30 35 40 45 reden was
Page 131 and 132: 5 10 15 20 het CBR bestuurders die
Page 133 and 134: Conclusie Niveau 3 Justitieel opgel
Page 135 and 136: Concept multidiscipliniare richtlij
Page 137 and 138: wordt ook in de studie van Richmond
Page 140 and 141: Evidence tabel: effectiviteit van i
Page 142 and 143: HOOFDSTUK 11: COMPLEMENTAIRE EN ALT
Page 144 and 145: 5 10 15 20 25 30 dies bestaan scoor
Page 146 and 147: HOOFDSTUK 12: OORZAKEN VAN EN RISIC
Page 148 and 149: 5 10 15 20 25 30 ingrepen. Hetgeen
Page 150 and 151: 1. Directe effecten van alcoholmisb
Page 152 and 153: 5 10 Het glutaminerge systeem draag
Page 154 and 155: 5 10 ducties. Bij gemiddeld 1-2% va
Page 156 and 157: 5 10 15 over de optimale dosering e
Page 158 and 159: 1980 ovpat clonidine methysergide p
Page 160 and 161: op vier grotere onderzoeken, uitgev
Page 162 and 163: 5 10 Bij alcoholverslaafden ontwikk
Page 164 and 165: 5 10 15 20 25 30 35 40 45 50 • No
Page 166 and 167: 5 10 15 20 vergrote milt en ascites
Page 168 and 169: 5 10 15 20 25 30 nen bij meer dan 8
Page 170 and 171: Conclusie Niveau 2 Genetische facto
Page 172 and 173: 5 10 15 Cochrane analyse van 15 ger
Page 176 and 177: 5 10 15 20 25 van >= 32 was de mort
Page 178 and 179: Eiwitrijke, energierijke voeding wo
Page 180: 5 verzadiging waren in de groep die
Page 202 and 203: (Functionele)Teratogeniciteit: Bloo
Page 204 and 205: 5 10 15 meisjes, in Nederland, waar
Page 206 and 207: 5 10 15 20 25 30 35 40 • Het verb
Page 208: Door middel van een meta-analyse he
Page 211 and 212: 5 10 15 20 25 30 35 40 45 • Rehm
Page 213: 5 10 15 20 (b.v. na vasten) een te
Page 216 and 217: 5 10 15 20 25 Friedländer-pneumoni
Page 218 and 219: Tabel: Relatieve risico’s voor ve
Page 220 and 221: 5 10 15 20 25 optreden aspiratie pn
Page 222 and 223: HOOFDSTUK 13: DE ROL VAN DE HUISART
Page 224 and 225:
Conclusies Korte interventies bij m
Page 226:
5 10 15 20 25 30 35 40 45 Aanbeveli
Page 229 and 230:
Page 231 and 232:
5 10 15 20 25 behandeling hiervan,
Page 233 and 234:
Conclusies Niveau 3 Een richtlijn w
Page 235 and 236:
5 10 15 20 25 15.2 Kernaanbevelinge
Page 237 and 238:
5 10 15 20 25 30 Kernaanbeveling 11
Page 240 and 241:
(overeenkomend met ca. 10 gram pure
Page 242 and 243:
5 10 15 20 25 30 biopsychosociale (
show all

Concept Multidisciplinaire richtlijn Stoornissen in ... - GGZ-richtlijnen

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?