Concept Multidisciplinaire richtlijn Stoornissen in ... - GGZ-richtlijnen

5
6.6 (betrouwbaarheidsinterval 1.2 – 34.7) in vergelijking met sedativa. Er werd in deze metaanalyse
geen verschil gevonden wat betreft mortaliteit tussen de verschillende sedativa. In
een analyse van vier trials waarin naar de duur van het alcoholonthoudingsdelier werd gekeken
was de duur van het alcoholonthoudingsdelier in 3 van de vier trials korter bij de patiënten
die sedativa kregen dan bij de patiënten die neuroleptica kregen. (In de vierde trial was
er in het oorspronkelijke artikel onvoldoende informatie om de P waarde te berekenen.
Conclusie
Niveau 1
Benzodiazepinen, in het bijzonder die met een lange werkingsduur, zijn effectief
in het voorkomen van en het behandelen van een delier tijdens een alcoholdetoxificatie.
A1 Mayo-Smith, 1997; Mayo-Smith, 2004
10
15
20
25
30
35
40
Overige overwegingen
Alle benzodiazepinen zijn effectief in het voorkomen van alcoholonthoudingsverschijnselen.
Hoewel langwerkende benzodiazepinen effectiever zijn in het voorkomen van insulten en
een delier kunnen ze een risico opleveren voor het ontstaan van extreme sedatie bij risicogroepen,
zoals ouderen en patiënten met een lever stoornis. Kort werkende benzodiazepinen
als oxazepam en lorazepam hebben dan de voorkeur omdat deze middelen sneller worden
gemetaboliseerd. Lorazepam heeft als bijkomend voordeel dat het voorspelbaar wordt
geabsorbeerd bij intramusculaire toediening. Een nadeel is dat het koel bewaard moet worden
hetgeen problematisch kan zijn in de huisartsenpraktijk. Het is niet bekend wat het optimale
doseringsschema is van benzodiazepinen bij een alcoholonthoudingssyndroom. Het
doseringsschema berust op klinische ervaring en consensus. In een gespecialiseerde klinische
setting met getraind personeel kunnen eventueel benzodiazepinen toegediend worden
op geleide van symptomen.
Carbamazepine lijkt net als benzodiazepinen effectief bij het verminderen van alcoholonthoudingsverschijnselen.
Het voordeel van carbamazepine is dat de kans op misbruik gering
is en dat het geen invloed heeft op het leervermogen. De gegevens over dit middel zijn echter
nog beperkt en verschillende studies spreken elkaar tegen. Het wordt daarom niet als
middel van eerste keus geadviseerd.
De a2-agonist clonidine is ook effectief in verminderen van onthoudingssymptomen. Vanwege
de mogelijk ernstige bijwerkingen als hypotensie en sedatie wordt het ontraden om dit
middel toe te passen bij de behandeling van het alcoholonthoudingssyndroom.
Het alcoholonthoudingsdelirium is een ernstige aandoening gekenmerkt door een wisselend
verlaagd bewustzijn met onrust, angst, tremoren, zweten, paranoïdie, versnelde hartactie,
desoriëntatie en hallucinaties. De behandeling vindt bij voorkeur in de setting van een algemeen
ziekenhuis plaats vanwege de noodzaak van diagnostiek en behandeling van eventueel
bijkomende somatische aandoeningen zoals infecties, hypoglycaemie, subduraal hematoom
of een verstoorde water en elektrolyt huishouding. Het alcoholonthoudingsdelirium is
namelijk slecht te onderscheiden van een delier door andere oorzaken bij somatisch zieke
patiënten.
In de richtlijn Diagnostiek en behandeling van het alcoholonthoudingsdelirium van de Nederlandse
Vereniging voor Psychiatrie wordt geadviseerd bij de behandeling van een delirium bij
60 Concept multidiscipliniare richtlijn stoornissen in het gebruik van alcohol, 2007