Concept Multidisciplinaire richtlijn Stoornissen in ... - GGZ-richtlijnen

5
10
15
20
25
30
35
40
Tabel 3: Testeigenschappen en voorspellende waarden van vijf diagnostische testen voor alcoholmisbruik
en - afhankelijkheid bij vrouwen.(voorafkans 5% in de huisartspraktijk) [Aertgeerts
2001]
CAGE (>1)n
(95%-BI)
AUDIT (>5)n
(95%-BI)
AUDIT-C (>5)n
(95%-BI)
AUDIT-PC(>5)n
(95%-BI)
Five-shot
(>2,5)n (95%-BI)
Sensitiviteit 54 65 50 56 63
Specificiteit 92 92 93 96 95
PVW 25 28 26 38 36
NVW 98 98 98 98 98
LR+(95%BI) 6,9 (4,9-9,7) 8,1 (6,0-10,9) 7,4(5,1-10,7) 13,1(8,9-19,4) 11,8(8,4-16,7)
LR-(95%
BI)
0,5 (0,4-0,7) 0,4 (0,3-0,6) 0,5 (0,4-0,7) 0,5 (0,3-0,6) 0,4 (0,3-0,6)
PVW=positief voorspellende waarde; NVW=negatief voorspellende waarde; LR+ =likelihood ratio van
een positieve testuitslag; LR- =likelihood ratio van een negatieve testuitslag; 95%-BI=95%-
betrouwbaarheidsinterval; > = groter of gelijk.
Literatuur
• Aertgeerts B, Buntinx F, Ansoms S, Fevery J. Screening properties of questionnaires and laboratory
tests for the detection of alcohol abuse or dependence in a general practice population. Br J Gen Pract
2001;206-17.
4.2. Wat zijn discriminerende symptomen en patiëntenkenmerken in anamnese en lichamelijk
onderzoek met betrekking tot stoornissen in het gebruik van alcohol?
Inleiding
De patiënt presenteert overmatig alcoholgebruik meestal niet als probleem. Soms komt de
(huis)arts dit alcoholgebruik op het spoor door directe signalen zoals een alcoholfoetor
(eventueel ‘gemaskeerd’ door pepermunt of aftershave), alcoholintoxicatie of melding door
derden van excessief alcoholgebruik.
Andere indirecte signalen kunnen het vermoeden op problematisch alcoholgebruik versterken.
Dit betreft bijvoorbeeld: veelvuldig spreekuurbezoek en een wisselend, onduidelijk
klachtenpatroon, regelmatig ongevallen en fracturen, jicht, seksuele problemen, spider naevi,
een erythemateus en oedemateus gezicht, black-outs of verhoogde laboratoriumwaarden
van bijvoorbeeld MCV of gamma-GT.
Echter geen van de signalen is voldoende specifiek om daarop de diagnose alcoholmisbruik
of- afhankelijkheid te stellen. Hooguit krijgt de (huis) arts een (sterker) vermoeden van overmatig
alcoholgebruik.
Een andere mogelijkheid is om bij onbegrepen klachten van de patiënt een leefstijlanamnese
af te nemen met vragen naar problemen bij werk en vrijetijdsbesteding, omgaan met ziekte
en stress, lichaamsbeweging, roken, eetgewoonten, alcohol- en ander genotmiddelengebruik.
De vragen over het alcoholgebruik worden in de leefstijlanamnese ingebed.
Bespreking literatuur
De in de literatuur beschreven signalen die met excessief alcoholgebruik samenhangen zijn
grotendeels verkregen uit studies met ernstige alcohol problematiek. In hoeverre deze signalen
ook gebruikt kunnen worden voor de signalering van de lichte problematiek is niet bekend.
Er worden in de literatuur vele met alcoholgebruik samenhangende signalen beschreven
(zie tabel). Beperking van de hoeveelheid signalen is daarom noodzakelijk. In een Ne-
46 Concept multidiscipliniare richtlijn stoornissen in het gebruik van alcohol, 2007