Concept Multidisciplinaire richtlijn Stoornissen in ... - GGZ-richtlijnen

5
10
15
minder dan 5% in aanmerking voor de interventie. Dit betekent dat, bij een NNT van 8, 1.000
patiënten moeten worden gescreend hetgeen 50 personen opleverde voor een mogelijke
interventie, die bij zes mensen effectief was. Om deze reden kunnen eerstelijns professio-
nals zich beter richten op case-finding op basis van klinische presentatie, met verstandig
gebruik van vragenlijsten bij mensen met een vermoeden op problematisch alcoholgebruik
dan op screening van de gehele populatie [SIGN 2004].
De signalen die een aanwijzing kunnen zijn voor het bestaan van problematisch alcoholge-
bruik zijn besproken in het hoofdstuk over ‘Opsporing en diagnostiek van alcoholmisbruik en
–afhankelijkheid’.
Artsen vinden het soms moeilijk de patiënt te wijzen op de relatie tussen de gepresenteerde
klacht en alcoholgebruik. Zij zijn bang de patiënt te kwetsen, vooral indien de patiënt niet zelf
het alcoholgebruik aan de orde stelt. Patiënten waarderen het informeren naar alcoholge-
bruik echter niet negatief.
Aanbevelingen
Huisartsen en andere eerstelijns werkers dienen mensen met risicovol en schadelijk (excessief)
alcoholgebruik op te sporen via case-finding en hen een korte interventie aan te bieden.
20
25
Het verdient aanbeveling om bij aanwezigheid van een of meer van de volgende signalen de
patiënt te vragen naar zijn alcoholgebruik al dan niet met hulp van de AUDIT of de Five-shot
test::
- psychische of sociale problemen vaak gecombineerd met slaapproblemen;
- de aanwezigheid van een alcoholgeur of sterke geuren ter maskering
- frequent gebruik van en verzoek om tranquillizers en hypnotica;
- klachten over moeheid, malaise, tremoren, palpitaties of overmatig transpireren;
maag-darmklachten, zoals refluxklachten en diarree;
- frequente spreekuurbezoeken.
30
Motiverende gespreksvoering dient te worden ingezet bij alle psychosociale behandelingen
van alcoholmisbruik en alcoholafhankelijkheid, ongeacht de ernst van de afhankelijkheid.
35
40
45
Huisartsen en praktijkondersteuners/verpleegkundigen dienen getraind te zijn in het identificeren
van mensen met excessief alcoholgebruik en het uitvoeren van korte interventies.
Deze training dient voldoende beschikbaar te zijn.
Welke behandelingen, anders dan korte inventies, van stoornissen in het gebruik van
alcohol, behoren de huisarts en andere 1 e lijns werkers te beheersen?
Naast de beschreven psychologische / niet-medicamenteuze interventies kan een deel van
de medicamenteuze behandeling, namelijk anti-craving behandeling en terugvalpreventie, in
de eerstelijn plaatsvinden. Zoals in het hoofdstuk over medicatie (acamprosaat, naltrexone)
in verband met abstinentie of reductie van het gebruik van alcohol naar voren is gekomen, is
deze effectief en veilig. Ook de behandeling van avitaminosen kan door de huisarts gebeu-
ren. Voor nadere details zij verwezen naar de NHG-standaard Problematisch Alcoholge-
bruik.
Concept multidiscipliniare richtlijn stoornissen in het gebruik van alcohol, 2007 215