Concept Multidisciplinaire richtlijn Stoornissen in ... - GGZ-richtlijnen

HOOFDSTUK 11: COMPLEMENTAIRE EN ALTERNATIEVE BEHAN-
DELINGEN
5
10
15
20
25
30
35
40
Wat is de effectiviteit van complementaire vormen van behandeling bij de hulp aan patiënten
met een stoornis in het gebruik van alcohol?
Inleiding
Met complementaire vormen van behandeling worden vormen van behandeling bedoeld die
ook wel worden aangeduid met de term ‘alternatief’, zoals acupunctuur, homeopathie, kruidengeneeskunde,
manuele therapie, transcendente meditatie of bio feedback.
Alleen over transcendente meditatie, biofeedback, neurotherapie en acupunctuur bleken
gegevens uit de literatuur beschikbaar.
Transcendente meditatie, biofeedback en neurotherapie.
Bespreking literatuur
Alexander e.a [2004] halen in een systematische review waarin 19 studies met een voldoende
groot aantal personen worden besproken twee studies aan die primair op alcohol betrekking
hebben: het ging in deze twee gevallen om de studie van Brooks and Scanaro [1985]
en Taub e.a. [1994] met 108 personen.
De studie van Brooks en Scanaro betreft 18 Vietnamveteranen, met een scala aan traumagerelateerde
problematiek. De helft werd behandeld met Transcendente meditatie, de andere
helft met een gangbare psychotherapie van wisselende inhoud. De indeling was gerandomiseerd.
Bij de resultaten werd ook alcoholgebruik [zelfrapportage] meegenomen, en dit
verminderde volgens de auteurs significant meer bij de TM groep dan bij de controlegroep.
Het is echter onduidelijk of deze personen ook alcoholverslaafd waren en het is zeer de
vraag of de resultaten van deze kleine studie geëxtrapoleerd kunnen worden naar alcoholafhankelijke
personen zonder traumagerelateerde problematiek.
Het onderzoek van Taub betrof drie therapievormen bij ernstige alcoholisten, startend een
week na detoxificatie: biofeedback, TM en neurotherapie, alle drie vergeleken met een routineaanpak
van counseling, AA en arbeidstherapie. Toewijzing aan een van de te evalueren
therapievormen was gerandomiseerd, van elke groep kreeg twee derde de specifieke behandeling
en een derde de controleaanpak. Van de 913 patiënten die een behandelaanbod
kregen gaven 457 aan mee te willen doen, en alleen de 250 die de eerste week van de behandeling
afmaakten werden geïncludeerd. Allen werden ook na behandeling intensief gevolgd
en driemaal opnieuw onderzocht, na 6, 12 en 18 maanden. Alcoholgebruik werd gemeten
door zelfrapportage en BAC waarden. In de biofeedback en TM groepen was het
aantal personen dat abstinent bleef 1.5 tot 2.5 maal groter dan in de neurotherapie en controlegroepen.
Tussen neurotherapie en controlegroep waren er geen verschillen. Deze uitkomsten
waren echter niet statistisch significant.
132 Concept multidiscipliniare richtlijn stoornissen in het gebruik van alcohol, 2007