Concept Multidisciplinaire richtlijn Stoornissen in ... - GGZ-richtlijnen

5
10
15
20
25
30
35
De effectiviteit van motiverende gespreksvoering is onderzocht als voorbehandeling om de
motivatie tot verandering te vergroten, als op zich staande interventie en als component van
een meer intensieve, uit meerdere soorten interventies bestaande behandeling. Daarnaast is
onderzoek gedaan naar op motiverende gespreksvoering gebaseerde korte interventies.
Effectiviteit van motiverende gespreksvoering in vergelijking met geen behandeling of andere
behandelingen
Opmerking vooraf: in de meeste hierna genoemde studies ontbreekt informatie over de setting
en over de onderzoekspopulatie in termen van leeftijdsopbouw, sekseverdeling of etnische
achtergrond.
Burke e.a. (2003) deden een meta-analyse naar op motiverende gespreksvoering gebaseerde
interventies waarin zij ook de effectgrootte vergeleken tussen deze interventies en geen
behandeling, respectievelijk andere behandelingen. Hun analyse heeft betrekking op alle
studies met MGV die op dat moment beschikbaar waren, gericht op alcohol- en ander verslavingsgedrag.
Veelal werden deze studies uitgevoerd in de verslavingszorg, maar er zijn
ook studies gedaan in algemene ziekenhuizen en in de eerste lijn. Hun conclusies op basis
van de 16 geselecteerde studies naar alcoholproblemen luidde dat deze een klein effect
hebben wanneer ze worden vergeleken met geen behandeling (d 1 =.25 vs. d=.09) kleiner dan
bij drugs, groter dan bij tabak), en geen groter (maar ook geen kleiner) effect dan andere
behandelingen. Uit die vergelijking blijkt echter dat motiverende gespreksvoering interventies
aanmerkelijk korter duurden dan de alternatieven en ook minder snel vervaagden in de tijd,
hetgeen tot de conclusie leidde dat motiverende gespreksvoering een grote kosteneffectiviteit
heeft.
Burke stelde vast dat een langer durende (meer dan een uur) MGV meer effect had dan een
kortdurende versie (d=0.84 VS d=0,14; p. 855). In tegenstelling tot wat wel wordt aangenomen
had de ernst van de afhankelijkheid geen invloed op de grootte van het effect. Uitkomstmaten
waren zowel verminderde alcoholconsumptie als abstinentie die tenminste drie
maanden moesten standhouden (de meeste studies hebben een langere follow-up duur).
Rubak et al. (2005) deden een meta-analyse van alle beschikbare RCT’s naar het effect van
motiverende gespreksvoering in korte interventies vergeleken met traditionele adviezen, zoals
om te stoppen met overmatig alcoholgebruik. Van de 72 onderzoeken gingen 28 over
alcohol, meestal uitgevoerd in een onderzoeksetting. Zij vonden in 80% significant betere
resultaten (gemiddelde verschil van 14 glazen per week minder) voor motiverende gespreksvoering,
die tenminste drie maanden moesten zijn volgehouden dan voor traditionele adviezen.
Geen van de onderzoeken liet nadelige gevolgen van motiverende gespreksvoering
zien. Opmerkelijk was dat academici als artsen en psychologen in een hoger percentage (ca
80%) van de studies succesresultaten behaalden met motiverende gespreksvoering dan
verpleegkundigen en andere, niet academisch geschoolde gezondheidszorgwerkers (ca
46%).
1 d staat voor differentieel verschil in termen van het aantal standaarddeviaties van de uitkomstmaat (aantal dagen
abstinentie, aantal glazen per week, etc). 0,25-0,75 Is een middelmatig groot en > 0,75 is een groot effect. Bij
een middelmatig effect valt ca 60% van de patiënten boven de mediaan en ca 40% eronder, bij een klein effect
liggen deze cijfers dichter bij 50%, bij een groot effect er verder vanaf. Zie Lipsey, M. W., & Wilson, D. B.
(1993). The efficacy of psychological, educational, and behavioral treatment: Confirmation from meta-analysis.
American Psychologist, 48, 1181-1209. en Cohen, J. (1988). Statistical power analysis for the behavioral sciences
(2nd ed.). Hillsdale, NJ: Lawrence Earlbaum Associates.
Concept multidiscipliniare richtlijn stoornissen in het gebruik van alcohol, 2007 81