Concept Multidisciplinaire richtlijn Stoornissen in ... - GGZ-richtlijnen

Bespreking literatuur
5
10
15
20
25
30
35
40
45
Benzodiazepinen
Voor ernstigere vormen van alcoholonthouding is in meerdere meta-analyses en systematische
reviews aangetoond dat benzodiazepines effectiever zijn dan placebo. De onthoudingsverschijnselen
nemen af en het risico op complicaties en cognitieve stoornissen vermindert
(Mayo-Smith, 1997, Lejoyeux et al, 1998; Williams and MCBride, 1998; Holbrook et
al, 1999; Kosten and O'Connor 2003; Shand et al, 2003).
Uit studies, waarin verschillende benzodiazepinen met elkaar vergeleken worden blijkt dat
deze even effectief zijn in het verminderen van onthoudingsverschijnselen. Lang werkende
benzodiazepinen zijn mogelijk effectiever in het voorkomen van insulten en een delier maar
dit moet afgewogen worden tegen het risico van accumulatie bij personen met een slecht
functionerende lever en bij ouderen ( Mayo-Smith, 1997, Kosten and O'Connor 2003). Oxazepam
en lorazepam kunnen bij ouderen en patiënten met ernstige leverfunctiestoornissen
worden gebruikt omdat deze kortwerkende benzodiazepinen in de lever door andere enzymsysteem
worden gemetaboliseerd . Deze enzymsystemen zijn minder gevoelig voor door
alcohol veroorzaakte leverschade. Bovendien geven deze kortwerkende benzodiazepinen
een kleinere kans op oversedatie (Pepper, 1996, Schaffer e.a, 1998, Boonstra 2003)
Benzodiazepinen toedienen op geleide van symptomen in plaats van een vast dosering- en
afbouwschema verkort de duur van de behandeling en de totale dosis benzodiazepinen die
nodig is voor het voorkomen van onthoudingsverschijnselen.(Saitz et al 1994) In deze studie
zijn geen personen met een voorgeschiedenis van insulten en/ of een delier geïncludeerd. In
de studie van Daeppen waarin oxazepam op geleide van onthoudingssymptomen werd gegeven
is dit wel gebeurd en was het resultaat hetzelfde. (Daeppen e.a 2002) Deze methodiek
vraagt regelmatige en goede observatie.
Ouderen
In studies van Wetterling en Kraemer is geen verschil gevonden tussen oudere en jongere
patiënten wat betreft onthoudingsverschijnselen en de totale hoeveelheid benzodiazepinen
die nodig is voor een detoxificatie (Wetterling e.a 2001, Kraemer e.a 1997)
Anticonvulsiva
In de review van Williams and McBride (1998) wordt geconcludeerd dat carbamazepine effectief
is in het verminderen van (ernstige) alcoholonthoudingsverschijnselen en dat het toegepast
kan worden bij patiënten met leverschade. In de meta-analyses van Holbrook e.a
(1999) en Mayo-Smith (1997) blijkt dat carbamazepine even effectief is als 'relatief' lage doseringen
oxazepam in een standaardafbouwschema bij het verminderen van milde detoxificatieverschijnselen.
In een in 2002 gepubliceerde dubbelblinde RCT van Malcolm blijkt dat carbamazepine even
effectief is als lorazepam in het verminderen van alcoholonthoudingsverschijnselen. (Malcolm
e.a, 2002) . In SIGN (2004) wordt gesteld dat er onvoldoende consistent bewijs is om
anti-epileptische medicatie als enige farmacotherapeutische behandeling toe te passen om
de onthoudingsverschijnselen te verminderen of om insulten te voorkomen bij een alcoholdetoxificatie.
Zij baseren dit op meta-analyses van Berglund (2001) en Temkin (2001).
56 Concept multidiscipliniare richtlijn stoornissen in het gebruik van alcohol, 2007