Concept Multidisciplinaire richtlijn Stoornissen in ... - GGZ-richtlijnen

Door middel van een meta-analyse heeft Corrao (2000) getracht de balans op te maken
m.b.t. de relatie alcoholgebruik en hartziekten:
5
10
15
20
25
30
35
40
45
Om opgenomen te worden in deze meta-analyse dienden studies aan de volgende criteria te
voldoen:
• Het betrof een patiënt-controle of een cohort-onderzoek.
• De onderzoeksresultaten dienden gepresenteerd te zijn als een relatief risico, waarbij
er tenminste 3 niveaus van alcoholgebruik in ogenschouw werden genomen.
• Voor ieder blootstelingsniveau van consumptie diende het aantal cases en noncases
te zijn vermeld.
Er werden 51 studies geïncludeerd, waarvan 8 patiënt-controle onderzoeken en 43 cohortstudies.
Tot een coronaire hartziekte werden gerekend:
• (acuut) myocardinfarct;
• angina pectoris;
• coronaire atherosclerose (coronary artery disease);
• coronaire hartziekte (coronary heart disease);
• coronaire hartdood (coronary death);
• fatale hartziekte (fatal heart disease);
• fatal myocardinfarct (fatal myocardial infarction);
• ischemische hartziekte (ischaemic heart disease);
• “belangrijke coronaire gebeurtenis” (major coronary event);
• niet-fataal infarct (non-fatal infarction);
• ernstige hartziekte (severe heart disease).
In de patiënt-controle onderzoeken varieert het aantal patiënten van 83 tot 8.681 (gemid-
deld: 1.456 patiënten) en het aantal controlepersonen van 271 tot 6.065 (gemiddeld: 1.603
patiënten). Het aantal patiënten in de cohort-onderzoeken varieert van 31 tot 18.984 (ge-
middeld: 1.297 patiënten), de omvang van de cohorten varieert van 2.084 tot 581.321 per-
sonen (gemiddeld: 49.646 personen). De eindpunten waren: een fatale of een niet-fatale
gebeurtenis. Van de 51 studies werden er 29 in de VS uitgevoerd, 10 in een Europees land,
6 in Japan of China, 4 in Australië of Nieuw-Zeeland, de overige in Latijns-Amerika.
In 38 studies werden er voor mannen relatieve risico’s gepresenteerd en in 17 voor vrouwen.
De hoeveelheid alcohol werd in de meta-analyse in gram per dag uitgedrukt. Daarbij is aan-
gehouden dat één standaardglas 12,5 gram alcohol bevat; 1 ml alcohol gelijk staat aan 0,8
g, 1 oz alcohol gelijk staat aan 28 gram.
De resultaten van de meta-analyse zijn weergegeven in tabel 1. Hieruit komt duidelijk naar
voren dat de kwaliteit van de studie van invloed is op de gevonden relatieve risico’s. Studies
van een betere kwaliteit laten zien dat een schadelijk effect van alcohol bij een lagere con-
sumptie is te verwachten. De relatie tussen alcoholinname en het risico op een coronaire
hartziekte verloopt eerder J-vormig dan U-vormig. Een schadelijk effect van alcohol treedt bij
vrouwen bij een lagere hoeveelheid - globaal 50% - op dan bij mannen.
De variatie in relatieve risico’s tussen diverse studies blijkt ook een regionale component te
hebben. In studies uitgevoerd in mediterrane landen blijkt het schadelijk effect pas bij een
grotere hoeveelheid alcohol op te treden, hetgeen een weerspiegeling kan zijn van een an-
der drinkpatroon (dagelijks drinken versus grote hoeveelheden tijdens het weekend). De
198 Concept multidiscipliniare richtlijn stoornissen in het gebruik van alcohol, 2007