Concept Multidisciplinaire richtlijn Stoornissen in ... - GGZ-richtlijnen

5
10
15
20
25
30
nen bij meer dan 80 gram alcohol/dag en bij vrouwen bij meer dan 60 gram alcohol/dag, de
kans op levercirrose is toegenomen. Echter ook bij minder alcohol is er een risico op levercirrose.
In een meta-analyse van 15 observationele studies laat Corrao e.a. zien dat het relatieve
risico (RR) voor het ontstaan van levercirrose reeds bij gebruik van 25 gram alcohol/dag
is toegenomen: in niet-mediterrane landen is het RR 3,6 (95% CI, 3,1-4,3) en in mediterrane
landen 1,5 (95% CI, 1,4-1,5 )(Corrao 1998) (12). Mogelijk spelen voedingspatronen
bij dit verschil een rol. Daarnaast komt virale hepatitis meer voor in de mediterrane landen
waardoor de prevalentie van levercirrose in de controle populatie hoger is en het relatieve
risico dus lager. In een grote meta-analyse van 200 studies bevestigen deze auteurs het feit
dat het risico op levercirrose inderdaad al verhoogd is bij gebruik van 25 gram alcohol/dag:
odds ratio 2.4 (95% CI, 2.1-2.2) voor mannen in mediterrane landen; 3.0 (2.1-4.6) voor
vrouwen in mediterrane landen; 1.6 (1.3-2.1) voor mannen in niet-mediterrane landen; en
2.0 (1.3-3.5) voor vrouwen in niet mediterrane landen (Corrao 1999) (13). In de Italiaanse
Dionysos studie worden cohorten in twee Noord Italiaanse dorpjes longitudinaal vervolgd.
De studie loopt nu 20 jaar. Bij 6534 niet door hepatitis virus besmette personen werd de
aanwezigheid van levercirrose met behulp van echografie en laboratoriumparameters onderzocht.
Met behulp van multivariate analyse kon worden aangetoond dat bij het gebruik
van meer dan 30 gram alcohol/dag, het risico op levercirrose significant verhoogd is. Dit
geldt zowel voor mannen als vrouwen. In de groep met een alcohol inname van 31-60
gram/dag was de odds ratio voor het voorkomen van cirrose ten opzichte van de groep die
minder dan 30g/dag drinkt: 10.9 (95% CI: 3.6-33.5). Bij 61-90, 91-120 en >120 g/dag liep de
odds ratio op van 25.0, 52.9 tot 62.3 (Bellentani 1997) (14). Dit wordt in een Amerikaanse
studie bevestigd (Parrish 1993) (15). Duidelijk is ook dat het risico op levercirrose toeneemt
naarmate meer alcohol gebruikt wordt. Dit blijkt uit drie Italiaanse case-control studies,
waarbij 300 mannelijke en 162 vrouwelijke patiënten betrokken waren. Bij gebruik van meer
dan 100 gram alcohol/dag nam het risico op levercirrose sterk toe: odds ratio 31.4 (95% CI,
10.3-95.8) voor mannen en 44.8 (95% CI, 8.2-224.0) voor vrouwen (Corrao 1997) (16). Tevens
suggereert deze studie dat het risico van vrouwen op levercirrose, bij een gelijk alcoholgebruik,
hoger is dan van mannen.
158 Concept multidiscipliniare richtlijn stoornissen in het gebruik van alcohol, 2007