Cultuurbeleid in Nederland - OCW - 2002

CULTUURBELEID IN NEDERLAND
werden omgezet in zelfstandige rechtspersonen. Aldus verkregen de musea
bedrijfsmatige zelfstandigheid, zonder de verantwoordelijkheid voor het voortbestaan
van de musea uit handen te geven. De Inspectie Cultuurbezit werd ingesteld
om toezicht uit te oefenen op het beheer van de rijkscollecties.
Ook thans worden de voormalige rijksmusea nog grotendeels door het Ministerie
van OCenW gefinancierd. De bekostiging van de musea vindt, evenals die van
andere culturele instellingen, plaats op basis van vierjarige beleidsplannen,
gekoppeld aan de cultuurnota. Er worden concrete en toetsbare resultaatafspraken
gemaakt. In 2002 wordt een onderzoek uitgevoerd naar een beter bekostigingsmodel.
In de Cultuurnota 2001-2004 staan de beleidsaccenten waarmee het nieuwe
millennium werd ingegaan: zichtbaar maken van het cultureel vermogen voor
een breed publiek, stimulering van publieksbereik en educatie, erfgoededucatie
in het onderwijs, aandacht voor het erfgoed van minderheden en versterking van
de aankoopfondsen. In de brief ‘Vermogen om te laten zien’ van april 2000 is uitgewerkt
hoe de zichtbaarheid en de mobiliteit van collecties verbeterd kan worden.
Het beleid sloeg aan bij de musea; vele initiatieven zijn en worden ondernomen.
Ook de museumaankopen werden gekoppeld aan de mobiliteit van collecties.
De verantwoordelijkheid voor het rijksbeleid voor het Nederlandse museumbestel
is toevertrouwd aan de Minister van OCenW. Museumbestel is de gangbare
benaming voor het geheel van musea en ondersteunende instellingen, die samen
op landelijk, regionaal en lokaal niveau het culturele erfgoed verzamelen,
bewaren, bestuderen en aan het publiek presenteren. De belangrijkste doelstellingen
van het museumbeleid zijn het behoud van het cultureel erfgoed – met de
Collectie Nederland als referentiekader bij de selectie –, het verbeteren van de
toegankelijkheid onder meer door digitalisering van de collecties, het stimuleren
van publieksparticipatie door bijvoorbeeld prioriteit te geven aan schooljeugd en
culturele minderheden, en het instandhouden en verbeteren van de museale
infrastructuur.
Bezoek
Momenteel zijn in Nederland ongeveer 900 musea voor het publiek toegankelijk,
waarvan verreweg het grootste aantal wordt beheerd door stichtingen, verenigingen,
onderwijsinstellingen, bedrijven en particulieren. Ongeveer 130 musea
vallen onder beheer van gemeenten en provincies, circa vijftig ressorteren onder
de verantwoordelijkheid van de rijksoverheid. Het Ministerie van OCenW subsidieert
circa dertig musea structureel; hun verzamelingen hebben betrekking op
kunsten, wetenschappen, geschiedenis, volkenkunde en natuurlijke historie.
100