Cultuurbeleid in Nederland - OCW - 2002

INTERNATIONAAL
CULTUURBELEID
cultuurdisciplines en marktverruiming voor Nederlandse cultuuruitingen en
cultuurbeoefenaars.
De beide ministeries konden niet direct tot overeenstemming komen over de
manier waarop het internationaal cultuurbeleid gestalte diende te krijgen. Geleidelijk
ontwikkelde zich een gezamenlijke aanpak, waarbij in de praktijk het cultuurministerie
zich vooral toelegde op de culturele aspecten en het Ministerie
van Buitenlandse Zaken een strikt buitenlandspolitieke invalshoek bezigde. In
januari 1992 werd met de nota Internationale Culturele Betrekkingen de accentverschuiving
in de richting van het cultuurbeleid bekrachtigd. 44
Herijking
In 1995 werd het buitenlandbeleid in zijn geheel tegen het licht gehouden. Deze
herijking strekte zich ook uit tot de internationale culturele betrekkingen. In de
desbetreffende regeringsnota zijn enkele uitgangspunten opnieuw geformuleerd.
45 Culturele samenwerking bevordert niet alleen de verstandhouding
tussen volkeren maar werkt ook wederzijds verrijkend en verduidelijkt het
internationale profiel van Nederland. Ook andere onderdelen van het buitenlands
beleid kunnen daar baat bij hebben. Met meer nadruk dan voorheen, en
op grond van andere argumenten dan het WRR-rapport, wordt erkend dat het
buitenlands cultuurbeleid en het buitenlandbeleid elkaar nodig hebben. In hun
samenhang versterken zij elkaar. Vanaf 1997 wordt het internationaal cultuurbeleid
dan ook gedragen door de twee Ministeries, Buitenlandse Zaken en OCenW,
gezamenlijk. Ter versterking van het internationaal cultuurbeleid heeft de regering,
mede op basis van een kamermotie, een extra bedrag van om te beginnen
ruim 6 7 miljoen beschikbaar gesteld in de vorm van de zogenaamde HGIS–Cultuurmiddelen,
over de grens bekend als Netherlands Culture Fund. De besteding is
een gezamenlijke verantwoordelijkheid van de bewindspersonen van Buitenlandse
Zaken en OCenW.
Over de twee voornaamste uitgangspunten daarbij is men het ondertussen
eens. Ten eerste, dat cultuur en culturele samenwerking slechts zinvol zijn als
middel van buitenlands beleid onder de voorwaarde dat zij ook worden erkend
als doelen op zichzelf. Ten tweede, dat internationaal cultuurbeleid alleen doel
treft in samenhang met het buitenlandbeleid en met voldoende oog voor de bijzondere
aspecten van een internationale context.
44
Ministerie van Buitenlandse Zaken, Nota Internationale Culturele Betrekkingen, Tweede Kamer 1991-
1992, 21637, nr. 3.
45
Ministerie van Buitenlandse Zaken, De Herijking van het Buitenlands Beleid, Den Haag 1995.
215