Cultuurbeleid in Nederland - OCW - 2002

CONSTANTEN IN HET CULTUURBELEID
gebracht. Hiermee wordt een eventueel bestaande achterstand eerder geaccentueerd
dan verkleind.
Daar staat tegenover dat de criteria kwaliteit en verscheidenheid voldoende
aanknopingspunten bieden om initiatieven van minderheden op een gelijkwaardige
manier te honoreren, zoals ook al in een hele reeks van gevallen op het
gebied van film, muziek en theater is gebeurd. Mogelijk blijven zulke initiatieven
achter in professionaliteit en vernieuwingsdrang; dan zorgen vooral authenticiteit
en ook genrevariatie voor compensatie, op dezelfde manier als dat met
andere initiatieven het geval is.
Deze benadering is in de actuele praktijk van het cultuurbeleid terug te
vinden. Staatssecretaris Van der Ploeg heeft kunst- en cultuuruitingen van
nieuwe Nederlanders op de politieke agenda gezet. 74 Met gerichte stimuleringsbudgetten
heeft hij geprobeerd niet alleen migranten zelf aan te sporen van subsidiemogelijkheden
gebruik te maken, maar ook autochtone Nederlanders te
bewegen tot meer aandacht voor de multiculturele samenleving die Nederland
geworden is in de voorbije decennia. Het is voor allochtoon talent, net als voor
nieuwe generaties kunstenaars, moeilijk om door te stoten. Opmerkelijk is dat dit
in delen van de gesubsidieerde sector onvoldoende als een urgent probleem
wordt gezien – dat is deel van het vraagstuk.
Andere ijkpunten
Dat de wet kwaliteit en verscheidenheid noemt als leidende beginselen van het
cultuurbeleid betekent niet dat de overheid daarnaast geen andere ijkpunten zou
kunnen hanteren. Zo wordt het steeds meer als vanzelfsprekend ervaren om
kunstinstellingen en -initiatieven ook te beoordelen op hun maatschappelijke
functie en draagvlak. Dit geldt al langere tijd voor cultureel erfgoed. Daar wordt
het belang van een instelling niet alleen afgewogen aan bezoekersaantallen,
maar bijvoorbeeld ook aan het bestaan en de omvang van een gelieerde
vriendenvereniging of -stichting, aan het aantal werkzame vrijwilligers en aan
het vermogen om particuliere geldbronnen aan te boren.
Ook de context, in termen van plaats en tijd waarin een cultureel initiatief
wordt ontplooid, speelt een rol bij de afwegingen die in het kader van het cultuurbeleid
moeten worden gemaakt. Soms vormen juist die relaties een doorslaggevend
element bij subsidiebeslissingen. Zo speelt bij monumenten de omgeving
van een pand een niet te verwaarlozen rol. Historisch meubilair kan in combinatie
met betimmering en stoffering een sprekend ensemble opleveren.
74
Ruim baan voor culturele diversiteit, Zoetermeer, Ministerie van OCenW, 1999.
263