Cultuurbeleid in Nederland - OCW - 2002

KUNSTEN
Kamermuziek, popmuziek en jazz
Pas de laatste decennia zijn niet-symfonische klassieke muziek, popmuziek, jazz,
wereldmuziek en geïmproviseerde muziek onderdeel van het cultuurbeleid.
Hierdoor ging lange tijd slechts een klein deel van het muziekbudget naar deze
muziekvormen. De gestage expansie van hun budget vormt het spiegelbeeld van
de krimp van het aantal orkesten.
Muziekensembles waren lange tijd aangewezen op de projectsubsidies van het
Fonds voor Podiumkunsten. Ensembles functioneerden in meerderheid immers
niet in continuïteit, maar slechts een paar maanden per jaar. Veel van de musici
hadden naast hun werk voor het ensemble een aanstelling bij één van de
orkesten. Met de Cultuurnota 2001-2004 tekende zich een kentering af. Staatssecretaris
Van der Ploeg zette de poort open, wat leidde tot een toename van elf naar
31 structureel gesubsidieerde ensembles.
Buiten de ensembles kent Nederland enkele niet-symfonische klassiekemuziekgezelschappen.
Een aantal, zoals het Orkest van de Achttiende eeuw, het
Amsterdam Baroque Orchestra en de Nederlandse Bachvereniging richt zich op
authentieke uitvoeringen van oude muziek. Deze gezelschappen zijn zowel nationaal
als internationaal succesvol en hebben daarom een lage subsidieafhankelijkheid.
Verder dienen nog vermeld te worden Nederlands enige professionele
kamerkoor, het Nederlands Kamerkoor, en het Orkest de Volharding dat zich uitsluitend
richt op hedendaagse muziek met cross-overs naar de jazz.
Met de Cultuurnota 2001-2004 werd een aanzienlijk aantal nieuwe aanvragers op
het gebied van jazz, geïmproviseerde muziek en wereldmuziek structureel gesubsidieerd.
Hiermee trad een vergelijkbare verschuiving op, van projectmatig naar
structureel gesubsidieerd, als eerder bij de klassieke muziekensembles.
Vanaf 1970 groeide de erkenning voor jazz en geïmproviseerde muziek. De Stichting
Jazz in Nederland (SJIN) kreeg nog een bescheiden subsidiebedrag waarmee
vooral het Dutch Jazz Orchestra en de jaarlijkse voorloper van de Boy Edgar Prijs, de
Wessel Ilcken Prijs, werden bekostigd. Daaraan kwam een einde toen enkele
bestuursleden een plan uitwerkten met aanbodsubsidies aan musici en afnamesubsidies
voor podia, respectievelijk het Pool Plan en het Podium Plan. Het Fonds voor
de Podiumkunsten ontwikkelde in 1996 een regeling voor projectsubsidies voor
geïmproviseerde muziek, waardoor er een scheiding kwam tussen aanbod- en afnamesubsidies.
In 1997 fuseerde de SJIN met het Theater Netwerk Nederland tot het
Muziek en Theater Netwerk. Met de verdere scheiding tussen aanbod- en afnamesubsidiëring
en tussen advisering en subsidiëring gaan ook de afnamesubsidies op jazzgebied
in 2002 op in het Fonds voor Podiumprogrammering en Marketing (FPPM).
199