Cultuurbeleid in Nederland - OCW - 2002

CULTUURBELEID IN NEDERLAND
Emanuel Boekman (1889-1940)
Wethouder van Onderwijs en Kunstzaken van de gemeente Amsterdam in het interbellum
Linosnede: Meijer Bleekrode (1929)
periode bleven de meningen over de betekenis van toneel verdeeld, ook in het
parlement. Die verdeeldheid blokkeerde op nationaal niveau elke vorm van overheidssteun.
In rechtzinnig protestantse kring zag men eerder reden voor repressief
optreden dan voor stimulering. Er bestond bezwaar tegen toneel als kunstvorm,
tegen de sfeer rond het beroepstoneel en tegen het repertoire. Katholieke
parlementariërs hadden geen principiële bezwaren. Tot structurele ondersteuning
van toneelgezelschappen kwam het echter niet.
Het waren de grotere steden die het Rijk voorgingen bij de subsidiëring van
toneel. Vooral in plaatsen waar een schouwburg als gemeentelijke voorziening
werd geëxploiteerd, bestond een nauwe betrokkenheid bij de toneelwereld.
Steden als Amsterdam, Rotterdam, Utrecht en Den Haag waren de eerste
toneelsubsidiënten. Dit illustreert het belang van gemeentelijke autonomie voor
het cultuurbeleid. Dankzij die eigen beleidsruimte heeft zich een praktijk
kunnen ontwikkelen waarin lokale initiatieven stagnatie op centraal niveau
51