Cultuurbeleid in Nederland - OCW - 2002

CULTUURBELEID IN NEDERLAND
tijdse beeldende kunst is de overheid op zijn minst als een majeure speler te
beschouwen. Bij de podiumkunsten is de overheid begonnen met het aangeven
van grenzen, in de vorm van een plafond voor de subsidies van 85 procent van de
exploitatielasten. Voor het resterende deel zijn instellingen op eigen inkomsten
aangewezen.
Bij het aanvullen van de markt moet de overheid in de gaten houden dat er
tegenwoordig aanzienlijk meer markt bestaat dan enkele decennia geleden. En
dat zij noch het publiek noch de gesteunde discipline of beroepsgroep een dienst
bewijst wanneer de overheidssteun een gesloten cultureel circuit in het leven
roept waarin de rol van het publiek uit het zicht verdwijnt. Het gaat daarbij niet
om kleinschaligheid of verregaande specialisatie op zichzelf. Daar bestaat geen
enkel bezwaar tegen; ook de markt is er vol van. Ten eerste omdat naast de
massale markten zich steeds weer nieuwe niches ontwikkelen die vaak door
kleine, gespecialiseerde aanbieders bediend worden. En ten tweede omdat ook
het mainstream-aanbod op termijn niet zonder kraamkamers en kweekvijvers kan
waar het talent van de toekomst tijd en gelegenheid krijgt om te rijpen.
Maar wat wél van culturele producenten en instellingen gevraagd kan
worden, is dat ze stevige wortels hebben in de samenleving. Dat kan op zeer uiteenlopende
manieren. Relaties met een publiek van een zekere omvang is er één
van. Betrokkenheid van gelieerde organisaties en vrijwilligers is een andere vorm.
En zo zijn er meer: banden met het bedrijfsleven, allianties met het onderwijs of
met amateurverenigingen, entree bij minder eenvoudig te bereiken groepen als
jongeren en migranten. Daar liggen de belangrijkste factoren waar het cultuurbeleid
van de overheid op in zal moeten spelen. Bijvoorbeeld bij de formulering van
beleidsvoornemens. Of door nieuwe, meer verfijnde instrumenten te ontwikkelen.
Maar ook door binnen de culturele bedrijfskolom de juiste afstemming tot
stand te brengen tussen kunstenaar, kunstinstelling, distributeur en publiek. En
zeker niet in de laatste plaats door de relaties van de cultuursector met al die
andere geledingen in de samenleving te verstevigen.
274