Cultuurbeleid in Nederland - OCW - 2002

CULTUURBELEID IN NEDERLAND
worden voorkomen dat binnen diverse sectoren het aantal grote spelers verder
terugloopt van drie naar twee. Omdat de concentraties in de dagbladsector al
zover zijn voortgeschreden, pleit het Commissariaat voor een wettelijke regeling,
waarbij het maximale marktaandeel per uitgever wordt vastgelegd op éénderde.
4.3 Boeken
Boeken vertegenwoordigen zowel een economische als een culturele waarde. Ze
vormen een bijzondere en belangrijke bewaarplaats van cultureel erfgoed en
ontlenen daaraan een grote immateriële betekenis. Maar ook in materieel
opzicht kennen autografen van boeken, incunabelen, eerste drukken en bibliofiele
uitgaven een cultuurhistorische en een soms zeer aanzienlijke marktwaarde.
De verantwoordelijkheid van het Ministerie van OCenW voor de culturele functie
van het boek komt tot uitdrukking in een aantal marktcorrigerende en marktaanvullende
maatregelen die gericht zijn op de versterking van het economisch
draagvlak van de boekenbranche. Deze maatregelen worden samengevat onder de
noemer algemeen boekbeleid, ter onderscheiding van het beleid dat uitdrukkelijk
op de letteren of op de bevordering van het lezen is gericht.
De boekenmarkt
Traditioneel wordt de boekenmarkt onderverdeeld in drie segmenten: het
algemene boek, het school- of educatieve boek en het wetenschappelijke boek. 17
Van deze drie vormt het algemene boek het belangrijkste segment. In 1997 verschenen
er in totaal 17.235 Nederlandstalige titels, nieuwe titels en herdrukken.
Daarvan behoort 58 procent, 10.041 titels, tot de categorie van het algemene
boek. Binnen deze categorie, ook wel publieksboek genoemd, wordt een onderscheid
gemaakt tussen fictie en non-fictie. Genres als literatuur, poëzie, kinderboeken
en spannende boeken rekent men tot de fictie; hobbyboeken, vrijetijdsboeken,
informatieve boeken en boeken over mens en maatschappij zijn voorbeelden
van non-fictie. In 2000 kocht de Nederlandse consument 32,5 miljoen
algemene boeken ter waarde van 6 400 miljoen. De gemiddelde verkoopprijs per
boek bedroeg 6 12,25. Voor Engelse en Amerikaanse uitgevers vormt Nederland
de grootste exportmarkt buiten het eigen taalgebied.
Onderzoek naar het aantal gekochte algemene boeken in de periode 1975-2000
laat een cyclische ontwikkeling zien in de consumentenmarkt. De jaren tachtig
werden gekenmerkt door een dalende trend, het begin van de jaren negentig
17
Website van de Stichting Speurwerk betreffende het boek (www.speurwerk.nl).
144